Λάκης Παπαστάθης: Έφυγε από τη ζωή ο βραβευμένος κινηματογραφιστής - Η ΕΡΤ τιμά τη μνήμη του με σειρά ειδικών προβολών την Τετάρτη 8 και την Πέμπτη 9 Μαρτίου.
Η ΕΡΤ τιμά τη μνήμη του Λάκη Παπαστάθη και μεταδίδει σε επανάληψη σήμερα και αύριο στην ΕΡΤ1 και την ΕΡΤ2, ντοκιμαντέρ από τις εκπομπές «ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ» και «ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ», όπως και την ταινία «Ταξίδι στη Μυτιλήνη», αφιερωμένες στον σπουδαίο σκηνοθέτη.
Ο Λάκης Παπαστάθης, βραβευμένος σκηνοθέτης, παραγωγός και συγγραφέας, έφυγε από τη ζωή τα ξημερώματα της Τετάρτης (8.3) σε ηλικία 79 ετών, μετά από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο.
Ο Λάκης Παπαστάθης ήταν ένας από τους κύριους εκπροσώπους του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, αλλά και ένας πολύπλευρα δημιουργικός άνθρωπος, ο οποίος άφησε το αποτύπωμά του σε ποικίλα είδη τέχνης και με διαφορετικά μέσα έκφρασης (κινηματογράφος, τηλεόραση, λογοτεχνία, κριτική κ.α.).
Πολυδιάστατη πνευματική προσωπικότητα, ο Λάκης Παπαστάθης θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της γενιάς του και παράλληλα ένας από τους θεμελιωτές του πολιτιστικού ντοκιμαντέρ στην ελληνική τηλεόραση, κυρίως μέσω της εκπομπής «Παρασκήνιο», την οποία δημιούργησε μαζί με τον σκηνοθέτη Τάκη Χατζόπουλο το 1976.
Σήμερα, Τετάρτη 8 Μαρτίου 2023 στις 14:05 μεταδίδεται η εκπομπή «ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Μικρές Ιστορίες στην Πανεπιστημίου»
Η εκπομπή στηρίζεται, κυρίως, στις φωτογραφίες των υπαίθριων πλανόδιων φωτογράφων, που τραβήχτηκαν στην Πανεπιστημίου τις δεκαετίες του 1940 και 1950.
Στην Ελλάδα δεν αναπτύχθηκε, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, το νεορεαλιστικό κίνημα στον κινηματογράφο.
Την ίδια εποχή όμως, από τα μέσα της δεκαετίας του ’50, δεκάδες φωτογράφοι γύριζαν στους κεντρικούς δρόμους και φωτογράφιζαν σκηνές από την καθημερινή ζωή.
Κι αυτό έμοιαζε -κι ας ήταν στατική φωτογραφία- με την ευαισθησία, την αισθητική, αλλά και την ηθική στάση απέναντι στην πραγματικότητα των μεγάλων Ιταλών μετρ.
Κύριο χαρακτηριστικό, η αφτιασίδωτη καθημερινότητα, τα αυθεντικά πρόσωπα, τα πλήθη στους δρόμους και ο λαϊκός κόσμος με πλούσιο και σύνθετο ψυχισμό, ως πρωταγωνιστής».
Ο Λάκης Παπαστάθης, σκηνοθέτης και ένας από τους ελάχιστους τολμηρούς πρωτοπόρους στη δημιουργία πολιτιστικής ταυτότητας της Ελληνικής Τηλεόρασης (ΕΡΤ), αυτοβιογραφείται στο «Μονόγραμμα».
Εκ των βασικών δημιουργών της εκπομπής «Παρασκήνιο» που έγραψε ιστορία στην ΕΡΤ, εμπλουτίζοντας το αρχείο της με ένα σημαντικό μέρος της πολιτιστικής ιστορίας του τόπου μας.
Ο Λάκης Παπαστάθης γεννήθηκε στον Βόλο το 1943. Δυο πόλεις έχουν διαμορφώσει τη ζωή του, ο Βόλος και η Μυτιλήνη. Τελειώνοντας το γυμνάσιο ήρθε στην Αθήνα και ξεκίνησε να σπουδάζει στην Πάντειο, με το βλέμμα στραμμένο προς το όνειρό του που ήταν –από μικρό παιδί στη Μυτιλήνη– να κάνει ταινίες.
Από νωρίς στην Αθήνα συνδέθηκε με όλους τους σκηνοθέτες του λεγόμενου Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Από τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, τον Παντελή Βούλγαρη τον Νίκο Παναγιωτόπουλο την Τόνια Μαρκετάκη, τη Φρίντα Λιάπα, τον Σταύρο Τορνέ. Γύρω στο 1968 γνωρίζει τον Αλέξη Δαμιανό και γίνεται βοηθός του στην θρυλική πλέον ταινία, την “Ευδοκία”.
Όλα αυτά την εποχή που ο παλιός ελληνικός κινηματογράφος εξέπνεε, και «το νέο ελληνικό σινεμά ήταν ένα κίνημα όχι μόνο κινηματογραφικό αλλά κι ένα κίνημα που καθόριζε μια ηθική στάση απέναντι στην ελληνική πραγματικότητα».
Έφτιαξε τη «Cinetic» μαζί με τον Τάκη Χατζόπουλο κι άρχισαν να κάνουν διαφημίσεις, έχοντας στο μυαλό μας όμως ότι θα μαζέψουν χρήματα για να κάνουν κινηματογράφο.
Η ΕΡΤ του οφείλει πολλά, αν και ο ίδιος λέει πως κι αυτός οφείλει σ’ αυτήν. Κι αυτό έγινε όταν ξεκίνησε να προβάλλεται το «Παρασκήνιο». Μια εκπομπή-μαρτυρία, ένα ντοκουμέντο της εποχής μας. Περίπου 200 σκηνοθέτες δούλεψαν στο «Παρασκήνιο». Ο ίδιος μαζί με τον Τάκη Χατζόπουλο, συμμετείχε στα περισσότερα. Σπουδαίοι άνθρωποι της νεότερης Ελλάδος, του τελευταίου μισού του 20ου αιώνα και των αρχών του 21ου, αποτύπωσαν το στίγμα τους στο «Παρασκήνιο».
Έχει σκηνοθετήσει τέσσερις κινηματογραφικές ταινίες μεγάλου μήκους: “Τον καιρό των Ελλήνων” (1981), “Θεόφιλος” (1987), “Το μόνον της ζωής του ταξείδιον” (2001), “Ταξίδι στη Μυτιλήνη” (2010) και μία μικρού μήκους: “Γράμματα από την Αμερική” (1972). Έχει δημοσιεύσει τις συλλογές διηγημάτων: “Η νυχτερίδα πέταξε” (Νεφέλη 2002), “Η ήσυχη” (Νεφέλη 2005), το χρονικό “Όταν ο Δαμιανός γύριζε την Ευδοκία” (Πατάκης 2006), “Το καλοκαίρι θα παίξει την Κλυταιμνήστρα” (Πόλις 2011), και “Ο δάσκαλος αγαπούσε το βωβό σινεμά” (Πόλις 2016).
Υπόθεση: Η ταινία παρακολουθεί την ιστορία ενός σύγχρονου ήρωα, του Κώστα, που έπειτα από είκοσι χρόνια παραμονής στο Παρίσι επιστρέφει στην πατρίδα του, τη Μυτιλήνη. Αφορμή, η κληρονομιά του οικογενειακού του σπιτιού.
Ο ήρωας είχε φύγει από το νησί στα δεκαοχτώ του για σπουδές κινηματογράφου στο Παρίσι κι έκτοτε δεν ξαναγύρισε. Ένα βαρύ οικογενειακό ιστορικό τον κρατούσε μακριά. Κατά την επιστροφή του συναντάει όσους από τους συγγενείς του έχουν απομείνει και θυμάται έντονα εκείνους που έχουν φύγει για πάντα από τη ζωή.
Οι μνήμες της παιδικής ηλικίας των δέκα χρόνων, της εποχής δηλαδή που συνέβησαν τα δραματικά γεγονότα στην οικογένειά του, αναβιώνουν στο μυαλό του… Ζώντες και πεθαμένοι, τον κάνουν να ξαναγαπήσει τον τόπο του.
Καταλυτικό ρόλο παίζει η σχέση του με την Ελένη, τη δυναμική κι ευαίσθητη γιατρό, που εργάζεται στο γηροκομείο της Μυτιλήνης και του ανοίγει νέους δρόμους στη ζωή του.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
15°
