«Oppenheimer»: Όλα όσα γνωρίζουμε για τη νέα ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν

H ζωή και το έργο του Αμερικανού θεωρητικού φυσικού J. Robert Οppenheimer έχει απασχολήσει πολλές φορές τον κινηματογράφο και την τηλεόραση: ο Sam Waterston ήταν εκπληκτικός στη μίνι σειρά του 1980. Αλλά ο Christopher Nolan είναι ξεχωριστή περίπτωση: θεωρείται ένας από τα μεγαλύτερα ονόματα της βιομηχανίας του θεάματος του 21ου αιώνα, φιλόσοφος του κινηματογράφου, θεωρητικός· ένας auteur. Μεταξύ των επιτυχιών του είναι η «Δουνκέρκη», ο «Μπάτμαν», ο «Dark Night»· blockbusters για ενήλικο κοινό. Τουλάχιστον αυτή είναι η πρόθεσή του.

Τώρα ετοιμάζει το «Oppenheimer», μια ταινία για τη ζωή του λεγόμενου «πατέρα της ατομικής βόμβας» και για το περίφημο Manhattan Project βασισμένη στο βιβλίο των Kai Bird και Martin J. Sherwin, «American Prometheus: The Triumph and Tragedy of J. Robert Oppenheimer» το οποίο βραβεύτηκε με Πούλιτζερ. Όπως συνήθως, ο Nolan έχει συγκεντρώσει ένα all-star καστ, με πρωταγωνιστή τον Cillian Murphy («Peaky Blinders»), ο οποίος έχει συνεργαστεί με τον Αμερικανο-βρετανό σκηνοθέτη στην τριλογία του «The Dark Knight» και στο πολεμικό δράμα «Δουνκέρκη» (2017). Δίπλα του, ο Emily Blunt υποδύεται τη σύζυγο του Οπενχάιμερ, την Κάθριν ή «Κίτι», που είχε προσελκύσει τον Οπενχάιμερ στο Κομμουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, όταν ο κομμουνισμός ήταν της μόδας. Στην ταινία παίζει επίσης ο Robert Downey Jr στον ρόλο του Λιούις Στράους, μια εξέχουσα προσωπικότητα στην έρευνα και την κατασκευή των πυρηνικών όπλων και της πυρηνικής ενέργειας, ενώ ο Matt Damon υποδύεται τον αντιστράτηγο Λέσλι Γκρόουβς, αξιωματικό του Σώματος Μηχανικού του Στρατού που διηύθυνε το Manhattan Project. Ο Damon είχε συνεργαστεί με τον Νolan στην ταινία επιστημονικής φαντασίας «Interstellar» (2014). Το all-star καστ δεν τελειώνει εδώ: ο Gary Oldman παίζει τον πρόεδρο Τρούμαν, ενώ οι βραβευμένοι με Όσκαρ Rami Malek και Kenneth Branagh έχουν ρόλους που δεν ξέρουμε ακόμα: ο Branagh πάντως έχει συνεργαστεί με τον Nolan στο «Δουνκέρκη» (2017) και στο «Tenet» (2020).

Τι άλλο ξέρουμε γι’ αυτή την υπερπαραγωγή: έχει προγραμματιστεί να βγει στις αίθουσες στις 21 Ιουλίου 2023. Το τρέιλερ που κυκλοφορεί προμηνύει μια οπτικά εντυπωσιακή ταινία και ο Cillian Murphy μοιάζει ανατριχιαστικά με τον Oppenheimer.

Ο «επιδραστικός» Christopher Nolan

Πολλοί κινηματογραφόφιλοι πιστεύουν ότι ο 53χρονος Nolan σπαταλά το ταλέντο του σε προσοδοφόρες χολιγουντιανές υπερπαραγωγές. Αν και πάντοτε η αφήγησή του είναι περίτεχνη, δεν παύει να κάνει ταινίες τερατώδους μεγέθους που προορίζονται για τα Όσκαρ· η δεύτερη ταινία του, «Memento» (2000), για την οποία ήταν υποψήφιος για το Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου και στη συνέχεια το «Insomnia» (2002) έδειχναν ότι θα επέλεγε δρόμο ανεξαρτησίας και πρωτοτυπίας, με κάποια μεταφυσική προοπτική, εξερεύνηση της έννοιας του χρόνο, της προσωπικής ταυτότητας και της μνήμης. Φαίνεται ωστόσο ότι τον κέρδισε το μεγάλο θέαμα από το οποίο δεν λείπει ποτέ η σκέψη και η αναζήτηση: ο Nolan μοιάζει με τον Ridley Scott στις καλύτερες στιγμές του και έχει αντλήσει έμπνευση από ταινίες επιστημονικής φαντασίας όπως το «2001: A Space Odyssey» (1968) και «Star Wars» (1977). Δύο ακόμα χαρακτηριστικά του που αποτυπώνονται στις ταινίες του είναι η διπλή του υπηκοότητα —έχει γεννηθεί στο Λονδίνο αλλά μεγάλωσε στο Σικάγο— και το ότι ασχολείται με όλες τις πλευρές της κινηματογραφικής δημιουργίας, από το σενάριο μέχρι τη φωτογραφία και το μοντάζ.

Ο Nolan έχει βρει στήριξη από μεγάλα ονόματα του κινηματογράφου όπως o κριτικός Roger Ebert, ο Martin Scorcese, o Nicolas Roeg, o Michael Mann και ο Καναδός σκηνοθέτης Steven Sonderberg που τον ενθάρρυνε να αναβιώσει το franchise του Batman, προσδίδοντάς του βάθος και σκοτεινότερες αποχρώσεις. Ωστόσο, παρά την τέχνη και την τεχνική που προσθέτει ο Nolan και οι συνεργάτες του, ένας εκ των οποίων είναι ο αδελφός ο Jonathan, ο Μπάτμαν και ο Σκοτεινός ιππότης δεν παύουν να είναι υλικό κόμικ.

Το «Interstellar» (2014), που ήταν βασισμένο στις επιστημονικές θεωρίες του θεωρητικού φυσικού Kip Thorne και όπου πρωταγωνιστούσαν ο Matthew McConaughey, η Anne Hathaway και η Jessica Chastain, θεωρήθηκε«ένα πραγματικό έργο τέχνης» και επαινέθηκε για την επιστημονική του ακρίβεια, η οποία οδήγησε μάλιστα στη δημοσίευση δύο ακαδημαϊκών εργασιών. Στη συνέχεια, η επιθεώρηση American Journal of Physics ζήτησε να το προβάλλουν στα μαθήματα φυσικής και αστρονιμίας στο σχολείο. Ακολούθησε η «Δουνκέρκη» που σχολιάστηκε ως μία από τις καλύτερες πολεμικές ταινίες όλων των εποχών και το «Tenet» το οποίο βραβεύτηκε με Όσκαρ για τα οπτικά Εφέ. Όποιος πιστεύει στον Nolan έχει επενδύσει στο δωδέκατο σκηνοθετικό εγχείρημα του Nolan, όπου, μέσα από την ιστορία του ανθρώπου που πρωτοστάτησε στην κατασκευή της πυρηνικής βόμβας, ο σκηνοθέτης εκθέτει τις κοινωνικοπολιτικές ανησυχίες του. Όπως είναι γνωστό, ο μεγάλος Αμερικανός επιστήμονας Robert Oppenheimer (1904-1967) σοκαρίστηκε πολύ από τη ρίψη των βομβών στην Ιαπωνία το 1945 και αντιμετώπισε πολλά ηθικά διλήμματα, ενοχές και ερωτηματικά.

Η ταινία βρίσκεται στο στάδιο της post-production. Ανάμεσα στο καστ είναι ο Matthew Modine και ο Παναγιώτης Μαργέτης («Glass Onion»).