Σασίν Λιτλφέδερ: Η Ινδιάνα που παρέλαβε το Όσκαρ του Μάρλον Μπράντο το 1973 πέθανε σε ηλικία 75 ετών.
Πέθανε η Σασίν Λιτλφέδερ, η πρώτη γυναίκα αυτόχθονας που αξιοποίησε το βήμα των Όσκαρ για να κάνει πολιτική δήλωση, κάτι που, αν σήμερα θεωρείται δεδομένο ή αναμενομένο, το 1973 ήταν ριζοσπαστικό.
«Είμαι πολύ άρρωστη. Έχω καρκίνο του μαστού σε τελικό στάδιο, που έχει κάνει μετάσταση στο δεξιό μου πνεύμονα. Κάνω χημειοθεραπείες εδώ και καιρό. Ως αποτέλεσμα, η μνήμη μου δεν είναι τόσο καλή, όπως ήταν. Είμαι διαρκώς κουρασμένη και είναι λογικό, αν σκεφτείς πως ο καρκίνος είναι μια δουλειά πλήρους απασχόλησης», είπε πριν λίγο καιρό στον Guardian στην τελευταία της συνέντευξη.
Το 1973, την βραδιά των Όσκαρ, όλοι περίμεναν τον Μάρλον Μπράντο να ανέβει στην σκηνή για να παραλάβει το Όσκαρ Πρώτου Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του στην ταινία «Ο Νονός» του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Εκείνος όμως, τους επιφύλασσε μία έκπληξη. Αντ' αυτού, στην σκηνή ανέβηκε μία Ινδιάνα Απάτσι, η οποία αρνήθηκε να παραλάβει το βραβείο του διάσημου ηθοποιού, όπως της ζήτησε και αντί για ευχαριστήριο λόγο, μίλησε για τα δικαιώματα της φυλής της, καθώς και για τον άδικο τρόπο, με τον οποίο αντιμετωπίζει η κινηματογραφική βιομηχανία τους Ινδιάνους.
Για λίγο ένα μείγμα αποδοκιμασιών και χειροκροτημάτων διεκοψαν τη ροή του λόγου της, όμως η ίδια ζητώντας συγγνώμη, συνέχισε ήρεμα, καταλήγοντας με την ελπίδα «στο μέλλον οι καρδιές και οι αντιλήψεις μας να συναντηθούν».
Η εμφάνιση της 26χρονης με το θλιμένο βλέμμα και την παραδοσιακή φορεσιά της φυλής της, αιφνιδίασε το κοινό, τον Τύπο, αλλά και τα 85 εκατομμύρια τηλεθεατών. Οι θεωρίες οργίαζαν. Ηθοποιός που είχε προσληφθεί να πρωταγωνιστήσει στη σκηνοθετημένη διαμαρτυρία. Ήταν Μεξικανή απατεώνισσα. Στρίπερ. «Δεν ήταν παράσταση. Ήταν μια πραγματική διαμαρτυρία. Νομίζω πως αυτό ήταν που ξάφνιασε τους ανθρώπους, το ότι ήταν τόσο αληθινό. Μέχρι και σήμερα συγκινεί τον κόσμο», είχε πει η ίδια.
«Είχα παρακολουθήσει στο παρελθόν τα Όσκαρ από την τηλεόραση όπως όλοι οι άνθρωποι αλλά αυτή ήταν η πρώτη μου φορά στην τελετή απονομής των βραβείων. Τα κατάφερα, έχοντας δώσει την υπόσχεση στον Μάρλον Μπράντο ότι δεν θα ακουμπήσω καν το Όσκαρ. Αλλά καθώς έφευγα από τη σκηνή το έκανα με θάρρος, αξιοπρέπεια και ειλικρίνεια. Το έκανα με τους τρόπους των προγόνων μου και με τους τρόπους των ιθαγενών γυναικών» είπε στο Variety πριν λίγο καιρό.
«Βρέθηκα αντιμέτωπη με κινήσεις χεριών από το κοινό που σχημάτιζαν στερεοτυπικά ένα τόμαχωκ και άτομα που με αποκαλούσαν με διάφορα ονόματα και τους αγνόησα όλους. Συνέχισα να περπατάω μπροστά με κάποιους φρουρούς ασφαλείας δίπλα μου και κράτησα το κεφάλι μου ψηλά στην ιστορία των αμερικανικών κινηματογραφικών βραβείων για να κάνω μία πολιτική δήλωση.» θυμάται.
Συνέχισε δε, λέγοντας πως «Τότε το 1973, υπήρχε αποκλεισμός στα Μέσα για το Κίνημα Αμερικανών Ινδιάνων.
«Ο Μάρλον είχε επικοινωνήσει μαζί τους πριν τα Όσκαρ και τους είχε ζητήσει να παρακολουθήσουν την απονομή. Και το έκαναν. Όταν με είδαν στη σκηνή, να αρνούμαι αυτό το Όσκαρ ως απάντηση στα στερεότυπα της κινηματογραφικής βιομηχανίας, αυτό θα έσπαγε το μποϊκοτάζ των Μέσων. Όλοι θέλουν να μάθουν την πραγματική ιστορία πίσω από την επίμαχη βραδιά των Όσκαρ το 1973. Όλοι θέλουν να μάθουν τι συνέβη εκείνη τη βραδιά που ματαίωσε τα σχέδια του FBI. Μερικές φορές όταν δεν σου αρέσει το μήνυμα, σκοτώνεις τον αγγελιοφόρο» πρόσθεσε.
Από εκείνη τη βραδιά, που σημάδεψε την ιστορία των Όσκαρ, η Λιτλφέδερ έγινε αντικείμενο άγριων προσωπικών επιθέσεων για τη σύντομη εμφάνισή της στην τελετή απονομής.
Πενήντα χρόνια μετά το Μουσείο της Ακαδημίας μοιράστηκε μια επιστολή που έστειλε στην Λιτλφέδερ ο πρόεδρός της Ακαδημίας, Ντέιβιντ Ρούμπιν. Ο Ρούμπιν χαρακτήρισε την ομιλία της Ινδιάνας «μια ισχυρή τοποθέτηση που συνεχίζει να μας υπενθυμίζει την αναγκαιότητα του σεβασμού και τη σημασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας».
«Η κακοποίηση που υποστήκατε ήταν αδικαιολόγητη» έγραψε ο Ρούμπιν. «Το συναισθηματικό φορτίο που βιώσατε και το κόστος για τη δική σας καριέρα είναι ανεπανόρθωτα. Για πάρα πολύ καιρό το θάρρος που δείξατε δεν είχε αναγνωριστεί. Για αυτό, ζητάμε συγγνώμη από τα βάθη της καρδιάς μας και εκφράζουμε ειλικρινή θαυμασμό για το πρόσωπό σας».
Σε δήλωση που εξέδωσε μετά τη συγγνώμη της Ακαδημίας, η 75χρονη Ινδιάνα χαρακτηρίζει εξαιρετικά ενθαρρυντικό το γεγονός ότι έχουν αλλάξει τόσα πολλά από τότε που αρνήθηκε το αγαλματίδιο των Όσκαρ εκ μέρους του Μάρλον Μπράντο πριν από 50 χρόνια.
«Σχετικά με τη συγγνώμη της Ακαδημίας προς εμένα, εμείς οι Ινδιάνοι είμαστε πολύ υπομονετικοί άνθρωποι, έχουν περάσει μόνο 50 χρόνια», συμπλήρωσε, εξηγώντας ότι η αίσθηση του χιούμορ είναι μία από τις στρατηγικές που έχουν αναπτύξει οι ιθαγενείς Αμερικάνοι για να επιβιώνουν.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
6°
