Elvis Presley: Σκέψεις με αφορμή τη νέα ταινία, «Έλβις», για τη ζωή και τη μουσική παρακαταθήκη του Βασιλιά.
Μια και μεγάλωσα με τα τραγούδια του Elvis Presley, πήγα τρέχοντας στην πρώτη προβολή της νέας ταινίας γι’ αυτόν και το θεώρησα περίπου χρέος μου να γράψω ένα σύντομο σχόλιο. Είμαι σίγουρος ότι θα γραφτούν άπειρες κριτικές, πολύ πιο εμπεριστατωμένες από τη δική μου, αλλά ιδού η ταπεινή μου γνώμη – για ό,τι αξίζει και σ’ όποιον αρέσει.
Βρήκα την ταινία κάπως κουραστική – κι όχι μόνον εξαιτίας της διάρκειας 160 λεπτών. Ο Baz Luhrmann επιχειρεί την ψυχανάλυση του απόλυτου σταρ ως «θύματος» της μουσικής βιομηχανίας. Ο Austin Butler κάνει φιλότιμη προσπάθεια να παρουσιάσει έναν Elvis ανθρώπινο και ευάλωτο, χωρίς όμως να φτάνει την απόδοση του Rami Malek στον εξίσου απαιτητικό ρόλο του Freddie Mercury στο Bohemian Rhapsody. Ο Tom Hanks, το καλό παιδί του Hollywood, δεν φοβάται να τσαλακωθεί υποδυόμενος τον ρόλο του αμφιλεγόμενου και αδίστακτου συνταγματάρχη Tom Parker, ο οποίος κατηγορείται από πολλούς για το «ξεζούμισμα» του προϊόντος Elvis.
Προτιμώ, όμως, να σταθώ περισσότερο στην τεράστια μουσική παρακαταθήκη του Βασιλιά. Στις αρετές της ταινίας συγκαταλέγεται η επιλογή του Luhrmann να δείξει την ισχυρή επιρροή της μαύρης μουσικής παράδοσης στα ακούσματα του Elvis, την σχεδόν μεταφυσική του εξάρτηση από είδη, όπως gospel, R&B, κ.λπ., ρεύματα που ξεφύτρωσαν στις βαμβακοφυτείες του αμερικανικού Νότου. Χαρακτηριστική η σκηνή όταν ο Parker ακούει για πρώτη φορά τον Elvis στο ραδιόφωνο και κατάπληκτος μαθαίνει ότι πρόκειται για λευκό τραγουδιστή.
Οι μαύρες συνοικίες του Μέμφις δεν είναι απλά η γενέτειρα του Elvis, αλλά η μουσική του «πατρίδα», στην οποία επιστρέφει για έμπνευση κάθε φορά που διαισθάνεται ότι στερεύει ή ότι η βιομηχανία του θεάματος τον σπρώχνει σε κατ’ εξοχήν εμπορικές δραστηριότητες. Εξ ου και οι συχνές αναφορές στον BB King, την Sister Rosetta Tharpe ή την πρωθιέρεια του gospel Mahalia Jackson, για τους οποίους ο Βασιλιάς του rock’n’roll δεν κρύβει τον θαυμασμό του. Και ίσως δεν τονίζεται όσο θα έπρεπε το γεγονός ότι ο Elvis ενσωμάτωσε τη μαύρη παράδοση, καθιστώντας τη mainstream στη μουσική βιομηχανία μιας Αμερικής που ακόμη πάλευε με τους δαίμονες του ρατσισμού.
Βέβαια, ο Elvis διέγραψε τη δική του μοναδική πορεία, αφήνοντάς μας εκατοντάδες τραγούδια που θα άξιζε να προβληθούν στην ταινία. Π.χ. στα 160 λεπτά δεν χώρεσαν μεγάλες επιτυχίες, όπως το Return to Sender ή Teddy Bear, αλλά θα ήθελα να ακουστούν οι υπέροχες μπαλάντες Love Me Tender ή Are You Lonesome Tonight, ως μια άλλη πτυχή του ερωτικού Elvis – ειδάλλως, ο νεαρός θεατής θα μείνει με την εντύπωση ότι ο Βασιλιάς ήταν κυρίως ένας «προκλητικός» performer που σκανδάλιζε την πουριτανική Αμερική με το κούνημα των γοφών του.
Σε γενικές γραμμές, όσο με κούρασε η ταινία, άλλο τόσο με συγκίνησε. Κι αυτό διότι το φαινόμενο Elvis μόνο αδιάφορο δεν μπορεί να σε αφήσει. Εκτίμησα την “βουτιά” στη μουσική πορεία του Βασιλιά, ενώ για τις αμιγώς κινηματογραφικές πτυχές του έργου ας μιλήσουν οι επαγγελματίες του είδους.
Υ.Γ.: Για κάποιον ανεξήγητο λόγο, η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο όπου ο Elvis είναι γνωστός ως Πρίσλεϊ. Αξίζει να προσέξει ο θεατής ότι σ’ όλη την ταινία τον έλεγαν Πρέσλι – διότι έτσι λεγόταν ο άνθρωπος, πώς να το κάνουμε τώρα;
9°
