Γιατί προτιμάμε τις παλιές ταινίες και σειρές και όχι τις νέες παραγωγές;

Αν πάτε στον κινηματογράφο αυτή τη στιγμή, το πιθανότερο είναι ότι θα βρείτε τουλάχιστον δύο sequel, ένα reboot και μια ταινία franchise να προβάλλεται. Όπου κι αν κοιτάξεις, μια δημοφιλής σειρά αναβιώνει με εμφανίσεις από τα αρχικά μέλη του καστ, μια δημοφιλής νεανική σειρά αναπαράγεται από την αρχή, κλασικές cult ταινίες που βγήκαν πριν από περισσότερο από 30 χρόνια αποκτούν sequel και αναβιώσεις και δημοφιλείς IP (Star Οι Wars, το Marvel Cinematic Universe και ούτω καθεξής) συνεχίζουν να προστίθενται στα τρελά κερδοφόρα franchise τους. Και ενώ αυτό δεν είναι κακό, η προσπάθεια να βρεις μια διασκεδαστική, πρωτότυπη ταινία ανάμεσα σε υπερπαραγωγές που βασίζονται στη νοσταλγία γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Φαίνεται ότι το Χόλιγουντ έχει ξεμείνει από πρωτότυπες ιδέες και απλώς εξαργυρώνει τη νοσταλγία.

Μόνο τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε δει reunions (Friends, Harry Potter), αναβιώσεις και reboots (…And Just Like That, Gossip Girl) και δημοφιλή cameo χαρακτήρων (Cobie Smulders στο How I Met Your Father, David Tennant που επιστρέφει στο Doctor Who, η Rachael Leigh Cook και ο Matthew Lillard εμφανίζονται στην αναβίωση του She's All That). Και αυτό δεν φαίνεται να σταματά, όπως τα σίκουελ των Dirty Dancing, Enchanted και Legally Blonde που αναμένεται να έρθουν στο εγγύς μέλλον.

Υπάρχει ένας πολύ απλός λόγος για αυτό: η νοσταλγία πουλάει. «Η νοσταλγία είναι η πιο δυνατή αίσθηση» λέει η CMO του Fandom, Stephanie Fried. «Μας πάει πίσω σε μια στιγμή της ζωής μας η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να συνδέσουμε το παρελθόν μας με το παρόν μας με πολύ έντονο τρόπο. Αυτή η σύνδεση αυξάνει την απόλαυσή μας όταν βλέπουμε τέτοιο περιεχόμενο και φέρνει περισσότερη χαρά στην εμπειρία».

Σύμφωνα με την ψυχοθεραπεύτρια Tamara Sears, οι επακόλουθες συνέπειες μιας καταστροφικής πανδημίας και μιας συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης μπορούν επίσης να αναγκάσουν τους ανθρώπους να έλκονται προς αυτό που είναι οικείο. «Ίσως οι καταναλωτές περιεχομένου να μην παίρνουν τόσα ρίσκα στο τι βλέπουν κατά τη διάρκεια δύσκολων οικονομικών περιόδων. Μπορεί να παραμείνουν σε ό,τι είναι γνωστό και οικείο, ιδιαίτερα αν τους επαναφέρει σε μια εποχή που τα πράγματα φαίνονταν καλύτερα».

Υπάρχει επίσης το γεγονός ότι τα στούντιο είναι επιφυλακτικά να ξοδέψουν χρήματα σε πιο ριψοκίνδυνες ιδέες, αντί να επιλέγουν να επενδύσουν σε πράγματα που γνωρίζουν ότι στο τέλος θα αποφέρουν κέρδος.

«Γίνεται όλο και πιο ριψοκίνδυνο για τα στούντιο να παράγουν ταινίες μεγάλου προϋπολογισμού», λέει ο Bob Woolsey, διοικητικός διευθυντής και διευθυντής παραγωγής στο Vancouver Film School. «Υπάρχει πάρα πολύς ανταγωνισμός από τις υπηρεσίες streaming (τύπου Netflix). Τώρα που οι άνθρωποι ξέρουν ότι μπορούν να παρακολουθήσουν κάτι στο σπίτι, είναι λιγότερο διατεθειμένοι να βγουν έξω και να δουν κάτι αν δεν τους ταιριάζει πραγματικά. Για να βεβαιωθούν ότι κάτι θα προσελκύσει τον κόσμο, οι διαφημιστικοί προϋπολογισμοί είναι τεράστιοι. Και είναι μεγάλοι σε τέτοιο βαθμό που μία ή δύο αποτυχημένες ταινίες μπορούν να καταστρέψουν ένα στούντιο. Με τόσους πολλούς κινδύνους, είναι πολύ εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί τα στούντιο προτιμούν σχεδόν πάντα κάτι ασφαλές ή σίγουρο».

Η έννοια της νοσταλγίας και των αναβιώσεων στη διασκέδαση δεν είναι καινούργια. «Ακόμα και στις δεκαετίες του 1940 και του 1950, ήταν αρκετά συνηθισμένο για το Χόλιγουντ να μετατρέπει τις παραστάσεις του Broadway σε κινηματογραφικά μιούζικαλ», λέει η Brynn Shiovitz, μελετητής χορού και κινηματογραφικών σπουδών. «Το A Star Is Born είναι ένα τέλειο παράδειγμα μιας ταινίας που έχει γυριστεί αμέτρητες φορές. Έργα όπως το West Side Story και ο Peter Pan μεταφέρθηκαν στην οθόνη από το Broadway και έχουν αναπαραχθεί αρκετές φορές έκτοτε».

Ο κόσμος όμως έχει κουραστεί από τη νοσταλγική ψυχαγωγία που βασίζεται μόνο σε reboots και cameo. «Ο λόγος για τον οποίο άλλες χώρες τα πάνε καλύτερα από το Hollywood είναι επειδή στην πραγματικότητα δίνουν στους ανθρώπους αυτό που θέλουν. Γι' αυτό οι σειρές όπως το Elite (Ισπανία), το Squid Game (Νότια Κορέα) και το Money Heist (Ισπανία) τα πάνε τόσο καλά» λέει η Audrey Hutabarat, μια φοιτήτρια στο Λονδίνο.

Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει μια τεράστια ώθηση για διαφορετικότητα στην ψυχαγωγία, τόσο εντός όσο και εκτός οθόνης. Αυτό έχει αναγκάσει τα στούντιο να επαναξιολογήσουν τις κλασσικές cult ταινίες και να διορθώσουν λάθη του παρελθόντος, προκειμένου να κάνουν τις ταινίες και τις σειρές τους πιο ευχάριστες για την τρέχουσα γενιά. «Οι κινηματογραφιστές αρχίζουν πραγματικά να επαναξιολογούν την πολιτική που χρησιμοποιούσαν και νιώθουν την ανάγκη να ξαναφτιάξουν παλιές ταινίες προκειμένου να παρουσιάσουν είτε μια πιο ιστορικά ή κοινωνικά “ορθή” εκδοχή αυτών, είτε μία που έχει καλύτερη απήχηση στο τώρα», λέει η Brynn.

«Και το “And Just Like That” είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα αυτού του σκεπτικού», λέει η Charlotte Greaves, TV assistant producer. «Το αρχικό καστ του Sex and the City ήταν κυρίως λευκές, ετεροφυλόφιλες γυναίκες, και έτσι αποφάσισαν να το αλλάξουν συμπεριλαμβάνοντας ένα υποστηρικτικό καστ με ποικίλους σεξουαλικούς προσανατολισμούς, εθνικότητες και προσωπικό ιστορικό υπόβαθρο. Έγινε επίσης λίγο πιο “woke” από την πρωτότυπη σειρά».

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την πρόσφατη αύξηση της ψυχαγωγίας που βασίζεται στη νοσταλγία και την κληρονομιά, αλλά αυτό σημαίνει ότι η βιομηχανία έχει ξεμείνει από πρωτότυπες ιδέες; «Εκεί που φαίνεται κάποια “κούραση” είναι όταν η νοσταλγία γίνεται σχεδόν όπλο υπό την μορφή “άχαρων” Easter eggs και αναφορών συγκεκριμένης εποχής που πολλές φορές δεν εξυπηρετούν στην πραγματικότητα την ιστορία ή τους ίδιους τους χαρακτήρες», λέει ο Darnell Brisco, ειδικός στο μάρκετινγκ ψυχαγωγίας. «Η βιομηχανία του θεάματος δεν έχει ξεμείνει από πρωτότυπες ιδέες. Απλά είναι πλέον πολύ πιο δύσκολο να τις προωθήσεις».

«Το πρόβλημα είναι περισσότερο η απροθυμία να επενδύσουν σε νέες ιστορίες, συγγραφείς και ιδέες που δεν έχουν ακόμα αποδειχθεί πετυχημένες», λέει η Kira Baca, CRO της πλατφόρμας διαχείρισης δικαιωμάτων Rightsline. «Με όλη την ενοποίηση στα στούντιο ψυχαγωγίας, αγοράζουν και ενοποιούν υπάρχον περιεχόμενο για να τροφοδοτήσουν το αχόρταγο τέρας που λέγεται streaming. Καταβάλλεται λιγότερη σκέψη για πρωτότυπες ιδέες». Σύμφωνα με τον Bob, ωστόσο, δεν υπήρξε ποτέ καλύτερη στιγμή για την παραγωγή ψυχαγωγικών εκπομπών. «Υπάρχουν σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, αμέτρητες πλατφόρμες στις οποίες μπορεί να παραχθεί περιεχόμενο, και ως αποτέλεσμα παράγονται πιο ενδιαφέροντα πράγματα».

---

*Με στοιχεία από Refinery 29