Ρέι Λιότα: Το πιο καλό από τα «Καλά παιδιά»

Το 1990 ο Σκορσέζε ξαναγράφει με πιο ρεαλιστικούς τόνους την ιστορία της ιταλοαμερικανικής μαφίας και το «Goodfellas» γίνεται η καλύτερη αμερικανική ταινία της χρονιάς. Προτάθηκε μεν για έξι Όσκαρ (ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου, μοντάζ, Β'
γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της Λορίν Μπράκο και β αντρικού για τον οδοστρωτήρα Τζο Πέσι) αλλά κερδίζει μόνο το τελευταίο, αφού η Ακαδημία ψήφισε ως κορυφαίο φιλμ της σεζόν το «Χορεύοντας με τους λύκους» του Κέβιν Κόστνερ. Η απουσία του Λιότα από τις υποψηφιότητες κάνει αίσθηση αφού η τόσο μετρημένη, αμφίσημη και υπόγεια ερμηνεία του ως λιγομίλητος και παθητικός Χένρι Χιλ ήταν κατά γενική ομολογία ο καταλύτης που ένωνε και αναδείκνυε με μηχανική ακρίβεια τις γοητευτικές εξάρσεις των υπολοίπων χαρακτήρων.

Ο χαρακτήρας του Χένρι Χιλ ήταν πραγματικός. Το σενάριο του Πιλέτζι αποτελούσε διασκευή του βιβλίου του «Wiseguy» που είχε γράψει το 1986 και περιέγραφε την άνοδο και την πτώση (το αγαπημένο μοτίβο του Σκορσέζε) του μαφιόζου Χένρι Χιλ που κάρφωσε πρώην συντρόφους του για να γλιτώσει την φυλακή και μπήκε σε πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων. Αρκετό καιρό μετά από την προβολή του φιλμ ο Ρέι Λιότα που δεν ήταν δυνατό φυσικά να γνωρίσει τον Χιλ από κοντά, δέχτηκε ένα τηλεφώνημα του τελευταίου –κατά άλλες πηγές υπήρξε συνάντηση των δύο αντρών- που τον ενημέρωνε ότι είχε δει το φιλμ και ευχαριστούσε τον ηθοποιό επειδή δεν τον παρουσίαζε «σαν καθίκι ή σαν μαλάκα».

Παρότι το «Good fellas» τον έκανε γνωστό, δεν ήταν η πρώτη μεγάλη ερμηνεία του. Είχε προηγηθεί το συναρπαστικά διασκεδαστικό «Something wild» («Άγριο θηλυκό» ο ελληνικός τίτλος) του Τζόναθαν Ντέμι το 1986, δίπλα στους Τζεφ Ντάνιελς και Μέλανι Γκρίφιθ όπου ο Λιότα έδειχνε ξεκάθαρα στον συντηρητικό Ντάνιελς τι σημαίνει άγριο… αρσενικό. Εδώ ήταν και η μόνη φορά που ο ηθοποιός είδε το όνομα του να μπαίνει όχι μόνο στις υποψηφιότητες για τις Χρυσές Σφαίρες αλλά και σε αρκετές λίστες κριτικών ενώσεων από τις οποίες των βράβευσαν μόνο οι κριτικοί της Βοστώνης. Το εν λόγω βραβείο το μοιράστηκε με τον Ντένις Χόπερ για το «Μπλε Βελούδο» του Ντέιβιντ Λιντς.     

Ο Λιότα είχε ξεκινήσει την καριέρα του ως ηθοποιός από την αμερικανική τηλεόραση των 80s, ενώ το βάπτισμα του πυρός στον κινηματογράφο το έκανε το 1983 στο εντελώς αποτυχημένο «The lonely lady» με ένα δεύτερο ρόλο δίπλα στην Πία Ζαντόρα! Το 1989, ένα χρόνο πριν έρθει το λαχείο του Σκορσέζε, θα παίξει στο «Field of dreams» (Ξυπόλυτος Τζο) όπου πρωταγωνιστούσε ο Κέβιν Κόστνερ (πάλι αυτός;). Κι ενώ όλα έδειχναν στις αρχές των 90s ότι ο Λιότα θα είχε από εδώ και πέρα σπουδαίες προτάσεις από κορυφαίους σκηνοθέτες, περιέργως οι επιλογές του δεν ήταν και τόσο προσεχτικές. Αναλώθηκε σε ρόλους ψυχοπαθών («Απαγορευμένη έλξη», «Απειλή στον αέρα») ή πήρε μέρος σε ανούσιες κωμωδίες («Επιχείρηση ιπτάμενος ελέφαντας», «Κορίνα»).

Οι καλές δουλειές του ήταν μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού: στο «Hannibal» αποτέλεσε ιδανικό συνδαιτημόνα για τον Άντονι Χόπκινς, στο «Cop Land» τους Τζέιμς Μάνγκολντ βρίσκεται στο στοιχείο του υποδυόμενος ένα διεφθαρμένο μπάτσο, στο «Narc» του Τζο Κάρναχαν κλέβει την παράσταση από τον πρωταγωνιστή Τζέισον Πάτρικ, στο «Τέλος του δρόμου» του Ντέρεκ Σιάνφρανς θυμίζει ξανά πόσο καθοριστικός είναι στο να ισορροπεί κατάλληλα τις ερμηνείες των πιο μεγάλων ονομάτων όπως είναι εδώ ο Μπράντλι Κούπερ και ο Ράιαν Γκόσλινγκ. Η τελευταία του ταινία ήταν το «Broken Soldier» του Μάθιου Κόπολα.