Κινηματογραφος

Ο Σίντνεϊ Πουατιέ ξεχώρισε όταν η πολιτική δράση δεν ήταν μόδα

Υπήρξε είδωλο του Μόργκαν Φρίμαν και του Ντένζελ Ουάσινγκτον

Γιάννης Μαντζίκος
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Σίντνεϊ Πουατιέ ο οποίος έφυγε προ ημερών σε ηλικία 95 ετών από τη ζωή άφησε το στίγμα του τόσο στη μεγάλη οθόνη όσο και στην αμερικανική κοινωνία.

Υπήρξαν, υπάρχουν και θα υπάρξουν καλύτεροι ηθοποιοί από τον Σίντνεϊ Πουατιέ o oποίος πέθανε προ ημερών σε ηλικία 95 ετών. Αυτό όμως που τον ξεχώριζε ήταν ότι άλλαξε με τον τρόπο του τη βιομηχανία του θεάματος.

Χωρίς να γίνει «Μαύρος Πάνθηρας» ή να ακολουθήσει ρητορικές ή ακτιβιστικές ακρότητες, ο Πουατιέ υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους του αγώνα για τα δικαιώματα των έγχρωμων στις ΗΠΑ. Εκείνη την εποχή μάλιστα ορισμένοι ηγέτες του Μαύρου κινήματος έφτασαν στο σημείο να κατηγορούν τον Πουατιέ ως «μπαρμπά-Θωμά» μόνο και μόνο γιατί δεν ήθελε... αίμα. Ήταν λοιπόν η εποχή που η πολιτική δράση όχι μόνο δεν ήταν της μόδας, αλλά είχε κόστος.

Για να φτάσουμε στα φιλμ της δεκαετίας του 1970 με το λεγόμενο «blaxploitation», τις ταινίες του Σπάικ Λι και του Τζον Σίγκλετον στις αρχές των 90s, ο Πουατιέ αλλά και άλλοι μεταγενέστεροι του όπως ο Όζι Ντέιβις, ο Ρίτσαρντ Πράιορ και ο Λούις Γκόσετ Τζούνιορ άνοιξαν τον δρόμο.

«Έγινα ακτιβιστής γιατί είχα την ανάγκη να επιβιώσω» είπε σε ένα πάνελ για τα πολιτικά δικαιώματα οπού παρευρίσκονταν ο Μάρλον Μπράντο, ο Τσάρλτον Ίστον, ο Τζέιμς Μπάλντγουιν και ο φίλος του Χάρι Μπελαφόντε. Με τον τελευταίο μοιράζονταν άλλωστε πολλές ιστορίες. Η χαρακτηριστικότερη εξ αυτών το 1964, όταν βρέθηκαν να τους κυνηγά η αστυνομία γιατί ήθελαν να δώσουν 70.000 δολάρια στον αγώνα για την εγγραφή των Μαύρων στους εκλογικούς καταλόγους του Μισισιπή.

Ο Σίντεϊ Πουατιέ ήταν επαναστάτης με αιτία. Ήταν πρωτοπόρος για την μετέπειτα πορεία των μαύρων ηθοποιών στο σινεμά, ιδιαίτερα μετά τους ιστορικούς ρόλους του, το 1967, σε τρεις ταινίες που σχετίζονταν με ζητήματα φυλετικών σχέσεων και ρατσισμού, τα «To Sir, with Love», «Guess Who’s Coming to Dinner» και «In the Heat of the Night».

Σίντνεϊ Πουατιέ στην ταινία στον «Ιστορία ενός Εγκλήματος» © Original Caption/Getty Images

Η ταινία αφηγείται την ιστορία του Βέρτζιλ Τίμπς, ενός μαύρου αστυνομικού ντετέκτιβ, ο οποίος αναμειγνύεται σε μια περίπτωση δολοφονίας σε μια μικρή ρατσιστική πόλη στην πολιτεία του Μισισίπι. Για τα γυρίσματα της τελευταίας ταινίας έπρεπε να πάει... στο «στόμα του λύκου» στο συντηρητικό και εκείνη την εποχή ρατσιστικό Νότο κατόπιν παράκλησης του σκηνοθέτη Νόρμαν Τζούισον. Όπως διηγήθηκε αργότερα τόσο ο Πουατιέ όσο και Τζούισον, ο μεγάλος ηθοποιός από τον φόβο του κοιμόταν κάθε βράδυ με ένα όπλο κάτω από το μαξιλάρι του! Για την ιστορία, ο Πουατιέ δεν ήταν καν υποψήφιος για βραβείο Όσκαρ στη συγκεκριμένη ταινία.

Αρκεί λοιπόν κανείς να κάνει εικόνα ή μεταφορά στο σήμερα κάποιον μεγάλο ηθοποιό ή περφόμερ να κοιμάται με όπλο κάτω από το μαξιλάρι του γιατί φοβάται το λιντσάρισμα λόγω του χρώματός του! Ήταν μια περίοδος κατά την οποία ο μεγάλος Μάιλς Ντέιβις έτρωγε ξύλο έξω από μαγαζί που έπαιζε μουσική, καπνίζοντας τσιγάρο μόνο και μόνο γιατί ήταν μαύρος, η περίοδος που αν ήταν κάποιος μαύρος έπρεπε να σηκωθεί από τη θέση του λεωφορείου για να κάτσει ο λευκός...