Οι καλύτερες κινηματογραφικές ταινίες του 2021

Φιλμ που πρωταγωνίστησαν σε βραβεία, διεθνή φεστιβάλ και ενώσεις κριτικών, φιλμ που θα δούμε οπωσδήποτε στα επερχόμενα Όσκαρ, φιλμ που πέρασαν αδίκως απαρατήρητα από τις αίθουσες, φιλμ που προορίζονται να γίνουν κλασικά. Αυτές είναι αγαπημένες μας ταινίες για το 2021.

1. First Cow
Η ιστορία της Αμερικής του 19ου αιώνα μέσα από τη συναρπαστική ματιά της Κέλι Ράιχαρντ που θυμίζει το ποιητικό, μυσταγωγικό σινεμά της Λουκρέσια Μαρτέλ («Ζαμά») συνδυαζόμενο με μια τραχιά αναπαράσταση της καθημερινότητας που παραπέμπει στο σήμερα. Σε αυτή την αλληγορική και ταπεινή ιστορία φιλίας που αποτελεί διασκευή του μυθιστορήματος του Τζόναθαν Ρέιμοντ «The Half-Life» χωρούν τα πλέον ισχυρά υπαρξιακά θέματα (το φιλμ ανοίγει με μια φράση του Ουίλιαμ Μπλέικ από τις «Παροιμίες της Κόλασης»), καθώς και μια μεγαλειώδης εξερεύνηση των δυνάμεων που θεμελίωσαν τον καπιταλισμό στην Αμερική.

2. Κβο Βάντις, Άιντα?
H καλύτερη ευρωπαϊκή ταινία του 2021 σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου κόβει την ανάσα χάρη στην τολμηρή γραφή της Ζμπάνιτς («Σαράγεβο σ’ αγαπώ»)  που ξεπερνά τις αγκυλώσεις του προβλέψιμου ψευδοντοκιμαντέρ για να αναδείξει τη δύναμη και τον ρυθμό ενός σφιχτοδεμένου πολιτικού θρίλερ. Το παιχνίδι επιβίωσης που στήνεται από τη σκηνοθέτρια, πέρα από το σασπένς που γεννιέται από τη μάχη με τον χρόνο, λαμβάνει τη μορφή ασύλληπτης τραγωδίας.

3. Ο πατέρας
Η απόφαση του Φλοριάν Ζελέρ να μεταφέρει το δικό του θεατρικό έργο στο σινεμά αφήνει μόνο θετικές εντυπώσεις. Η σημαντικότερη όλων είναι η συγκλονιστική ερμηνεία του Άντονι Χόπκινς που δεν διστάζει να ταυτιστεί απόλυτα (ο χαρακτήρας του έχει ίδιο όνομα, καταγωγή και ημερομηνία γέννησης με εκείνον) με τον ρόλο του άρρωστου υπερήλικα. Η δουλειά του υποψήφιου για Όσκαρ μοντέρ Γιώργου Λαμπρινού είναι για σεμινάριο αφού δένει καταπληκτικά το μπέρδεμα στο μυαλό του ήρωα με την πραγματικότητα.

4. Η Εξουσία του Σκύλου
Το χαμηλόφωνο και ελεγειακό νεογουέστερν της Κάμπιον που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Τόμας Σάβατζ προβάλει ήδη ως φαβορί για τα επόμενα Όσκαρ. To «The power of dog» είναι μια κραυγή διαμαρτυρίας για το αδυσώπητο πρόσωπο της Άγριας Δύσης και του ηρωικούς μύθους της αλλά και ένα ελεγειακό υπαρξιακό δράμα με στοιχεία σεξπηρικής τραγωδίας. 

5. Dune
Παράλληλα με τη δράση που ο εικονοκλάστης Βιλνέβ υπηρετεί χωρίς την υπερβολή των εφέ αλλά με μια μετρημένη σκηνοθεσία που έχει τη δύναμη να σαγηνεύσει τον θεατή, το νέο «Dune» μοιάζει με μυσταγωγικό trip ενισχυμένο από λυρισμό και ενσυναίσθηση. Το «χάσιμο» του ήρωα που είναι ευαίσθητος στο μαγικό μπαχάρι (το οποίο λειτουργεί σαν ψυχοδραστικό χημικό πάνω του) είναι το σημείο-κλειδί μιας ιστορίας για την αναζήτηση ταυτότητας σε ένα νέο οικοσύστημα όπου το παρελθόν και το μέλλον γίνονται ένα. Φυσικά μια ιστορία σαν αυτή δεν τελειώνει εδώ, αλλά συνεχίζεται.

6. Titane
Ο πιο τολμηρός Χρυσός Φοίνικας των τελευταίων ετών είναι μια ενοχλητική ταινία. Ενοχλητική, προβοκατόρικη και θορυβώδης. Κι ενώ στο πρώτο ημίωρο αρχίζεις να πιστεύεις ότι είναι και απωθητική, η συνέχεια της γίνεται κάτι σαν Αποκάλυψη για τον θεατή. Πίσω από την ωμή βία της αποκρουστικής Αλέξια, μαθαίνουμε να εντοπίζουμε τις κρυφές αρετές ενός έργου με ακαταμάχητες ιδέες  για το τέλος της πατριαρχίας, την αλλαγή στους ρόλους των φύλων, το κίνημα «Me too» και τον μεταφεμινισμό.

7. Δεν υπάρχει κακό
Στο σπονδυλωτό φιλμ του Μοχάμαντ Ρασούλοφ που κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο στο 70ό Φεστιβάλ Βερολίνου, παρακολουθούμε τέσσερις ιστορίες από το σύγχρονο Ιράν με κοινό παρονομαστή την έκθεση και τις ποικίλες αντιδράσεις μιας χούφτας ανθρώπων απέναντι στο κακό. Το κακό που εδώ παρουσιάζεται με τη μορφή της θεσμοθετημένης θανατικής ποινής (και της επιβολής της βίας και του εξαναγκασμού σε κάποιους απλούς πολίτες να λερώσουν τα χέρια τους με αίμα). Ο Ρασούλοφ προβαίνει σε μια καυστική κριτική για το καθεστώς της χώρας του που τον οδήγησε στη φυλακή.

8. Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα
Το πρώτο πράγμα που ξεχωρίζει στο φιλμ είναι το σχεδόν παραμυθένιο σκηνικό και η πανσπερμία χρωμάτων. Σκηνικό που δένει απολύτως ταιριαστά με την ιστορία εκδίκησης στο καταπληκτικό, πρωτότυπο σενάριο της ηθοποιού Εμεραλντ Φένελ (η Καμίλα στο «The Crown») που δικαίως απέσπασε το αντίστοιχο όσκαρ, χάρη στην ευρηματικότητα και τον πολυεπίπεδο, αιχμηρό συμβολισμό του, έχοντας για πρωταγωνίστρια μια αποφασισμένη για όλα Κάρι Μάλιγκαν.

9. Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα
Η Μεξικάνα Μαγκνταλένα αναζητεί τον γιο της, που εξαφανίστηκε ενώ προσπαθούσε να διασχίσει τα σύνορα με τις ΗΠΑ.  Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ του Σάντανς καθώς και Χρυσός Αλέξανδρος στο 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για το βραδυφλεγές δράμα της Φερνάντα Βαλαντές που περιγράφει μια τρομακτική πραγματικότητα στο σύγχρονο Μεξικό. Με αργές εναλλαγές πλάνων που άλλοτε αναδύουν μια αίσθηση μελαγχολίας κι άλλοτε μια μεταφυσική χροιά («ο διάβολος πήρε τον γιο σου» λέει ο γέροντας στη Μαγκναλένα),  το φιλμ γίνεται μια αγωνιώδης κραυγή για την επίκληση του καλού σε έναν κόσμο απόλυτου σκότους.

10. The hand of God
Η πιο προσωπική ταινία του Πάολο Σορεντίνο έχει ως θέμα την ενηλικίωση και δίνεται με τη μορφή μιας ιλαροτραγωδίας που εκτυλίσσεται στη Νάπολη των 80ς που σημαδεύεται από την ιστορική μεταγραφή του Μαραντόνα στην ομάδα της πόλης. Χωρίς να γίνεται γραφικός ή μελό, ο Σορεντίνο παραδίδει ένα έργο ζωής που μιλά για τις εμπνεύσεις αλλά και τα τυχαία γεγονότα που μας καθορίζουν, για την αναζήτηση της ταυτότητας –καλλιτεχνικής και προσωπικής–, για την ανάγκη της επανεκκίνησης κάθε φορά που η ζωή μάς παίζει άσχημα παιχνίδια, για τη σημασία της επιμονής στην πραγματοποίηση του ονείρου. Το τελευταίο ημίωρο, σπαρακτικό και λυτρωτικό ταυτόχρονα, όπου ο ήρωας βρίσκει επιτέλους την απάντηση στο ερώτημα που τον βασανίζει, είναι ένα ατόφιο αριστούργημα.