Αντίο ηλίθιοι: μια αναρχο-ποιητική φάρσα

Το «Αντίο ηλίθιοι» του Albert Dupontel που προβάλλεται από την προηγούμενη εβδομάδα απογοήτευσε λίγο τους κριτικούς που περίμεναν περισσότερα από μια τόσο πολυβραβευμένη ταινία: επτά Σεζάρ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για την καλύτερη ταινία, την καλύτερη σκηνοθεσία και το καλύτερο σενάριο. Στη Γαλλία είχε αξιοσημείωτη επιτυχία –700.000 εισιτήρια μέσα σε εννέα ημέρες– μολονότι βγήκε στις αίθουσες εν μέσω της πανδημίας, στις 21 Οκτωβρίου 2020. Ακολούθησε το κλείσιμο των κινηματογραφικών αιθουσών και το «Αντίο ηλίθιοι» ξαναπροβλήθηκε στις 19 Μαΐου 2021 κόβοντας 500.000 εισιτήρια και ξεπερνώντας έτσι το ένα εκατομμύριο θεατές. Στην εποχή του streaming πρόκειται για ρεκόρ και σηματοδοτεί μια μεγάλη λαϊκή επιτυχία.

Η ιστορία είναι συγκινητική: όταν η 43χρονη κομμώτρια Suze Trappet μαθαίνει ότι πάσχει από θανάσιμη αρρώστια αποφασίζει να αναζητήσει το παιδί που είχε αποκτήσει όταν ήταν 15 ετών. Στους λαβυρίνθους της γραφειοκρατίας γνωρίζει έναν 50άρη σε κατάσταση burn-out, και έναν τυφλό υπάλληλο αρχείων με μεταδοτικό ενθουσιασμό: το τρίο βάζει σκοπό να βρει το παιδί που τώρα είναι 28 ετών. Πρόκειται για την ιστορία μιας γυναίκας που θέλει να ζήσει αλλά δεν μπορεί, ενός άντρα που μπορεί να ζήσει αλλά δεν θέλει κι ενός άλλου άνδρα που έχει χάσει την όρασή του αλλά όχι την όρεξή του για ζωή. Πράγματι, ο ένας από τους άνδρες, ιδιοφυής πληροφορικάριος, βρίσκεται στα πρόθυρα της αυτοκτονίας – την οποία δεν καταφέρνει για χάρη της πλοκής που τον θέλει ζωντανό μέχρι το τέλος. Ο άλλος άνδρας έχει τυφλωθεί σε συμπλοκή με την αστυνομία (κάπως εύκολο αυτό το σεναριακό σημείο) και πανικοβάλλεται ακόμα στη θέα της. Το σενάριο στρέφεται γύρω από πολλά ζητήματα, από την αστυνομία βία μέχρι τα ανθυγιεινά προϊόντα κομμωτηρίου που μπορούν να σου προκαλέσουν αυτοάνοσες ασθένειες (σοβαρά τώρα;)· αυτό το εύρος είναι μέρος της χάρης του «Αντίο ηλίθιοι»: ζωγραφίζει έναν κόσμο με ξέφρενη ταχύτητα, παράλογο, αινιγματικό, γεμάτο παγίδες και τραγικές εκπλήξεις – η μοναδική διέξοδος που προτείνει η αγάπη. Το ότι η κωμωδία έχει υπερσυναισθηματικό μήνυμα ενόχλησε πολλούς που την είδαν σαν ηθικό κήρυγμα για τη μητρική αγάπη και τα καλά αισθήματα. Ενόχλησαν επίσης τα ειδικά εφέ τα οποία, παρεμπιπτόντως, χρειάστηκαν 8 μήνες post-production με αποτέλεσμα η πρώτη προβολή της ταινίας να συμπέσει με την πανδημία.

Η διάθεση του «Αντίο ηλίθιοι» είναι γλυκόπικρη και οι χαρακτήρες συμπαθητικοί, αν και η Virginie Efira δεν είναι ποτέ ακριβώς συμπαθητική: στον ρόλο της Suze θα βλέπαμε κάποια σαν την Émilie Dequenne ή την Elodie Bouchez. H ταινία, στην οποία εμφανίζεται το πρώην μέλος των Monty Python Terry Gilliam στον ρόλο ενός κυνηγού, είναι αφιερωμένη στον Terry Jones, που έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 2020: ο Τerry Jones που είχε συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Albert Dupontel.

Οι κριτικές ήταν διχασμένες με το νεανικό περιοδικό της αριστεράς Les Inrockuptibles και τη Libération να τη θάβουν με το συνηθισμένο τους στιλ, χαρακτηρίζοντας τη «κιτς», ενώ από την άλλη πλευρά, το κινηματογραφικό περιοδικό Première και το Τélérama την εγκωμίασαν. Η πιο ψύχραιμη θέση είναι στη μέση: το «Αντίο ηλίθιοι» είναι μια αναρχο-ποιητική φάρσα, που βλέπεται ευχάριστα, αλλά που κέρδισε υπερβολικό αριθμό βραβείων δημιουργώντας υπερβολικές προσδοκίες.