Κάννες 2021: Οι νέες ταινίες των Sean Baker και Julia Ducournau

Το 2017, ο ανεξάρτητος Αμερικανός σκηνοθέτης Sean Baker ήρθε στις Κάννες με το “The Florida Project”, το οποίο αναδείχτηκε η δημοφιλέστερη ταινία της χρονιάς. Το “The Florida Project” ήταν λιγότερο διχαστικό από το “The Square” που πήρε τον χρυσό φοίνικα και πολλοί εύχονταν να συμμετείχε στο επίσημο πρόγραμμα. Ένα χρόνο νωρίτερα, η Γαλλίδα Julia Ducournau παρουσίασε το άκρως προκλητικό “Raw” για έναν χορτοφάγο φοιτητή κτηνιατρικής που αναπτύσσει όρεξη για ανθρώπινη σάρκα. Αναφέρουμε αυτές τις δύο ταινίες διότι δεν προβλήθηκαν σωστά στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών: το “The Florida Project” προβλήθηκε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών, το παράλληλο πρόγραμμα που θεσπίστηκε μετά το ταραγμένο φεστιβάλ του 1968 για να προβάλλει καινοτόμους κινηματογραφιστές, ενώ το “Raw” προβλήθηκε στην Εβδομάδα των Κριτικών, ένα ακόμη παλιότερο παράλληλο πρόγραμμα αφιερωμένο στην πρώτη και τη δεύτερη ταινία νέων δημιουργών. Μολονότι σ’ αυτά τα δύο προγράμματα παρουσιάζονται συχνά θαυμάσιες ταινίες, σίγουρα γι’ αυτά οι προβολείς της δημοσιότητας είναι ασθενέστεροι. 

Φέτος ο Baker και η Ducournau επέστρεψαν στις Κάννες, αυτή τη φορά στο διαγωνιστικό για την Palme d'Or. Το “Red Rocket” του Baker αφηγείται την ιστορία ενός πρώην πορνοστάρ  που επιστρέφει στη γενέθλια πόλη του στο Τέξας, όπου δεν τον θέλει κανείς. Ο Mikey Saber (τον υποδύεται ο ράπερ και κωμικός Simon Rex) φτάνει στο Texas City, κοντά στο Galveston, με το λεωφορείο: σχεδιάζει να συμφιλιωθεί με την πρώην σύζυγό του και τη πεθερά του, αλλά επειδή ο άνθρωπος δεν αλλάζει, ο Mikey καταλήγει να πουλάει χασίς και να καυχιέται για τις επιτυχίες του στον χώρο του πορνοθεάματος. Ο Baker δείχνει συμπόνια για τους ήρωές του ακόμα κι αν το σετ δεξιοτήτων τους περιορίζεται στις πορνοταινίες και στο ναρκεμπόριο: το “Red Rocket” είναι αστείο, απρόβλεπτο και quirky· από εκείνες τις ανεξάρτητες αμερικανικές παραγωγές που μπορούν να αρκεστούν στα 16 χιλιοστά, λες και τα όνειρα των χαρακτήρων παραείναι μικρά για τα 35. Στην πραγματικότητα, οι χαρακτήρες είναι απελπισμένοι και για μια ακόμα φορά ο Baker ασχολείται με τη φτώχεια σε θερμό κλίμα (“The Florida Project”), με τη ζωή των ηθοποιών πορνό (“Starlet”), ακόμη και με τα οικονομικά ενός φούρνου που πουλάει ντόνατ (”Tangerine”). Κατά κάποιο τρόπο, με αυτά τα συστατικά, ο 50χρονος σήμερα Baker αναδύεται σαν μια ουσιαστική φωνή του αμερικανικού κινηματογράφου.

Το “Titane” της Ducournau δεν είναι τόσο σοκαριστικό όσο το “Raw” Από όσο ξέρουμε, κανείς δεν λιποθύμησε στην προβολή σήμερα το πρωί. Σε αυτή την ταινία, η κεντρική ηρωίδα η Αλεξία (Agathe Rousselle) έχει βάλει μέσα στο κεφάλι της μια πλάκα τιτανίου εξαιτίας κάποιου αυτοκινητικού ατυχήματος. Γενικά εκδηλώνει παράξενες συνήθειες και μια νοσηρή συγγένεια με τα αυτοκίνητα, η οποία πιθανώς ξεκίνησε με το ατύχημα: ολόκληρη η ταινία μοιάζει «μεταλλική, με έντονα χρώματα και λεπτούς, μεταλλικούς θορύβους. Το θέμα της είναι η μεταμόρφωση και η επέκταση του ανθρώπινου σώματος: η Αλεξία χειρίζεται το γυμνό της σώμα σαν πλαστελίνη· τη βλέπουμε άλλοτε ως γυναίκα, άλλοτε ως άνδρα, άλλοτε φαλακρή, άλλοτε λιγνή κι άλλοτε πρησμένη. Ο Vincent Lindon, που γίνεται ένας είδος πατρικής φιγούρας, είναι το μοναδικό ομαλό στοιχείο, το οποίο ίσως καθησυχάσει το κοινό που στις Κάννες τουλάχιστον κάθε τόσο έβγαζε μικρές κραυγές. Το “Titane” έχει κάτι από ταινία μεταμεσονύκτιας προβολής: η Julia Ducournau φαίνεται πως έχει ιδέες, αλλά τις περισσότερες φορές είναι τόσο τραβηγμένες από τα μαλλιά ώστε αφορούν μονάχα την ίδια.