Benedetta του Paul Verhoeven: ένα επιτυχημένο κινηματογραφικό δοκίμιο γύρω από τον χριστιανισμό, γύρω από τη θρησκευτική πίστη γενικά στις Κάννες.
Η «Benedetta» του Paul Verhoeven είχε σχολιαστεί προτού προβληθεί στις Κάννες. Εξαιτίας της πανδημίας άργησε να ξεκινήσει η καριέρα της ταινίας, αλλά η καριέρα των συντελεστών της μάλλον ωφελήθηκε: η Virginie Efira έγινε εξώφυλλο στο Paris Match ενώ παραλλήλως ενδιαφέρθηκαν για την ταινία όλοι όσοι αισθάνονται να τους αφορά η διαμάχη περί βλασφημίας, η διαμάχη περί «ανδρικού βλέμματος», η διαμάχη περί πατριαρχίας και εκμετάλλευσης του γυναικείου σώματος. Αν προσθέσουμε σε όλες αυτές τις ομάδες τους ηδονοβλεψίες, συμπεραίνουμε ότι η ταινία του Verhoeven («Βασικό Ένστικτο», «Τotal Recall», «RoboCop») δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο.
Η ιστορία είναι εμπνευσμένη από μια αφήγηση της ζωής της αδελφής Benedetta Carlini, μιας καλόγριας του 17ου αιώνα, η οποία ισχυριζόταν ότι έβλεπε θρησκευτικά οράματα. Η Benedetta προκάλεσε σκάνδαλο τόσο επειδή δεν έγινε πιστευτή όσο κι επειδή την υποπτεύονταν για λεσβιακή σχέση με μια νεότερη καλόγρια. Όλα τα ενδιαφέροντα του Verhoeven είναι εδώ: η Benedetta (Virginie Efira) είναι «διασκεδαστική» σαν ένα μυστήριο που δεν θα λυθεί μέχρι το τέλος· δηλαδή, σαν την Catherine Tramell (Sharon Stone) στο «Βασικό ένστικτο». Είναι αληθινά τα στίγματα της Benedetta; Το ερώτημα μοιάζει με το «τι κάνει η Catherine με τον παγοκόφτη», αλλά σ’ αυτή την ταινία ο 82χρονος Αμερικανο-ολλανδός προχωρεί περισσότερο: εκφράζοντας τον συνηθισμένο του σκεπτικισμό για τη θρησκεία, μεταμορφώνει το αγαλματίδιο της Παναγίας σε ντίλντο.
Αλλά πέρα από την προκλητικότητα του πράγματος, που ταιριάζει έτσι κι αλλιώς στα ερωτικά θρίλερ, ο Verhoeven διαχειρίζεται μια σειρά ζητήματα: την αμφιβολία, τη σεξουαλική εκμετάλλευση -η νεαρή Bartolomea (Δάφνη Πατακιά, ένα φρέσκο πρόσωπο που είχαμε δει στο «Djam» του Tony Gatlif) καταφεύγει στο μοναστήρι μετά από τραυματικές εμπειρίες στην οικογένειά της- τα παιχνίδια της εξουσίας και την ερωτική αντιζηλία. Την αντιζηλία την έδειχνε με ευτελέστατο τρόπο -μελαχρινή εναντίον ξανθιάς- στο «Showgirls», μια ταινία τόσο κακή, τόσο απίστευτα κιτς, που εξελίχθηκε σε μεταμεσονύκτιο cult movie: στην «Benedetta» τη διαχειρίζεται πιο περίπλοκα.
Ίσως είναι περιττό να το αναφέρει κανείς, αλλά οι θεατές που δεν ανέχονται σκηνές αφόδευσης γυναικών ή ονειρώξεων με τον Ιησού πρέπει να μείνουν μακριά από την ταινία. Αλλά, αν μείνουν μακριά, θα χάσουν ένα επιτυχημένο κινηματογραφικό δοκίμιο γύρω από τον χριστιανισμό, γύρω από τη θρησκευτική πίστη γενικά. Κι αν ξέρει κανείς λίγο το έργο του σκηνοθέτη, αν έχει δει για παράδειγμα το «Flesh+Blood» (1985), ξέρει τι μπορεί να περιμένει.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
11°
