Κινηματογραφος

Το "Malcolm X" παραμένει μια εκπαιδευτική ταινία

Μια βιογραφία σε σχέση με το φυλετικό ζήτημα από τον ασυμβίβαστο Σπάικ Λι

Φωτεινή Αλευρά
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Τι Να Δω Σήμερα: Malcolm X του Σπάικ Λι - Η Φωτεινή Αλευρά διαλέγει την ταινία της ημέρας

Μπορεί στη χώρα μας να μην σημαίνει πολλά, αλλά σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες γιορτάζεται η "Malcolm X Day". Μια ημέρα στη μνήμη του Ελ-Χατζ Μαλίκ Ελ-Σαμπάζ (γεννημένος Μάλκολμ Λιτλ), ενός από τους πιο επιδραστικούς ακτιβιστές υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων της αφροαμερικανικής κοινότητας στις Η.Π.Α., τοποθετημένη κάθε χρόνο ανήμερα (19/5) ή γύρω στα γενέθλιά του. Ο Σπάικ Λι έχει την τιμητική του αφού -από διαβολική σύμπτωση (ή και όχι)- σαν σήμερα το 1989 έκανε πρεμιέρα ίσως η πιο γνωστή ταινία του στις Κάννες, το «Κάνε το Σωστό». Εμείς ωστόσο μια μέρα σαν κι αυτή διαλέγουμε να δούμε το "Malcolm X", μια ακόμα διερευνητική ταινία σε σχέση με φυλετικά, πολιτικά και πολιτιστικά ζητήματα από τον ασυμβίβαστο σκηνοθέτη.

Πρόκειται για μια βιογραφική ταινία για τον χαρισματικό Μalcolm X (Ντένζελ Ουάσινγκτον) ο οποίος επανεφευρίσκει τον εαυτό του και από παιδί του γκέτο, μικροκακοποιός και τρόφιμος σε φυλακή μετασχηματίστηκε σε μουσουλμάνο ιερέα με σημαντική πολιτική δράση κατά την διάρκεια της ταραγμένης δεκαετίας του ’60. Προτεινόμενο για δύο Όσκαρ το 1993, ένα εκ των οποίων για την εμπνευστική ερμηνεία του Ντένζελ Ουάσινγκτον, το "Malcolm X", φτάνει ως την ανεξιχνίαστη ως τώρα δολοφονία του ηγετικού προσώπου κατά τη διάρκεια φορτισμένης ομιλίας του στην αίθουσα Όντουμπον στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης.

Παθιασμένος υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών, εξαιρετικά δημοφιλής λόγω των ριζοσπαστικών θέσεών του, αλλά και αμφιλεγόμενη πολιτική προσωπικότητα καθώς ο λόγος του ήταν μεν ρηξικέλευθος, επαναστατικός και έμπνευση για εκατομμύρια καταπιεσμένους συμπολίτες του, ωστόσο είχε ξεκάθαρα διαφορετική γραμμή από την ειρηνική παθητική αντίσταση του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του ηγέτη του κινήματος «Έθνος του Ισλάμ» Ελάιτζα Μουχάμαντ, με τον οποίο ήρθε σε ευθεία ρήξη πριν την αποχώρησή του. Ο Malcolm X ήταν ένα πολιτικό πρόσωπο το οποίο ενθάρρυνε τη βία ως απάντηση στην καταπάτηση των δικαιωμάτων της κοινότητάς του και ήταν υπέρ του ένοπλου αγώνα. Παρόλα αυτά η συνεισφορά του στον αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα των Αφροαμερικανών είναι μέχρι σήμερα αδιαμφισβήτητη. 

Η ζωή και ο θάνατος του Malcom X, όπως επίσης η εκπαιδευτική ταινία του Σπάικ Λι και ταινίες και ντοκιμαντέρ που ακολούθησαν με θέμα τις δολοφονίες ηγετών της αφροαμερικανικής κοινότητας, συνεχίζουν να επηρεάζουν ως και σήμερα τη δημόσια συζήτηση σχετικά με την τρέχουσα και αμετάβλητη κατάσταση των φυλετικών διακρίσεων στις Η.Π.Α.

Malcolm X

Η.Π.Α., Ιαπωνία, 1992, Έγχρωμη
Βιογραφική / Δράμα / Ιστορική, 202’
Σκηνοθεσία: Σπάικ Λι
Σενάριο: Άλεξ Χάλεϊ (αυτοβιογραφία), Μάλκολμ Χ (αυτοβιογραφία), Άρνολντ Περλ, Σπάικ Λι
Πρωταγωνιστούν: Ντένζελ Ουάσινγκτον, Άντζελα Μπάσετ, Ντελρόι Λίντο