Easy Rider: Η ταινία της ανεξαρτησίας και του ελεύθερου πνεύματος

Το «Easy Rider» ή αν προτιμάτε ο «Ξένοιαστος Καβαλάρης» ΔΕΝ είναι μουσική ταινία, αλλά είναι μια από τις λίγες ταινίες που η μουσική δένει τόσο καλά με το σενάριο και τη σκηνοθεσία.

Η ταινία είναι «παιδί» του ηθοποιού και σκηνοθέτη Ντένις Χόπερ και αντανακλά το ανήσυχο πνεύμα της εποχής της αλλά και των νέων κάθε εποχής. Road movie, το «Easy Rider» είναι ταινία ορόσημο του σύγχρονου αμερικανικού κινηματογράφου και μπορώ να πω και της κινηματογραφικής αντικουλτούρας, αφού στοίχισε 400.000 δολάρια κι απέφερε έσοδα 60.000.000 δολάρια, εκτινάσσοντας τη δημοτικότητα των Πίτερ Φόντα και Ντένις Χόπερ, που μαζί με τον Τέρι Σάουθερν έγραψαν το σενάριο βασισμένοι σε μια ιδέα του Ντένις Χόπερ αλλά και των Τζακ Νίκολσον και Κάρεν Μπλακ που μαζί με τους πρώτους δύο, ήταν οι βασικοί πρωταγωνιστές του έργου.

Τι χαρακτηρίζει τον «Ξένοιαστο Καβαλάρη»; Η σκηνοθετική αμεσότητα, οι αληθινοί αντιήρωες, ένα καταπληκτικό σάουντρακ (Steppenwolf, The Band, Τζίμι Χέντριξ, The Byrds) κι όλα αυτά μαζί συνετέλεσαν σε μια τεράστια εμπορική επιτυχία. Για να είμαστε ειλικρινείς, έως τότε οι Πίτερ Φόντα, Ντένις Χόπερ και Τζακ Νίκολσον ήταν άγνωστοι στη χώρα μας αλλά μάλλον και στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά η low budget ταινία έφθασε και περίσσεψε να τους μάθει ολόκληρος ο πλανήτης.

Σύμφωνα με τον Πίτερ Φόντα, η ιδέα του σεναρίου ανήκει στον ίδιο και την είχε συζητήσει το 1967 κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας «The Trip» (σκηνοθεσία Τζακ Νίκολσον με πρωταγωνιστές τους Πίτερ Φόντα και Ντένις Χόπερ). Η εμπορική αποτυχία της ταινίας, οδήγησε τον παραγωγό να του πει ότι δεν ήταν πλέον διατεθειμένος να χρηματοδοτεί ταινίες που αναφέρονται σε μηχανές, σεξ  και ναρκωτικά. Στενοχωρημένος με την αυτή την εξέλιξη ο Φόντα, επικοινώνησε με τον φίλο του Ντένις Χόπερ για να αυτοχρηματοδοτήσουν μια ταινία που θα πραγματευόταν το ταξίδι δύο περιθωριακών νέων με τις μοτοσυκλέτες τους από το Λος Άντζελες προς το Μεξικό για να πουλήσουν μια ποσότητα κοκαΐνης που την έχουν κρύψει επιμελώς μέσα στα ρεζερβουάρ καυσίμων.

Ταυτόχρονα το ταξίδι για αυτούς θα είναι και μια αναζήτηση καινούριων εμπειριών ενώ κατά τη διάρκεια του γνωρίζουν τον αλκοολικό δικηγόρο George Hanson (Τζακ Νίκολσον) ο οποίος τους ακολουθεί και τους βοηθά να βρουν την προσωπική τους ελευθερία. Το ταξίδι γίνεται κατά τη διάρκεια του Mardi Gras (σ.σ. κάτι παρεμφερές της δικής μας Καθαράς Δευτέρας) που γιορτάζεται ιδιαίτερα στη Νέα Ορλεάνη, με τον Ντένις Χόπερ να αποδέχεται την πρόσκληση του Πίτερ Φόντα (σ.σ. άλλο που δεν ήθελε) να σκηνοθετήσει την ταινία. Επειδή και οι δύο αισθανόντουσαν ότι το σενάριο που είχαν γράψει ήθελε μια βοήθεια, απευθύνθηκαν στον Τέρι Σάουθερν που είχε πιστωθεί το σενάριο στη μεγάλη επιτυχία «Barbarella» όπου είχε πρωταγωνιστήσει η αδελφή του Πίτερ Φόντα, Τζέιν! 

Ο αρχικός τίτλος της ταινίας ήταν «The Loner» αλλά με πρόταση του Τέρι Σάουθερν άλλαξε σε «Easy Rider» που στην αργκό σημαίνει τον άνδρα που ζει από τα χρήματα που κερδίζει μια πόρνη.

Ο Ντένις Χόπερ ανέλαβε να βρει τα μέρη που θα γυριστεί η ταινία κι όπως λέει ο ίδιος όταν επέστρεψε από το ταξίδι, με έκπληξη κατάλαβε ότι δεν είχαν γράψει απολύτως τίποτε! Αμέσως προσέλαβε μια γραμματέα κι άρχισε να γράφει το σενάριο με το 80% της ταινίας να βασίζεται σε αυτοσχεδιασμούς. Πρώτα είχαν προγραμματίσει να γίνουν τα γυρίσματα στη Νέα Ορλεάνη που γιορτάζει με έντονο τρόπο το Mardi Gras αλλά ένα λάθος στον υπολογισμό των ημερομηνιών που είχε κάνει ο Πίτερ Φόντα (σ.σ. νόμιζε ότι η γιορτή θα γινόταν σε 4 εβδομάδες, ενώ στην πραγματικότητα ήταν μόλις σε  μία εβδομάδα) έκανε τους συμμετέχοντες (παραγωγό, σκηνοθέτη, σεναριογράφο και ηθοποιούς) να πάνε στη Νέα Ορλεάνη και να αυτοσχεδιάσουνε και ειδικά οι σκηνές στον οίκο ανοχής, να είναι εντελώς …απελευθερωμένες από το σενάριο και σκηνοθετική άποψη με την Κάρεν Μπλακ να παίζει τον ρόλο της πόρνης.

Τα τελικά γυρίσματα έφθασαν τις 4 ώρες φιλμ με τον παραγωγό Μπερτ Σνάιντερ να παίρνει την κατάσταση στα χέρια του και να στέλνει διακοπές τον Ντένις Χόπερ ώστε να μπορέσει να κάνει απρόσκοπτα το editing, βγάζοντας την ταινία στα 96 λεπτά! Εννοείται ότι ο Ντένις Χόπερ φρίκαρε όταν επέστρεψε και έμαθα για τον τελικό χρόνο. Τη διανομή της ταινίας ανέλαβε η Columbia Pictures, η οποία αρχικά την πρόβαλε σε ένα μόνο κινηματογράφο στη Νέα Υόρκη(!) αλλά με έκπληξη είδε ότι σε 2 εβδομάδες καλύφθηκε τα έξοδα παραγωγής κι αποφάσισε να την προβάλλει σε παναμερικανικό δίκτυο κινηματογράφων.  

Το «Easy Rider», 51 χρόνια μετά παραμένει σαν μια ταινία πνεύματος ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Δεν μπορεί κανείς να κάνει κριτική σε μια ταινία που πραγματεύεται τον ανοιχτό δρόμο μεταφέροντας σε όλο τον κόσμο μια άλλη Αμερική, αυτή των highways, των φορτηγών, των βενζινάδικων, του δύοντος ήλιου, της Harley Davidson με το ψηλό τιμόνι που τότε στην Ελλάδα αμφιβάλλω αν υπήρχαν. Το κολλητό δερμάτινο παντελόνι του Πίτερ Φόντα, το αλήτικο ύφος του Ντένις Χόπερ, το κράνος με την αμερικάνικη σημαία, όπως και το ρεζερβουάρ της μηχανής και ο γραψοαρχιδιτισμός των δύο πρωταγωνιστών, άλλαξαν την οπτική στάση για τη ζωή πολλών από εμάς. Αξεπέραστη!

Τι έκαναν μετά οι πρωταγωνιστές της ταινίας «Easy Rider»​

O Ντένις Χόπερ επανήλθε σαν σκηνοθέτης το 1971 με την ταινία «The Last Movie» που απέτυχε εμπορικά και στη συνέχεια έπαιξε στις ταινίες «Mad Dog Morgan» (1976), «The American Friend» (1977) αλλά πιο χαρακτηριστική ήταν η εμφάνισή του στην ταινιάρα του Φράνσις Φορντ Κόπολα, «Apocalypse Now» (1979). Επανήλθε σαν σκηνοθέτης το 1980 με την ταινία «Out of the Blue» (1980) κι έπαιξε στα «Rumble Fish» (1983), «The Osterman Weekend» (1983, άλλη ταινιάρα), «Blue Velvet», «The Texas Chainsaw Massacre 2» και «Hoosiers». Μια από τις καλύτερες σκηνοθετικές στιγμές του ήταν το «The Hot Spot» (1990) το οποίο όμως απέτυχε εμπορικά. Έπαιξε ακόμα στις ταινίες «Super Mario Bros.» (1993), «Speed» (1994), «Waterworld» (1995) ερμηνεύοντας ρόλους κακού. Στην προσωπική του ζωή, είχε κάνει σαν καλός Αμερικάνος πέντε γάμους ενώ έφυγε από τη ζωή το Νοέμβριο του 2010.

Ο Πίτερ Φόντα ήταν γιος του ηθοποιού Χένρι Φόντα κι αδελφός της επίσης ηθοποιού Τζέιν Φόντα. Μετά το «Easy Rider» έπαιξε στην ταινία «The Last Movie» (1971) μαζί με την τραγουδίστρια των Mamas and Papas, Michelle Phillips, ενώ σκηνοθέτησε το γουέστερν, «The Hired Hand» (1971). Οι σημαντικότερες εμφανίσεις του σε ταινίες ήταν στα «Two People» (1973), «Dirty Mary», «Crazy Larry» (1974), «Open Season» (1974), «Race with the Devil» (1975), «Futureworld» (1976), «Fighting Mad» (1976), «The Cannonball Run» (1981), «Split Image» (1982), «Sound» (1988), «Deadfall» (1993), «Love and a .45» (1994), «Nadja» (1994), «Escape from L.A.» (1996), «In the Heat of the Night». Έφυγε από τη ζωή το 2019, έχοντας κάνει τρεις γάμους ενώ ένα από τα παιδιά του είναι η ηθοποιός Μπρίτζετ Φόντα.

O Τέρι Σάουθερν πιστώνεται τo 1/3 του σεναρίου της ταινίας «Easy Rider». Μετά την επιτυχία της συμμετείχε σαν σεναριογράφος στην ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, «Dr. Strangelove» καθώς και στα «Barbarella» (1968), «The Magic Christian» (1969), «End of the Road» (1970), «The Telephone» (1988). Έγραψε επτά βιβλία ενώ έφυγε από τη ζωή το 1995.

Η Κάρεν Μπλακ μετά το «Easy Rider» πήρε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία «Five Easy Pieces» (1970) καθώς και στην ταινία καταστροφής «Airport 1975» (1974), «The Great Gatsby» (1974), «Nashville» (1975, μεγάλη επιτυχία στην Αμερική), «The Day of the Locust» (1975), «Trilogy of Terror» (1975), στην ταινιάρα του Άλφρεντ Χίτσκοκ, «Family Plot», «House of 1000 Corpses» (2003). Τη δεκαετία του 1980 και 1990 έπαιξε σε πολλές cult ταινίες ενώ έγραφε και σενάρια. Έφυγε από τη ζωή to 2013 χτυπημένη από τον καρκίνο.

O 83χρονος σήμερα Τζακ Νίκολσον είναι ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς του παγκόσμιου κινηματογράφου κι αν τα βραβεία Όσκαρ αποτελούν δείγμα της ικανότητάς του, σπίτι του έχει 12! Μετά την εμφάνισή του στο «Easy Rider» οι σημαντικότερες εμφανίσεις του ήταν στις ταινίες «Five Easy Pieces» (1970), «Carnal Knowledge» (1971), «The Last Detail» (1973), «Chinatown» (1974), «One Flew Over the Cuckoo's Nest» (1975), «The Shining» (1980), «Reds» (1981), «Terms of Endearment» (1983), «Prizzi's Honor» (1985), «Batman» (1989), «A Few Good Men» (1992), «As Good as It Gets» (1997), «About Schmidt» (2002) και «The Departed» (2006). Τεράστιος!

Το soundtrack της ταινίας «Easy Rider»

Η ταινία είναι γνωστή στη χώρα μας περισσότερο από τα τραγούδια του soundtrack παρά για το περιεχόμενό της! Το άλμπουμ που έφτασε έως το Νο6 του αμερικάνικου chart περιείχε τον ύμνο «Born to Be Wild» στην εκτέλεση που ξεκινάει με το χτύπημα στο ταμπούρο αλλά και το mid tempo «The Pusher» και τα δύο των Steppenwolf που ειδικά με το πρώτο έμειναν στην αιωνιότητα. Το κλασικό «The Weight» δεν ερμηνεύεται από τους Band αλλά από τους folkers Smith (καμία σχέση με τους Άγγλους Smiths, εκείνοι είχαν κι ένα s στο τέλος!) καθώς η εταιρεία των Band δεν έδωσε άδεια να χρησιμοποιηθεί η εκτέλεση των Band στο soundtrack με αποτέλεσμα να βάλουν τους Smith να το ερμηνεύσουν! 

Άλλα κομμάτια που ξεχωρίζουν είναι το «If 6 Was 9» του Jimi Hendrix, το «Kyrie Eleison/Mardi Gras (When the Saints)» των μεγάλων της ψυχεδέλειας The Electric Prunes αλλά και τα δύο τραγούδια του Roger McGuinn που κλείνουν το δίσκο, με το ένα από αυτά να είναι το  «Ballad of Easy Rider». Το άλμπουμ έχει κυκλοφορήσει με δύο διαφορετικά εξώφυλλα τα οποία παρατίθενται. Στην ταινία ακούγονται ακόμα και τα «Let's Turkey Trot» της Little Eva και το «Flash, Bam, Pow» The Electric Flag τα οποία όμως δεν συμπεριλήφθηκαν στο soundtrack.

---

Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στο rockmachine.gr, το site που γράφει την ιστορία και τα νέα του κλασικού rock.