Summer of 85: Ένα γλυκόπικρο queer φιλμ από τον Φρανσουά Οζόν

Η ταινία, έπειτα από τις διθυραμβικές κριτικές που έλαβε μετά την κυκλοφορία της, υπό «κανονικές» συνθήκες θα έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Καννών το 2020, θα κέρδιζε τον Χρυσό Φοίνικα που είναι το υψηλότερο βραβείο της διοργάνωσης και οι πρωτοεμφανιζόμενοι ηθοποιοί του καστ θα περπατούσαν για πρώτη φορά στο κόκκινο χαλί. Ωστόσο, όλα τα σχέδια κατέρρευσαν λόγω της πανδημίας, με τον Ozon να λέει χαρακτηριστικά: «Δεν στενοχωρήθηκα τόσο για εμένα, αλλά για τους νέους ηθοποιούς, γιατί θα ήταν η πρώτη τους φορά σε μία τόσο μεγάλη διοργάνωση. Όλοι οι νέοι ηθοποιοί ονειρεύονται τις Κάννες. Αλλά ο Thierry Fremaux, ο διευθυντής του Φεστιβάλ, είπε ότι θα μας καλέσει τον επόμενο χρόνο. Θα επιστρέψουμε σίγουρα».

Η κεντρική ιδέα, η αίσθηση της ταινίας και η αποδοχή του κόσμου

Το «Summer of 85» είναι μια εφηβική ταινία που χωρίζεται σε δύο μισά. Διαδραματίζεται σε μια νυσταλέα, παραθαλάσσια πόλη στη Νορμανδία και πραγματεύεται τον έρωτα που αναπτύσσεται ανάμεσα στον αθώο, αλλά παράλληλα, παθιασμένο με τον θάνατο Alexis (Félix Lefebvre) και τον ελαφρώς μεγαλύτερο, με περισσότερη, όμως, αυτοπεποίθηση David (Benjamin Voisin). Ο François Ozon αποτυπώνει στο έργο αυτό την έντονη συγκίνηση της πρώτης αγάπης, αλλά επίσης, προμηνύει ότι ακολουθεί μια τραγική εξέλιξη. Το αποτέλεσμα είναι μια απίστευτα συγκινητική ιστορία που διερευνά πως η αγάπη και η απώλεια βρίσκονται σε κοινή αφετηρία και συμπορεύονται. 

Σε αυτό το πλαίσιο, ο François Ozon αναφέρεται και στην ικανότητα του πλέον να γράφει και να σκιαγραφεί έφηβους χαρακτήρες: «Έχω τη σωστή απόσταση τώρα για να πω την ιστορία, επειδή είμαι ενήλικας, είμαι πιο ώριμος και κατανοώ καλύτερα όλα αυτά τα πολύπλοκα συναισθήματα της νιότης. Έχω πολλή τρυφερότητα για αυτά τα νεαρά αγόρια», ενώ στη συνέχεια προσθέτει: «Αν τολμούσα αυτό το εγχείρημα στη δεκαετία του '80, θα ήταν πιο βίαιο και λιγότερο συναισθηματικό». Επίσης, αυτό που παρατηρήθηκε εξαρχής από την κυκλοφορία της ταινίας, ήταν το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των θαυμαστών αποτελείται από νέες κοπέλες και δε βρίσκει ανταπόκριση-αποκλειστικά και μόνο- στο ομοφυλοφιλικό κοινό και γενικότερα στην LGBTQ κοινότητα, αλλά σε όλες τις κατηγορίες ανθρώπων, διότι «η αγάπη μας αφορά όλους», όπως τονίζει και ο σκηνοθέτης. «Όλοι οι άνθρωποι ονειρεύονται την ατελείωτη και παθιασμένη αγάπη και η ταινία αυτή θα τους ξυπνήσει μνήμες από τον πρώτο τους έρωτα».

Το σενάριο ως αλληγορία για την πανδημία του AIDS στα 80s

O François Ozon παραδέχθηκε ότι το σενάριο βασίστηκε στο μυθιστόρημα «Dance on my Grave» του Άγγλου συγγραφέα Aidan Chambers του οποίου οι αγγλικές καταβολές είναι εμφανείς στον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα του έργου, τον Alexis. Το έργο αυτό κυκλοφόρησε το 1982 και οι άνθρωποι διαβάζουν το βιβλίο, ακόμη και σήμερα, ως αλληγορία για τη νόσο του HIV και τη γενικότερη άποψη που επικρατούσε τότε, δηλαδή «ότι πεθαίνεις πολύ νέος όταν είσαι γκέι», αν και το βιβλίο προηγήθηκε χρονολογικά του AIDS. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα νοητικό παζλ.

Η ιστορία πίσω από το soundtrack της ταινίας

Η ταινία επενδύεται μουσικά από μελαγχολικές μελωδίες, τις οποίες υπογράφει ο Jean-Benoît Dunckel του γαλλικού ντουέτου Air, αλλά ταυτόχρονα, ολισθαίνει στα ονειροπόλα bops των 80s των Bananarama («Cruel summer») και του Ιταλού pop star Raf («Self Control»). Επιπλέον, ο Lefebvre είπε στη συνέντευξη τύπου ότι ακούγοντας τις επιτυχίες εκείνης της εποχής, κατάφερε να ενσαρκώσει καλύτερα τον ρόλο του και συγκεκριμένα, να τελειοποιήσει τις κινήσεις χορού που χρειάστηκε να εφαρμόσει στα πλαίσια της ταινίας.

Η μουσική είναι τόσο αναπόσπαστο μέρος της νοσταλγικής ατμόσφαιρας της ταινίας του ο Ozon, ο οποίος υπογραμμίζει ότι είναι «μεγάλος θαυμαστής της νέας αγγλικής μουσικής, ιδίως της punk». Άλλαξε ακόμη και τον τίτλο της ταινίας, ώστε να μπορέσει να χρησιμοποιήσει το «In Between Days» των The Cure. «Στην αρχή ο τίτλος της ταινίας επρόκειτο να είναι «Summer of 84» - γιατί ήταν η χρονιά που γιόρτασα τα 16α γενέθλια μου», θυμάται. «Αλλά όταν ζητήσαμε τα δικαιώματα για το «In Between Days», ο Robert Smith είπε ότι ήταν αδύνατο, διότι το κομμάτι κυκλοφόρησε το 1985, επομένως ο τίτλος της ταινίας έπρεπε να ταυτιστεί με την ημερομηνία και τη χρονολογία κυκλοφορίας του τραγουδιού. Αφότου συνέβη αυτή η αλλαγή, συμφώνησαν και στα μουσικά δικαιώματα.

Το μήνυμα ελπίδας του σκηνοθέτη προς τους νέους

Επηρεασμένος από τη δική του εφηβεία κι από την ταινία «My own Private Idaho», αναφέρθηκε στα εξής: «Σκέφτηκα τι θα ήθελε να παρακολουθήσει ένας έφηβος 17 ετών στην οθόνη εκείνη την εποχή. Επειδή όλες οι ιστορίες αγάπης την δεκαετία του 1980, ιδιαίτερα οι ομοφυλοφιλικές ιστορίες αγάπης, ήταν πολύ σκοτεινές, σχετίζονταν πάντοτε με την ενοχή και είχαν έντονο το δραματικό στοιχείο. Συνέλαβα, συνεπώς, μια ιδέα: Θα δημιουργήσω μια εφηβική ταινία που θα δώσει ελπίδα στη νέα γενιά».