Σινεμά Ώρα Μηδέν

Μια σεζόν που έμοιαζε θαυμάσια από πολλές απόψεις και φαινόταν να βάζει φρένο στην κατηφόρα των τελευταίων ετών, ήρθε να τελειώσει άδοξα και πρόωρα. Οι ουρές που σχημάτιζαν θεατές για να απολαύσουν ταινίες όπως η «Ευτυχία», ο «Τζόκερ» και τα «Παράσιτα» είναι πιθανότατα εικόνες που δεν θα ξαναζήσουμε στο κοντινό μέλλον.

Το άδοξο φινάλε μιας ελπιδοφόρας σεζόν
Το κλείσιμο των αιθουσών είχε ως συνέπεια και το κλείσιμο των εταιρειών διανομής και παραγωγής, βάζοντας σε αναστολή τον κλάδο συνολικά, λέει ο Γιάννης Καλφακάκος, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας διανομής Tanweer που έβγαλε στις αίθουσες τις δύο μεγάλες επιτυχίες της σεζόν «Ευτυχία» και «Τζόκερ», τονίζοντας την ατυχία μιας χρονιάς που, ενώ αρχικά έμοιαζε εξαιρετική με την προσέλευση του κοινού να θυμίζει προ κρίσης εποχές, τελικά καταλήγει σε καταστροφή εξαιτίας του κορωνοϊού. Ο Χρήστος Μπεχτσής, υπεύθυνος της εταιρείας διανομής Seven Films, υπερθεματίζει μιλώντας για ολοκληρωτικές αλλαγές στο οικοδόμημα με την παραδοσιακή μορφή που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα (αίθουσα-ταινία-διανομή) θεωρώντας τον κορωνοϊό ως τη χαριστική βολή για εταιρείες διανομής που βρίσκονταν ένα βήμα από τη χρεοκοπία αλλά και για αίθουσες που συντηρούνταν χάρη σε ευρωπαϊκά οικονομικά προγράμματα. Παρόμοια άποψη δείχνει να έχει κι ο Βασίλης Σουραπάς, διανομέας της Film Trade, που θεωρεί ότι η τεράστια οικονομική ζημιά που προκάλεσε η πανδημία στην αίθουσα και τη διανομή, επιδείνωσε το βαρύ (ελέω κρίσης) κλίμα οδηγώντας τη «γονατισμένη αγορά» σε αχαρτογράφητα νερά για τους επόμενους μήνες.

Τα μέτρα ενίσχυσης

Η Ειρήνη Σουγανίδου, Διευθύνουσα Σύμβουλος της εταιρείας διανομής Feelgood Entertainment, θεωρεί ότι στην πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώνει ο κινηματογραφικός χώρος θα χρειαστεί γενναία στήριξη σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο Γιώργος Στεργιάκης, υπεύθυνος της εταιρείας διανομής Ama Films και αιθουσάρχης του ΑΣΤΥ επισημαίνει ότι πρέπει να γίνει συνείδηση όλων ότι χωρίς την οικονομική ενίσχυση της αίθουσας το μέλλον του κινηματογράφου είναι δυσοίωνο. Μαζί του μοιάζει να συμφωνεί ο Ηλίας Γεωργιόπουλος, υπεύθυνος της εταιρείας διανομής Danaos Film και αιθουσάρχης του Δαναού. Χαρακτηριστικά αναφέρει: «Είναι αναγκαίο να παρθούν μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση συνολικά προς τους αιθουσάρχες, ώστε να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της πανδημίας γενικά στην ελληνική κινηματογραφική βιομηχανία. Για παράδειγμα, και όπως αναφέρθηκε και στην ανοιχτή επιστολή της Πανελλήνιας Ένωσης Αιθουσαρχών, βρίσκουμε απαραίτητη τη μείωση του συντελεστή του ΦΠΑ του κινηματογραφικού εισιτηρίου από 24% σε 6%, όπως ισχύει άλλωστε σε άλλες υπηρεσίες πολιτισμού (μουσικές συναυλίες, θέατρο)». Το θέμα της μείωσης του ΦΠΑ είναι κρίσιμο για όλους του συνομιλητές μας με την άποψη του Τάκη Βερέμη, γενικού διευθυντή της εταιρείας διανομής Strada films, να παρουσιάζει ενδιαφέρον: «Είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει ο ΦΠΑ του εισιτηρίου να πάει στο 6% όπως στα υπόλοιπα θεάματα ή εναλλακτικά στο 12%, αλλά με το μισό ποσοστό από αυτό (το 6% δηλαδή) να αξιοποιείται σε ένα είδους νεότευκτου "fund", (ένα περίπου μοντέλο τύπου των γαλλικών Sofica αναπροσαρμοσμένο φυσικά στη δική μας πραγματικότητα). Ένα δηλαδή ακόμα εργαλείο ανάπτυξης και συμμετοχής στην ενίσχυση νέων δημιουργών κυρίως, πέρα κι έξω από τα υπάρχοντα. Που θα πιλοτάρεται, όπως στη Γαλλία, από επαγγελματίες του χώρου και θα επενδύει στην παραγωγή, χωρίς όμως να ζητά συμμετοχή στην ιδιοκτησία (ποσοστό επί του "αρνητικού" δηλαδή) αλλά μόνο συμμετοχή στα αποτελέσματα από την κάθε μορφής μελλοντική εκμετάλλευση. Και να επανεπενδύει ό,τι εισπράττει. Ενισχύοντας τόσο την παραγωγή νέων ελληνικών ταινιών, τη διανομή τους, αλλά και την αίθουσα που θα προβάλλει αυτές τις ταινίες - με σωστό προγραμματισμό. Μια δυναμική συνεργασία, όχι μια απλή επιδότηση». Ο Γιάννης Καλφακάκος σε ανάλογο κλίμα υπερθεματίζει προτείνοντας μια σειρά αναγκαίων μέτρων από πλευράς Πολιτείας που ξεκινά από τη μείωση του ΦΠΑ και συνεχίζει στην επιδοτούμενη διαφημιστική καμπάνια 6 μηνών για την προώθηση της κινηματογραφικής εμπειρίας, στη στήριξη του ΕΚΟΜΕ με αύξηση από 35% σε 45% για κινηματογραφικές παραγωγές και σε επιβολή ηλεκτρονικού εισιτηρίου σε όλες της αίθουσες, ενώ σημειώνει τη σημασία της κρατικής ενίσχυσης ανά αίθουσα και ανά ταινία.

Το άνοιγμα των θερινών

Από την 1η Ιουνίου ξεκινούν τις προβολές τα θερινά σινεμά με αρκετές νέες ταινίες αλλά και επαναλήψεις από τα φιλμ του χειμώνα («θα θυμηθούμε τις παλιές εποχές με τις Β' προβολές» λέει ο Τάκης Βερέμης). Εδώ το κρίσιμο σημείο είναι η αντίδραση του κόσμου. «Είναι σημαντικό να ξεπεράσει ο κόσμος το αρχικό μούδιασμά του και να επιστρέψει στις κανονικές συνήθειές του» λέει ο Γιώργος Σπέντζος της εταιρείας διανομής Spentzos Film. Η Ειρήνη Σουγανίδου αναφέρει ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα είναι η νέα κανονικότητα αλλά είναι καθοριστικό το θέμα της ασφάλειας. Με την άποψή της συμφωνούν όλοι θεωρώντας την αίσθηση ασφάλειας του θεατή ως προτεραιότητα των αιθουσαρχών. «Τα νέα μέτρα λειτουργίας των αιθουσών με τις αποστάσεις ασφαλείας, τη χρήση μασκών, γαντιών και αντισηπτικών θα καθιερωθούν» εκτιμά ο Γιώργος Στεργιάκης, ενώ ο Ηλίας Γεωργιόπουλος θεωρεί σημαντικό «να διασφαλίσουμε την υγεία και να απομακρύνουμε τον φόβο από τους θεατές μας. Γι’ αυτό, οι οδηγίες προστασίας ενάντια στον κορωνοϊό θα αναγράφονται σε εμφανές σημείο στους χώρους του Δαναού και θα είναι διαθέσιμο αντισηπτικό χεριών. Ακόμα, θα υπάρχει η σύσταση το κοινό να πραγματοποιεί την αγορά εισιτηρίων μέσω διαδικτύου ή τηλεφωνικά για τη γρηγορότερη και ανέπαφη εξυπηρέτησή του. Σε κάθε περίπτωση, με το ξεκίνημα της νέας σεζόν υπολογίζουμε ότι θα δεχόμαστε λιγότερους θεατές εντός της αίθουσας, ώστε να τηρούνται οι αποστάσεις ασφαλείας».

Το κοινό και το streaming
Ο μεγάλος κερδισμένος της κατάστασης ήταν οι πλατφόρμες streaming καθώς «το κοινό βρήκε μερική διέξοδο στο streaming, κάτι που νομοτελειακά θα αντιμετώπιζε ο κινηματογραφικός κλάδος σε κάποιο βάθος χρόνου όμως τώρα πρέπει να το ανταγωνιστεί άμεσα» όπως αναφέρει ο Γιάννης Καλφακάκος. Ο Χρήστος Μπεχτσής μιλά για τις παγκόσμιες διαστάσεις του φαινομένου («η στάση που θα κρατήσουν τα μεγάλα αμερικανικά studios και κυρίως η ταχύτητα που θα αναπτύξουν κατά την είσοδό τους στην αγορά του streaming θα είναι καθοριστικά»), ενώ ερωτηματικά έχει ο Βασίλης Σουραπάς για το κοινό των κινηματογραφόφιλων που είναι διατεθειμένο να επιστρέψει στη σκοτεινή αίθουσα μετά από την εμπειρία της ψηφιακής πλατφόρμας.

Ο κρίσιμος μήνας Σεπτέμβριος

Όπως λέει ο Γιάννης Παπανικολάου, υπεύθυνος λειτουργίας του κινηματογράφου Ιντεάλ, το άνοιγμα των θερινών θα είναι μεγάλη −ψυχολογική κυρίως− ενθάρρυνση για όλους μας, αλλά το κρίσιμο crash test θα είναι τον Σεπτέμβριο. «Τότε θα φανεί αν η αίθουσα θα επιβιώσει κι αν έχουμε επιστρέψει στους κανονικούς μας ρυθμούς. Θεωρώ καταστροφικό ένα νέο χτύπημα του κορωνοϊού το φθινόπωρο καθώς θα ξαναφέρει τον φόβο και την ανασφάλεια» λέει χαρακτηριστικά.

Ο Ζήνος Παναγιωτίδης πάντως, διανομέας της Rosebud.21, είναι αισιόδοξος: «Ο κινηματογράφος θα ξεπεράσει κι αυτό το χτύπημα. Έχοντας βιώσει την εισβολή εχθρών όπως η ασπρόμαυρη και η έγχρωμη τηλεόραση, το βίντεο και το dvd, την ιδιωτική τηλεόραση και τις ψηφιακές πλατφόρμες, τώρα βλέπω ότι η μεγάλη οθόνη πρέπει να τα βάλει και με τον κορωνοϊό. Οι τέλειες και ασφαλείς συνθήκες προβολής της αίθουσας με τη μεγάλη οθόνη είναι τελετουργία-εμπειρία που δεν αντικαθίσταται με τίποτα. Και για αυτό θα τα καταφέρει για άλλη μια φορά».