Αφιέρωμα στον Μπονγκ Τζουν-χο στο Cinobo με τις ταινίες «Μνήμες φόνων», «Σκύλος που γαβγίζει» και «Μητέρα»
O νοτιοκορεάτης σκηνοθέτης που έγραψε ιστορία στα φετινά όσκαρ με τα «Παράσιτα» είχε δείξει από την αρχή της καριέρας του πόσο ξεχωριστή περίπτωση είναι. Το ανακαλύπτουμε στο αφιέρωμα τριών ταινιών του στο Cinobo, οι οποίες δεν προβλήθηκαν ποτέ στο εμπορικό κύκλωμα διανομής της χώρας μας.
Το αστυνομικό θρίλερ του Μπον Τζουν-χο, «Μνήμες φόνων»
To 2003 το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης που διοργανώθηκε από τον Μισέλ Δημόπουλο είναι για πολλούς λόγους ένα από τα πλέον αγαπημένα μου. Μεταξύ άλλων εκεί μας συστήθηκε για πρώτη φορά ο Γιάννης Οικονομίδης μέσω του εμβληματικού του πλέον «Σπιρτόκουτου» κι εκεί έμαθα για την ύπαρξη ενός νοτιοκορεάτη σκηνοθέτη που έχει «τεράστιο ενδιαφέρον» όπως μου είχε πει τότε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ. Το όνομα του ήταν Μπονγκ Τζουν-χο. Η παρακολούθηση της μόλις δεύτερης μεγάλου μήκους ταινίας του «Μνήμες φόνων» («Memories of murders» / «Sa-lin-eui chu-eok») ήταν πραγματική αποκάλυψη. Πρόκειται για ένα αστυνομικό θρίλερ που διαδραματίζεται στην επαρχία Τζιουνγκ-Τζι της Νότιας Κορέας το 1986. Ένα κορίτσι βρίσκεται δολοφονημένο. Η τοπική κοινωνία είναι σοκαρισμένη και οι αρχές αδυνατούν να βρουν τον δολοφόνο ώσπου μετά από λίγες βδομάδες ο δράστης ξαναχτυπά με πανομοιότυπο τρόπο. O υπαστυνόμος Σέο Τάε-γιουν καταφτάνει από την Σεούλ για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στις προσπάθειες των τοπικών αρχών και σύντομα έρχεται σε μετωπική σύγκρουση μαζί τους καθώς τόσο οι ανορθόδοξοι μέθοδοι τους όσο και το μπρουτάλ, επαρχιώτικο στυλ τους δεν ταιριάζει με την δική του πιο φινετσάτη μενταλιτέ. “Έχεις ξαναδεί κάτι τέτοιο στην Σεούλ”, τον ρωτά ο τοπικός υπαστυνόμος Παρκ Ντου-μαν με τον οποίο έχει γερή κόντρα ο πρωτευουσιάνος ήρωας. «Ποτέ» απαντά εκείνος στη μοναδική ίσως σκηνή προς το φινάλε του φιλμ όπου οι δύο άντρες καταφέρνουν κάπως να επικοινωνήσουν κι ενώ τα κορμιά των νεκρών κοριτσιών πυκνώνουν γύρω τους. Ο δημιουργός των «Παράσιτων» υφαίνει μια λεπτοδουλεμένη ιστορία πάνω στη σύνθεση δύο διαφορετικών κόσμων με όχημα ένα αυθεντικό περιστατικό. Όμως από ένα σημείο και μετά μοιάζει να μην τον ενδιαφέρει και τόσο η ανακάλυψη του δολοφόνου. Το δεξιοτεχνικό crime story του αρχίζει να γεμίζει με πολιτικούς συμβολισμούς και νοήματα γύρω από την βαθιά κρίση της νοτιοκορεατικής κοινωνίας και το χάσμα που απλώνεται ανάμεσα στους πολίτες της. Η διχοτόμηση της είναι αναπόφευκτη. Όπως αναπόφευκτη είναι και η μεταμόρφωση του ορθολογιστή και ψύχραιμου υπαστυνόμου από την Σεούλ σε έναν άλλο, νέο άνθρωπο. Λιγότερο σίγουρο για τον εαυτό του και σαφώς πιο ευάλωτο στο φρέσκο πρόσωπο της βίας που σχηματίζεται μπροστά του.
Πρόκειται για ένα αυθεντικό αριστούργημα που επιβεβαιώνει τις αρχικές εκτιμήσεις περί σπάνιου ταλέντου που γεννήθηκαν μετά από το «Σκύλος που γαβγίζει» (Barkind dogs never bite) το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Μπονγκ Τζουν-χο από το 2000. Το συγκεκριμένο φιλμ είναι το δεύτερο στο αφιέρωμα του Cinobo και αφορά στην προσπάθεια ενός νέου ανθρώπου να βρει δουλειά ως καθηγητής αλλά η διαπλοκή και τα φαινόμενα αισχροκέρδειας – πρέπει να λαδώσει έναν πρύτανη- στην Ν.Κορέα σε συνδυασμό με τα ενοχλητικά γαβγίσματα από τα κατοικίδια των γειτόνων δεν τον αφήνουν σε ησυχία. Κωμικοτραγικές καταστάσεις με ένα σενάριο-κέντημα που καταγγέλλει την ασυδοσία σε μια «χώρα όπου κανείς δεν ακολουθεί τους κανόνες» αλλά και πρώτα σημάδια της προβληματικής ενός άκρως πολιτικοποιημένου σκηνοθέτη που θα εκφραστεί ιδανικά στις επόμενες δημιουργίες του. Το κλειδί πρόσωπο του φιλμ δεν είναι άλλο από τον άστεγο που κρύβεται στο υπόγειο της πολυκατοικίας και φυσικά μας θυμίζει την αντίστοιχη συνθήκη στα εξαίσια «Παράσιτα», όπου και πάλι η λύση του δράματος προήλθε από ένα άλλο υπόγειο.
Κωμικοτραγικές καταστάσεις με ένα σενάριο-κέντημα
Τέλος, το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με το ιδιότυπο «Madeo» ή «Μητέρα» που ακολούθησε την μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία του σκηνοθέτη, τον «Ξενιστή» (“The host”) από το 2006. H ταινία, παραγωγής 2009, ακολουθεί τα χνάρια της Χίε-τζα, μητέρας του 27χρονου Ντο-τζουν που βρίσκεται κατηγορούμενος για το φόνο μιας κοπέλας. Η ηρωίδα είναι αποφασισμένη να αποδείξει την αθωότητα του αγαθού Ντο-τζουν και για να τα καταφέρει θα ξεπεράσει κάθε όριο. Ο Μπονγκ Τζουν-χο υπενθυμίζει τις οικονομικές και ταξικές ανισότητες της χώρας του (η σπαρταριστή σκηνή με την Μερσεντές και τους πλούσιους γκόλφερ) αλλά όσο η δράση προχωρά μοιάζει να χάνει κάθε διάθεση για χιούμορ οδηγώντας την λύση σε ένα αλησμόνητο και πέρα ως πέρα λυρικό φινάλε που θυμίζει με πίκρα το δράμα κάποιων αθώων που ψάχνουν να βρουν παρηγοριά στα πιο απλά ή φαινομενικά ασήμαντα πράγματα, όπως πχ ένα χορό ή μια εκδρομή.
Η «Μητέρα» ακολουθεί τα χνάρια της Χίε-τζα
Δείτε το τρέιλερ του αφιερώματος στον Μπονγκ Τζουν-χο
Το «Μνήμες φόνων» έκανε πρεμιέρα στις 5/5, το «Μητέρα» θα κάνει πρεμιέρα στις 10/5 και το «Σκύλος που γαβγίζει» θα αρχίσει να προβάλλεται στο Cinobo από τις 19/5.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
14°
