Η A.V. στις Κάννες #5

Απ΄όταν ο Κριστιάν Μουνγκίου έφυγε θριαμβευτής  από τις Κάννες κερδίζοντας το  Χρυσό Φοίνικα για το Τέσσερις Μήνες, Τρεις Εβδομάδες, Δυο Μέρες το 2008, το ρουμάνικο σινεμά (που για  να είμαστε δίκαιοι είχε ήδη αρχίσει να κάνει αίσθηση) βρέθηκε παντού. Κατοχυρώθηκε ως κινηματογραφικό “ρεύμα”, διαπέρασε τα στεγανά κάθε μεγάλου φεστιβάλ, κέρδισε διανομή σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Φέτος οι Κάννες φιλοξενούν τρεις ταινίες από τη Ρουμανία στο επίσημο πρόγραμμα. Για το εξαιρετικό Tuesday, After Christmas του Ράντου Μουντέαν γράψαμε λίγες μέρες πριν, ενώ το Autobiography of Nicolae Ceausescu αναμένεται να προβληθεί εκτός συναγωνισμού τις επόμενες μέρες. Η τρίτη ταινία είναι το Aurora του Κρίστι Πουίου, του σκηνοθέτη του Θανάτου του Κυρίου Λαζαρέσκου που συμμετέχει στο Un Certain Regard. Η ιστορία ενός άντρα που ετοιμάζεται να σκοτώσει κάποιον ή κάποιους (δίχως να ξέρουμε ποιους ή γιατί)  είναι ένα φιλμ που χρειάζεται τρεις ώρες για να αφηγηθεί μια μικρή (αν και δυνατή) ιστορία, μέσα από ρυθμούς που δεν θα μπορούσες να χαρακτηρίσεις ακριβώς καταιγιστικούς. Κι όμως ο Πουίου, που κρατά ο ίδιος και τον πρωταγωνιστικό ρόλο, κατορθώνει να  οχυρώσει τη διάρκεια, το τέμπο, τον τρόπο της αφήγησης μέσα από τη σκηνοθεσία και την ερμηνεία του, ακόμη και να δημιουργήσει στην πορεία κάτι που μοιάζει με σασπένς. Κι αν το τέλος του φιλμ μοιάζει με μια μικρή απογοήτευση, ή με κάτι που θα μπορούσε να είναι κομμένες σκηνές από το Αστυνομία, Ταυτότητα, το αποτέλεσμα δεν παύει να είναι τίποτα λιγότερο από εντυπωσιακό...  

Από την άλλη, όπως ίσως ήδη ξέρετε, στις Κάννες δεν  συμμετέχει καμιά ελληνική ταινία, παρ' ότι ο Κυνόδοντας του Γιώργου Λάνθιμου κέρδισε πέρσι το μεγάλο βραβείο στο Un Certain Regard, μια επιτυχία που θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα αντίστοιχο ρεύμα αποδοχής του σινεμά της χώρας μας στο φεστιβάλ. Πόσο μάλλον που ανάμεσα στις ταινίες που ήταν έτοιμες για τις Κάννες φέτος βρίσκονταν τόσο ο Μαχαιροβγάλτης του Γιάννη Οικονομίδη -του οποίου η προηγούμενη ταινία είχε προβληθεί στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών-, όσο και η Χώρα Προέλευσης του Σύλλα Τζουμέρκα -που έχει στο παρελθόν περάσει από το διαγωνιστικό των Καννών με τη μικρού του μήκους Τα Μάτια Που Τρώνε.

Θα μπορούσε κανείς να πει ότι οι ρουμάνικες ταινίες (μιας κινηματογραφίας που βρίσκεται  σε παρόμοια, αν όχι χειρότερη θέση από την Ελληνική)  έχουν καλύτερη τύχη σε ένα φεστιβάλ όπως αυτό των Καννών καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις είναι γυρισμένες και με γαλλικά κεφάλαια, όμως μια τέτοια εξήγηση δεν θα μπορούσε να είναι παρά ένα μόνο μέρος της αλήθειας. Και μάλιστα, μια απάντηση που γεννά την ενδιαφέρουσα ερώτηση γιατί το ελληνικό σινεμά δεν έχει κατορθώσει να προσελκύσει χρήματα από συμπαραγωγούς του εξωτερικού, δεν έχει πετύχει να κερδίσει την προσοχή διεθνών εταιριών “πωλήσεων” που ξέρουν πώς και πού να προωθήσουν μια ταινία στο κύκλωμα των φεστιβάλ.

Η αλήθεια είναι  πως στις περισσότερες περιπτώσεις  οι Έλληνες σκηνοθέτες και οι παραγωγοί  τους πρέπει να βρουν μόνοι τους τον τρόπο να εξασφαλίσουν μια  θέση στα φεστιβάλ, όμως πλέον, το να στείλεις ένα DVD Screener και ένα ευγενικό γράμμα στους ανθρώπους που επιλέγουν ταινίες, δεν είναι σε καμιά περίπτωση αρκετό. Ακόμη κι αν είναι καλή, η ταινία σου είναι εύκολο να χαθεί ανάμεσα στις πέντε περίπου χιλιάδες που θέλουν να κερδίσουν μια θέση στο πρόγραμμα των Καννών.

Αν θέλουμε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, το να κάνεις καλές (ακόμη και σπουδαίες) ταινίες δεν αρκεί. Χρειάζεται να χτίσεις πίσω τους ένα μηχανισμό που να τις στηρίζει, να τις προωθεί  και να τις πλασάρει κατάλληλα, να ξέρει πώς να παρουσιάζει με ελκυστικό τρόπο δημιουργούς και φιλμ, πώς να χρησιμοποιεί προηγούμενες επιτυχίες για να δημιουργήσει καινούργιες. Ίσως κάποιοι σκεφτούν ότι σε εποχές που οι Έλληνες κινηματογραφιστές παλεύουν ακόμη για τα αυτονόητα (όπως π.χ. για ένα σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο για τον κινηματογράφο), σκέψεις σαν τις παραπάνω μοιάζουν με πολυτέλεια, όμως στην πραγματικότητα είναι κάτι παραπάνω από αναγκαίες αν θέλουμε κάποτε η παρουσία ελληνικών ταινιών σε φεστιβάλ σαν τις Καννες να είναι ο κανόνας κι όχι η εξαίρεση...

Δες το trailer του Aurora στο video που ακολουθεί