Ο Κωνσταντίνος Καϊμάκης μας εξηγεί γιατί η ταινία «Παράσιτα» θριάμβευσε στα φετινά βραβεία Όσκαρ.
Αναλύσεις επί αναλύσεων. Στοιχεία που επιχειρούν να αναλύσουν το «πώς και γιατί» ενός ιστορικού θριάμβου. Θεωρίες και εκτιμήσεις περί αμαρτιών του Χόλιγουντ ή κακής κινηματογραφικής χρονιάς, που ελάχιστη όμως σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Και ποια είναι αυτή, θα μου πείτε πολύ σωστά; Η ουσία, το νόημα αν θέλετε της ιστορικής νίκης των κορεατικών «Παρασίτων» είναι πως δεν έσπασαν απλώς μια παράδοση σχεδόν ενός αιώνα, αλλά επιβλήθηκαν σε μια φουρνιά εξαιρετικών ταινιών χάρη στην απλή και ταυτόχρονα διεισδυτική ματιά τους πάνω στο σήμερα.
Ένα απλό παράδειγμα: κοτζάμ Αλμοδοβάρ στην καλύτερη του ταινία εδώ και καιρό δυστυχώς περιορίστηκε σε ρόλο κομπάρσου, αφού τουλάχιστον μια δεκάδα ταινίες ήταν ανώτερες του «Πόνου και Δόξα». Κάπως έτσι ο Ισπανός βρέθηκε εκτός της πεντάδας των σκηνοθετών –μόνο ο πρωταγωνιστής του Αντόνιο Μπαντέρας βρέθηκε στη λίστα με τους κορυφαίους ερμηνευτές αλλά τι ελπίδες να είχε απέναντι σε αυτόν τον Φίνιξ;– και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κέρδιζε το ξενόγλωσσο Όσκαρ, αν από την τελική πεντάδα απουσίαζε το φιλμ του Μπονγκ Τζουν Χο.
Όμως τα «Παράσιτα» ήταν από άλλο κινηματογραφικό πλανήτη και εκτός των ρεκόρ πρόσφεραν μια απίθανη αναπροσαρμογή ενός αρχαίου μύθου. Αυτή τη φορά ο Δαβίδ δεν κέρδισε ένα Γολιάθ, αλλά δύο! Η μικρή το δέμας ταινία από τη Νότια Κορέα μπήκε σφήνα ανάμεσα στα δύο θηρία που πάλευαν για τα πρωτεία. Η τηλεοπτική streaming πλατφόρμα Netflix είχε αποδείξει και πέρσι ότι αμφισβητεί απροκάλυπτα το παραδοσιακό μοντέλο του Χόλιγουντ και είχε φέτος όχι μία, ούτε δύο, αλλά τρεις ισχυρές παρουσίες («Ο Ιρλανδός», «Ιστορία γάμου», «Οι δύο Πάπες») στη μάχη για τα πολύτιμα αγαλματίδια, ενώ το βαρύ πυροβολικό του Χόλιγουντ έπαιρνε φωτιά από την ομοβροντία των «1917», «Κάποτε στο Χόλιγουντ», «Τζόκερ» και «Μικρές κυρίες». Ανάμεσα λοιπόν σε τούτο το ντέρμπι γιγάντων όπου ιερά τέρατα της έβδομης τέχνης βρίσκονταν απέναντι σε ισχυρές δυνάμεις από όλο το χολιγουντιανό φάσμα –με τα όρια μεταξύ τους να μπερδεύονται–, ο ταπεινός και άγνωστος Μπονγκ Τζουν Χο ξεδίπλωνε τις απροσπέλαστες αρετές μιας πολιτικής αλληγορίας γεμάτης φρέσκες ιδέες που δεν είχε προηγούμενο στο σινεμά.
Photo by Amy Sussman/Getty Images
Το ταξικό προφίλ των «Παρασίτων» και η αδιαπραγμάτευτη αλήθεια τους δεν θα είχαν κανένα σοβαρό αντίκτυπο, αν το χάσμα πλουσίων και φτωχών που συμβολίζεται μέσω των δύο «αντίπαλων» οικογενειών δεν έβρισκε το συγκεκριμένο timing και την αποφασιστικότητα του σκηνοθέτη να πάει την ιστορία του πέρα από το μαύρο και άσπρο, πέρα από το καλό και κακό, πέρα από την εύκολη καταγγελία ή τον διδακτισμό. Ίσως να μη φανταζόταν ούτε κι ο ίδιος ότι τα «Παράσιτα» θα πήγαιναν τόσο μακριά. Πέρα κι από την ίδια τη Νότια Κορέα, πέρα από κάθε όριο.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
