Οι πρωταγωνιστές της «Ευτυχίας» μιλούν για την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου

Η πολυτάραχη ζωή της στιχουργού Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου ζωντανεύει αυτόν τον Δεκέμβριο στη μεγάλη οθόνη. Ο βραβευμένος σκηνοθέτης Άγγελος Φραντζής θα δει στα πρόσωπα της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη και της Κάτιας Γκουλιώνη τη σπουδαία στιχουργό σε δύο διαφορετικές φάσεις της ζωής της. Μαζί του ένα καστ με μεγάλα ονόματα και η Tanweer Productions, οι οποίοι σε ένα σενάριο της Κατερίνας Μπέη καλούνται να ξετυλίξουν την αντισυμβατική και πρωτοπόρα «Ευτυχία».

Πώς αντιλαμβάνονται οι συντελεστές της μεγαλύτερης ελληνικής παραγωγής για το 2019 την σπουδαία στιχουργό; Τι έχουν να πουν για τη μουσική της; Λίγο πριν την μεγάλη πρεμιέρα της ταινίας στις 19 Δεκεμβρίου μιλούν αποκλειστικά για την ATHENS VOICE και περιγράφουν την εμπειρία τους από τα γυρίσματα.

Στο πλάι της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου στέκονταν οι πιο κοντινοί της άνθρωποι χάρη στους οποίους κατόρθωνε να ισορροπεί το δημιουργικό της δαιμόνιο με την αιρετική -για την εποχή- προσωπικότητα και ζωή της. Τους ρόλους αυτούς αναλαμβάνουν οι Ντίνα Μιχαηλίδου, Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Θάνος Τοκάκης, Παύλος Ορκόπουλος, Ευαγγελία Συριοπούλου, Λίλα Μπακλέση, Ευγενία Σαμαρά και Γιάννης Δρακόπουλος. Γνωστές προσωπικότητες του καλλιτεχνικού κόσμου της εποχής ζωντανεύουν μέσα από ένα επιτελείο γνωστών ηθοποιών, όπως οι Ανδρέας Κωνσταντίνου, Αντώνης Λουδάρος, Κρατερός Κατσούλης, η Ματθίλδη Μαγγίρα, Χρύσα Ρώπα, Χάρης Μαυρουδής, Λεωνίδας Κακούρης, Κατερίνα Διδασκάλου και ο τραγουδοποιός Φοίβος Δεληβοριάς.

Και το σενάριο;
Ένα κορίτσι, μικροπαντρεμένο, ταξιδεύει από το Αϊδίνι στην Ελλάδα με τη μητέρα και τις δύο της κόρες. Στο πλοίο του ξενιτεμού παίρνει απόφαση να μην αφήσει τη ζωή να την προσπεράσει, αλλά να τη ζήσει, όπως θέλει. Και τη ζει! Γράφει ακατάπαυστα σε ό,τι πιάνει το μελάνι, από χαρτοπετσέτες και κουτιά από τσιγάρα μέχρι υπόλοιπα λογαριασμών. Καπνίζει, ερωτεύεται με πάθος, χαρτοπαίζει με θράσος σε πολυτελή σαλόνια, αλλά και σε παράνομα υπόγεια. Μία δασκάλα που γίνεται ηθοποιός στα μπουλούκια και στο θέατρο, μία ποιήτρια που γίνεται η μεγαλύτερη Ελληνίδα στιχουργός του λαϊκού τραγουδιού. Συνεργάζεται με όλες τις διάσημες μουσικές προσωπικότητες της χώρας, από τον Βασίλη Τσιτσάνη και τον Απόστολο Καλδάρα, ως τον Μανώλη Χιώτη, τον Αντώνη Ρεπάνη και τον Μάνο Χατζιδάκι, υψώνοντας θαρραλέα ανάστημα, σε έναν σκληρό και τυπικά ανδροκρατούμενο κόσμο.

Πώς αποτυπώνεται η Ευτυχία;
«Κανένα επίθετο δεν χαρακτηρίζει πραγματικά την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» λέει ο Άγγελος Φραντζής που ανέλαβε να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη τον βίο και την πολιτεία της στιχουργού Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου και μαζί να συνθέσει ένα μωσαϊκό που ξεκινάει από την καταστροφή του μικρασιατικού ελληνισμού το 1922 για να διατρέξει πέντε δεκαετίες στην Ελλάδα και να καταλήξει στο 1972.

Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας σε μία αστική οικογένεια, παντρεύτηκε έναν πολύ μεγαλύτερο της άντρα, έκανε δύο παιδιά και βρέθηκε ξενιτεμένη στην Αθήνα μετά τον ξεριζωμό του 1922. Όταν αποφάσισε ότι η ζωή είναι πολύ μικρή για να παραμείνει με έναν άντρα που δεν αγαπούσε, αποφάσισε να κάνει ένα εντελώς αναπάντεχο καινούριο ξεκίνημα. «Καταρχήν στο θέατρο, όπου περνάει πολλά χρόνια παίζοντας στην αρχή σε μπουλούκια στην επαρχία και αργότερα στην Αθήνα με τη Μαρίκα Κοτοπούλη».

Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, λέει για τη συναρπαστική τροπή που πήρε η ζωή της Ευτυχίας εκείνη την περίοδο: «Παρακολουθούμε την πορεία της. Πώς μια γυναίκα πάρα πολύ ελεύθερη και πολύ μπροστά για την εποχή της καταρχάς τολμάει και βγαίνει στο θέατρο σε περιοδείες, γνωρίζει έναν άντρα ηθοποιό και έχουν κάποια ερωτική σχέση». Αυτή η απόφαση να ακολουθήσει το όνειρο της, την ωθεί να χωρίσει τον σύζυγο της, αφήνοντας πίσω της μια μεγαλοαστική ζωή για να παίξει στα μπουλούκια. Δεν διστάζει, μάλιστα, να συνάψει ερωτική σχέση με τον ηθοποιό του θεάτρου Νίκο Αλεξίου, που ήταν και μέντορας της στα πρώτα της βήματα.

«Στη συνέχεια φεύγει από το θέατρο, ερωτεύεται τον Γιώργο Παπαγιανόπουλο, του οποίου παίρνει το επίθετο. Ξαναπαντρεύεται και αρχίζει να γράφει στίχους για τραγούδια, ενώ πάντα έγραφε ποιήματα. Ήταν ποιήτρια πολύ σπουδαγμένη, μορφωμένη, πάρα πολύ μπροστά από την εποχή της, ένα πολύ ελεύθερο πνεύμα» επισημαίνει ο σκηνοθέτης της ταινίας Άγγελος Φραντζής.

«Όταν γνωρίζει τον δεύτερο σύζυγο της, που ήταν και ο μεγάλος έρωτας της ζωής της, βλέπουμε πώς αναπτύσσεται παράλληλα η ανάγκη της να γράφει στίχους, πώς έρχεται σε επαφή με τον χώρο του τραγουδιού με τον Βασίλη Τσιτσάνη και τους άλλους μεγάλους, τον Απόστολο Καλδάρα, τον Μανώλη Χιώτη με τον Μάνο Χατζιδάκι» λέει η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη.

Με δεδομένο ότι η ταινία εμπνέεται από πραγματικά γεγονότα, αλλά δεν παύει να είναι μυθοπλασία, ο Άγγελος Φραντζής φρόντισε εξ αρχής να μην εξιστορήσει απλώς την πορεία αυτής της καταπληκτικής γυναίκας, αλλά να αποδώσει την πολυπλοκότητα του χαρακτήρα. «Για εμάς ο πυρήνας της ταινίας ήταν η ορμή αυτής της ζωής, της τόσο πολύπλοκης, σύνθετης, παράδοξης και γεμάτης αντιφάσεις. Αυτό προσπαθούσαμε να αποδώσουμε σε όλα τα κομμάτια της ταινίας. Είτε αφορά το κομμάτι της κάμερας, όπου έχουμε μια κινητική κάμερα, όπου η κίνηση εκφράζει αυτή την ορμή, είτε σε όλα τα υπόλοιπα πεδία, όπως τη σκηνογραφία και τα κοστούμια» εξηγεί ο σκηνοθέτης.

Για να βουτήξει κανείς σε μία εποχή και ένα ιστορικό πρόσωπο τόσο μεγάλο και να φωτίσει ένα πρόσωπο ιστορικό και μυθικό, όπως η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, χρειάζεται πολλή έρευνα. «Το πρώτο κομμάτι της δουλειάς είναι το να διαβάσουμε πολύ, να δούμε εικόνες, φωτογραφίες για την περίοδο, την εποχή και το ίδιο το πρόσωπο. Επίσης, μιλήσαμε με ανθρώπους που έχουν γνωρίσει την Ευτυχία, με ανθρώπους που έζησαν δίπλα της. Προσπαθήσαμε να καταλάβουμε αυτό το ιστορικό πρόσωπο, όχι για να είμαστε εγκυκλοπαιδικά ακριβείς, γιατί δεν είναι τόσο αυτός ο στόχος, όσο για να καταλάβουμε τον χαρακτήρα της. Είναι μια ταινία που εμπνέεται από τη ζωή της και τα πραγματικά γεγονότα, αλλά δεν παύει να είναι μια μυθοπλασία. Είναι ο δικός μας τρόπος να δούμε την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» επισημαίνει ο σκηνοθέτης.

«Βασιστήκαμε σε μαρτυρίες, στο βιβλίο της εγγονής της Ρέας Μανέλη, σε συνεντεύξεις, σε αφιερώματα, σε μαρτυρίες του Αλέξη Πολυζωγόπουλου, του εγγονού της» αναφέρει η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη.

Δύο ηθοποιοί, μία Ευτυχία
Στην ταινία αποφασίστηκε εξ αρχής να εμφανίζονται δύο διαφορετικές ηθοποιοί στον ίδιο ρόλο. Μια απόφαση που είχε ρίσκα και πολύ ενδιαφέρον. «Γιατί βεβαίως μπορεί κάποιος θεατής να χάσει την ταύτιση περνώντας από τον ένα χαρακτήρα στον άλλον. Παρ’ όλα αυτά εμείς επιλέξαμε να έχουμε δύο διαφορετικές ηθοποιούς για να φωτίσει η καθεμιά διαφορετικά τις πλευρές που αντιστοιχούν στην εποχή που ερμηνεύει. Άλλωστε, θα ήταν δύσκολο και ψεύτικο μια ηθοποιός να ξεκινάει από μία πολύ νεαρή ηλικία και να φτάσει σε μία πολύ μεγάλη ηλικία. Κάναμε πολλή δουλειά με τις δύο ηθοποιούς για να βρεθεί ο κοινός τόπος, η ουσία του χαρακτήρα και πώς φωτίζεται από τις διαφορετικές ηλικίες. Κάναμε αρκετούς μήνες πρόβα για να βρούμε τον ίδιο τρόπο και στις δύο, πολλούς αυτοσχεδιασμούς, πολλά κομμάτια εκτός ταινίας για να βρούμε πού βρίσκεται αυτός ο χαρακτήρας. Η μία ηθοποιός έπαιρνε τον ρόλο της άλλης ή έπαιρνε την ηλικία της άλλης ούτως ώστε να βρούμε τα κοινά σημεία» εξηγεί ο Άγγελος Φραντζής για τη διαδικασία.

«Κάναμε πολλή προετοιμασία με τον Άγγελο Φραντζή και την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, με την οποία δουλέψαμε μαζί για να έχουμε έναν κοινό άξονα στον χαρακτήρα με πάρα πολλούς αυτοσχεδιασμούς. Δουλέψαμε κάπως πιο ελεύθερα πριν να μπούμε στο σενάριο» συμπληρώνει η Κάτια Γκουλιώνη. «Αντιμετωπίσαμε πέντε δεκαετίες με διαφορετικούς χώρους, σπίτια, ντεκόρ, ρούχα, φωτογραφία. Ήταν ένα μεγάλο στοίχημα. Πέρα από το μακιγιάζ, ψάξαμε να βρούμε τι κάνει ένα σώμα και τι βαραίνει έναν ανθρώπινο νου και οργανισμό».

«Κάναμε αυτοσχεδιασμούς αναφερόμενες και σε παλιότερες εποχές, σε βιώματα και εμπειρίες της, πώς αυτά εγγράφηκαν στον ψυχισμό της, πράγματα σκοτεινά για το οποία δεν ήθελε να μιλάει, όπως μια περίοδο αιχμαλωσίας που είχε βιώσει την περίοδο της μικρασιατικής καταστροφής. Αργότερα κάναμε αυτοσχεδιασμούς με τα κοντινά της πρόσωπα, όπως με τον Παπαγιανόπουλο, ξεκίναγε η μία και μετά με σήμα του Άγγελου έμπαινε η άλλη σαν να ήμασταν το ίδιο πρόσωπο, για να αποκτήσουμε κοινούς εκφραστικούς κώδικες. Συζητήσαμε πολύ οι τρεις μας για τον εσωτερικό της κόσμο και πώς εκφραζόταν εξωτερικά για να έχουμε μια κοινή γλώσσα, στις χειρονομίες, στην εκφραστικότητα των χεριών, πώς σβήνει το τσιγάρο πώς το κρατάει. Το μολύβι, η εμμονή της με το χαρτί, οι σχέσεις της με τους άλλους, με τις κόρες της, με τον Λουκά που είναι ο κοντινός της άνθρωπος» θυμάται η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη.

«Εκτιμώ ιδιαίτερα και τον Άγγελο Φραντζή και όλους του συντελεστές , όπως και αυτό το σπουδαίο θέμα, την καταπληκτική αυτή γυναίκα. Είναι μεγάλη τιμή να την υποδυθώ. Είναι ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. ΟΙ στίχοι της συγκρίνονται με τα ποιήματα των μεγάλων ποιητών» καταλήγει η Καραμπέτη.