Ο κόσμος της 7ης τέχνης

Ο πρώτος κινηματογράφος της χώρας λειτούργησε στην πρωτεύουσα το 1907. Τα επόμενα χρόνια πολλαπλασιάστηκαν οι αίθουσες προβολής και δημιουργήθηκαν ελληνικές εταιρίες παραγωγής ταινιών. Το κοινό που αγκάλιασε την 7η τέχνη συνεχώς αυξανόταν και ο κινηματογράφος απέκτησε και στην Ελλάδα φανατικό κοινό. Η κινηματογραφική δημιουργία δε σταμάτησε ούτε στα δύσκολα χρόνια της κατοχής με τη Φίνος Φίλμς να γυρνάει σημαντικές ελληνικές ταινίες, τη «Φωνή της καρδιάς» και τη «Βίλα με τα νούφαρα».

Για τους Έλληνες λάτρεις του κινηματογράφου το 1950 υπήρξε μια χρόνια ορόσημο. Σε μια περίοδο που κάθε άλλο παρά ήρεμη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, λίγο μετά τη λήξη του εμφυλίου, στην ταραγμένη περίοδο των πρώτων χρόνων του Ψυχρού Πολέμου και στην αυγή μιας δύσκολης και ασταθούς περιόδου της ελληνικής ιστορίας, δημιουργήθηκε στην Αθήνα η πρώτη κινηματογραφική λέσχη της Ελλάδας. ακολουθώντας ανάλογες κινήσεις στο εξωτερικό. Η πρώτη προβολή πραγματοποιήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 1950 στην αίθουσα «Παρνασσός» και ήταν η ταινία «Το Κοράκι» του Ανρί Κλουζό.

Τα επόμενα χρόνια οι κινηματογραφικές λέσχες ιδρύονταν σε κάθε πόλη της χώρας με σταθερό στόχο την ενίσχυση της ποιοτικής κινηματογραφικής παραγωγής και την καλλιέργεια της κινηματογραφικής παιδείας. Σήμερα, παρά την εύκολη πρόσβαση σε ταινίες, οι κινηματογραφικές λέσχες συνεχίζουν να συσπειρώνουν γύρω τους «σινεφίλ» που αγαπούν και στηρίζουν τις ποιοτικές παραγωγές. Πλέον οι κινηματογραφικές λέσχες δεν περιορίζονται στην απλή προβολή επιλεγμένων ταινιών αλλά συχνά διοργανώνουν σεμινάρια και δημιουργούν αρχεία και βιβλιοθήκες με άξονα βέβαια τον ελληνικό και διεθνή κινηματογράφο.

Ρόλο του συντονιστή των δράσεων των κινηματογραφικών λεσχών έχει αναλάβει η Ομοσπονδία Κινηματογραφικών Λεσχών Ελλάδος (ΟΚΛΕ) η οποία από το 1982 υπηρετεί αυτό το σκοπό. Το Αρχείο της ΟΚΛΕ καλύπτει τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες και περιλαμβάνει κριτικές ταινιών του ελληνικού και παγκόσμιου κινηματογράφου, κινηματογραφικά βιβλία και περιοδικά, έντυπο και οπτικοακουστικό υλικό των Κινηματογραφικών Λεσχών και της Ο.Κ.Λ.Ε. Από το 1994 η Ο.Κ.Λ.Ε. είναι μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κινηματογραφικών Λεσχών (IFFS).

Μεταξύ των πιο δραστήριων φορέων στον χώρο του ελληνικού κινηματογράφου αναδεικνύεται η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, μετεξέλιξη της πρώτης κινηματογραφικής λέσχης του 1950. Ανάμεσα στις άλλες δραστηριότητες της Ταινιοθήκης ξεχωρίζει η δημιουργία του Μουσείου Κινηματογράφου. Στις συλλογές του συμπεριλαμβάνονται οι πρώτες μηχανές λήψης και προβολής αλλά και μηχανικές κατασκευές αναπαραγωγής της κίνησης του 17ου και 18ου αιώνα.

Πιο πρόσφατο είναι το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το οποίο εγκαινιάστηκε το 1997 όταν η πόλη ήταν πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Στον εκθεσιακό του χώρο εκτίθεται πλούσια συλλογή μηχανών προβολής, ταινιών και ντοκιμαντέρ. Η συλλογή «Hellafi» θεωρείται μοναδική στον κόσμο καθώς έχει συγκεντρώσει γιγαντοαφίσες ζωγραφισμένες στο χέρι.

Στις μεγάλες πόλεις σχεδόν σε κάθε γειτονιά λειτουργεί κάποια κινηματογραφική λέσχη που διοργανώνει συστηματικά προβολές ταινιών με μικρό ή ακόμα και χωρίς κόστος. Συχνά η λειτουργία των λεσχών γίνεται σε συνεργασία με τους Δήμους που παραχωρούν χώρους τους και στηρίζουν τις δράσεις των λεσχών. Ο κινηματογράφος γίνεται η αφορμή οι κάτοικοι μιας γειτονιάς ή μας πόλης να συναντηθούν, να επικοινωνήσουν και να οργανώσουν πολιτιστικές δράσεις.

Στην Ηλιούπολη διοργανώνονται προβολές, που συνοδεύονται από συζήτηση κάθε Κυριακή, ενώ η Κινηματογραφική Λέσχη στην Πετρούπολη, εκτός από τις τακτικές προβολές βραβευμένων ταινιών, διοργανώνει και σεμινάρια για τη θεωρία και την ιστορία του κινηματογράφου με ελεύθερη είσοδο. Η Κινηματογραφική Λέσχη Πεύκης έχει στόχο όχι μόνο την διοργάνωση προβολών αλλά και την ίδρυση κινηματογραφικής βιβλιοθήκης και την γνωριμία των μελών της με την πόλη τους. Στα Εξάρχεια βρίσκεται η Κινηματογραφική Λέσχη Κέντρου Αθήνας που διοργανώνει δημοφιλή σεμινάρια και κάνει προβολές με ελεύθερη είσοδο.

Στη Θεσσαλονίκη η Κινηματογραφική Λέσχη της πόλης αποτελεί σταθερό θεσμό και πόλο έλξης των σινεφίλ της πόλης και διοργανώνει δευτεριάτικες προβολές στον κινηματογράφο Φραγάνη.

Η Κινηματογραφική Λέσχη Πάτρας είναι μια από τις πιο δραστήριες της χώρας. Από το 1978 αποτελεί σταθερό πολιτιστικό φορέα για την πόλη κάνοντας προβολέςκλασικών και νεότερων ταινιών, οργανώνοντας σχετικές εκδηλώσεις και συμμετέχοντας σε έρευνες, εκθέσεις, φεστιβάλ κτλ. Κάθε Δευτέρα περιμένει όσους αγαπούν τον κινηματογράφους σε προβολές ποιοτικών ταινιών του παγκόσμιου κινηματογράφου στα Stercinemas.

Μια από τις παλιότερες κινηματογραφικές λέσχες της Ελλάδας είναι αυτή της Φιλοπρόοδης Ένωσης Ξάνθης. Από το 1971 δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους της περιοχής να παρακολουθήσουν δυσεύρετες και ποιοτικές ταινίες. Η λέσχη φιλοξενείται στο πανέμορφο κτίριο τ0υ Λαογραφικού Μουσείου της Ξάνθης. Πολλές συνεργασίες και άλλες δράσεις εκτός από τις προβολές, έχει να παρουσιάσει και η Κινηματογραφική Λέσχη της Αλεξανδρούπολης.

Και από τη Θράκη στην Κρήτη, όπου κάθε μεγάλη πόλη του νησιού έχει τη δική της κινηματογραφική λέσχη. Στο Ηράκλειο δραστηριοποιείται η Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Ηρακλείου, στο Ρέθυμνο λειτουργεί η Κινηματογραφική Λέσχη Φοιτητών Ρεθύμνου, στα Χανιά η Λέσχη Φωτογραφίας και Κινηματογράφου Χανίων και στον Άγιο Νικόλαο η Κινηματογραφική Λέσχη Αγίου Νικολάου. Όλες οι λέσχες της Κρήτης διοργανώνουν φεστιβάλ και ιδρύθηκαν με την πρόθεση να φέρουν το κοινό των πόλεων σε επαφή με μεγάλους και νεότερους δημιουργούς.

Η λίστα κινηματογραφικών λεσχών είναι ευτυχώς ανεξάντλητη. Στη Φλώρινα, στην Καστοριά στις Σέρρες και άλλες μακεδονικές πόλεις, στα Ιωάννινα και την Πρέβεζα, στις πόλεις της Πελοποννήσου και στα νησιά όπως στη Σαντορίνη, την Άνδρο, την Τήνο, Ρόδο, Κώ λειτουργούν κινηματογραφικές λέσχες που δίνουν στους κατοίκους την ευκαιρία να παρακολουθήσουν αριστουργήματα της 7ης τέχνης.

Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στην Ελληνική Κινηματογραφική Λέσχη του Σύδνεϋ που μετράει μόλις τρία χρόνια ζωής και έχει στόχο να παρουσιάσει στους Έλληνες της πόλης την πορεία και την εξέλιξη του Ελληνικού Κινηματογράφου. Παράλληλα λειτουργεί ως ένας ακόμα χώρος συνάντησης των μελών της ελληνικής κοινότητας.

Κυριολεκτικά, λοιπόν, σε κάθε τόπο, από τη Θράκη ως την Κρήτη και από την Αθήνα ως τι Σύδνεϋ, υπάρχουν δραστήριες Κινηματογραφικές Λέσχες. Δεν έχουμε παρά να τις αναζητήσουμε, γιατί τελικά ο Αλ Πατσίνο, η Μέρυλ Στριπ, ο Κόπολα, ο Χίτσκοκ και ο Αγγελόπουλος συχνάζουν πολύ κοντά μας...