- CITY GUIDE
- PODCAST
-
18°
Ο Μάνος Βουλαρίνος εξηγεί γιατί η ταινία «Joker» δεν είναι ούτε κοινωνιολογική μελέτη, ούτε ψυχιατρική έρευνα, ούτε πολιτικό μανιφέστο.
Να ξεκινήσω λέγοντας πως η ταινία μου άρεσε πολύ και ότι κάπου εδώ θα πρέπει να σταματήσουν να διαβάζουν οι συμπολίτες που δεν έχουν δει την ταινία και θέλουν να τη δουν ανεπηρέαστοι και απαλλαγμένοι από σπόιλερ. Για όσους συνεχίσουν, να πω πως η λέξη «αριστούργημα» μου φαίνεται κάπως υπερβολική, όχι μόνο επειδή χρησιμοποιείται με τον τρόπο που θα το έκανε ένας φαν των Oasis που δεν έχει ακούσει ποτέ του Beatles, αλλά και εξ αιτίας ενός πολύ σοβαρού προβλήματος που νομίζω πως έχει η ταινία. Και ενός κάπως μικρότερου.
Προφανώς δεν μιλάω για τη «δικαιολόγηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας» ή τη «διαφήμιση της βίας», όπως γράφουν οι συμπολίτες που τη δεκαετία του '80 πιθανότατα να έγραφαν για το πώς καταστρέφει τη νεολαία το χέβι το μέταλ. Ο κινηματογράφος (αλλά και κάθε είδους μυθοπλασία) είναι γεμάτος βίαια αριστουργήματα, αλλά τίποτα και ποτέ δεν έχει εμπνεύσει και δεν έχει οδηγήσει σε πράξεις βίας όσο τα ιερά βιβλία των θρησκειών (που συνήθως μιλούν για αγάπη, δικαιοσύνη, αλήθεια κ.λπ.) ή τα «ιερά» βιβλία ιδεολογιών (που μιλούν για τις ίδιες όμορφες λέξεις). Επιπροσθέτως το «Joker» είναι έτσι γραμμένο και παιγμένο που δεν αφήνει πολλά περιθώρια ταύτισης με τον κεντρικό ήρωα. Τον λυπάσαι, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ταυτίζεσαι (εκτός αν στο κοινό υπάρχουν πολλοί που θα ήθελαν να σκοτώσουν τη μητέρα τους, οπότε πάω πάσο).
Όχι, η ταινία δεν ωραιοποιεί τις τυφλές εκρήξεις βίας. Ούτε λειτουργεί ως απολογητής του εγκλήματος και της τρομοκρατίας. Ούτε μπορεί να γίνει η σπίθα για κάποιου τύπου κοινωνική εξέγερση. Δεν είναι ούτε κοινωνιολογική μελέτη, ούτε ψυχιατρική έρευνα, ούτε πολιτικό μανιφέστο. Είναι μια δίωρη ταινία για το origin ενός από τους πιο εμβληματικούς κακούς στην ιστορία των κόμιξ που θέλει να κάνει και κοινωνικό ρεαλισμό.
Κι αυτό είναι το πρώτο, το μικρό, πρόβλημά της.
Ότι δηλαδή, ενώ προσποιείται ρεαλισμό, εμφανίζει έναν κόσμο τόσο σκληρό και μαύρο, έναν κόσμο τόσο αδιέξοδο, που τελικά γίνεται ένας κόσμος εξίσου ψεύτικος με τον ροζ κόσμο των ρομαντικών κομεντί.
Ευτυχώς ή δυστυχώς ο κόσμος δεν είναι ούτε μαύρος, ούτε ροζ, ούτε άσπρος κι αυτό είναι που κάνει τόσο δύσκολη την εξήγηση των διαφόρων αποκλίνουσων συμπεριφορών και την περιγραφή των αιτιών τους. Αλλά, όπως είπαμε, εδώ δεν μιλάμε για επιστημονικό σύγγραμμα αλλά για μια δίωρη ταινία, οπότε το κακό είναι μικρό. Μπορεί μάλιστα να είναι και ανύπαρκτο: Αν δεχτούμε την εκδοχή σύμφωνα με την οποία αυτό που βλέπουμε είναι ο κόσμος όπως τον αντιλαμβάνεται ο διαταραγμένος ήρωας, μπορεί αυτός ο απλοϊκός κατάμαυρος και αδιέξοδος κόσμος να στέκει απολύτως.
Το μεγάλο κακό της ταινίας είναι άλλο και δεν είναι ούτε ιδεολογικό, ούτε κοινωνικό αλλά καθαρά κινηματογραφικό.
Η χωρίς ίχνος φωτός μαυρίλα που παρουσιάζει, η φτώχεια και η μιζέρια στην οποία ζει ο κεντρικός ήρωας, είναι τόσο ωραία καδραρισμένη και τόσο ωραία φωτογραφημένη που κάθε σκηνή μοιάζει με καρτ ποστάλ από τη Miseryland. Η παρακμή της ταινίας είναι τόσο άψογη αισθητικά που αντί να ενοχλείσαι και να θέλεις να κλείσεις τα μάτια, δεν χορταίνεις να βλέπεις. Οι τοίχοι της ελεεινής πολυκατοικίας που ζει ο Τζόκερ π.χ. είναι τόσο αποστειρωμένα και σκηνογραφημένα βρώμικοι που πιστεύεις πως θα μπορούσες να τους γλείψεις και να έχουν γεύση φράουλα.
Υπάρχουν ταινίες που οι εικόνες της αστικής μιζέριας είναι τόσο δυνατές που νομίζεις ότι σου 'ρχεται και η μπόχα (ο Ταξιτζής, ο Καουμπόι του Μεσονυκτίου, το Trainspotting ). Στον Τζόκερ δεν μυρίζει τίποτα απολύτως. Γιατί ο «σκληρός ρεαλισμός» της ταινίας είναι τόσο άψογα και καλαίσθητα χτισμένος, φωτισμένος και κινηματογραφημένος που καταντά εντελώς ψεύτικος.
Φίλες, φίλες και οι υπόλοιποι, ξαναλέω ότι το Τζόκερ είναι μια καλή ταινία που δεν τη βαριέσαι ούτε λεπτό και το παίξιμο του Φίνιξ τόσο μεγαλειώδες που μετά τη βράβευσή του ίσως να πρέπει τα Όσκαρ πρώτου ανδρικού ρόλου να πάψουν να δίνονται (ναι, υπερβάλλω, αλλά τόσο καλός είναι). Μόνο που είναι μια ταινία που μοιάζει με μπάντα που θέλει να παίξει γκαράζ, αλλά ηχογραφεί στα πιο καλά και ακριβά στούντιο, με βιρτουόζους μουσικούς και με παραγωγούς ειδικευμένους στον κρυστάλλινο ήχο. Όσο καλά κι αν είναι τα τραγούδια, κάτι θα κλωτσάει. Και μπράβο του.
Υ.Γ. Επειδή βλέπω συμπολίτες στα μέσα της κοινωνικής της δικτύωσης να ερμηνεύουν συμπεριφορές ξεκινώντας με τη φράση «όπως είδαμε και στο Τζόκερ», νιώθω την υποχρέωση να τους θυμίσω ότι στο δίωρο που πέρασαν στο σινεμά δεν πήραν ούτε πτυχίο κοινωνιολογίας, ούτε πτυχίο ψυχολογίας, ούτε πτυχίο ιατρικής με ειδικότητα στην ψυχιατρική. Μια ταινία είδαν.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Συμπληρώθηκαν 10 χρόνια από την κυκλοφορία της σειράς
O Takashi Yamazaki επιστρέφει στον κόσμο του Godzilla!
Η λογική του «Όλα για την τέχνη»
Την ευκαιρία να συναντήσει τον Ματ Ντίλον έχει το κοινό του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Αυτά που μας κρατάνε ακόμα σε αυτές τις ταινίες
O 62χρονος ηθοποιός βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με την Paramount Pictures
Η ταινία θα διαδραματίζεται στον σκοτεινό κόσμο της μαφίας
Kάνουν την ατμόσφαιρα αποπνικτική, πρόσθεσε ο Τοντ Φίλιπς
Δέκα περιπτώσεις όπου τα λόγια περιττεύουν
Τι είπε ο Νέβιλ Λονγκμπότομ για το πόσο δύσκολη ήταν η ενηλικίωση για τους ηθοποιούς των ταινιών
Την είδηση έκανε γνωστή η Άννα Φόνσου
Μια στρατευμένα αντι-αισθητική ταινία από τον Ομάρ Ελ Ζοχάιρι, που το νοσηρό του χιούμορ δεν χαϊδεύει καμιά συλλογική προκατάληψη
Με αφορμή τις αμερικανικές εκλογές της επόμενης εβδομάδας, βλέπουμε το «The Apprentice» και ακόμη επτά ταινίες που θα μας πάνε μέχρι τα αποτελέσματα
Ο Ρέιφ Φάινς, η Ζιλιέτ Μπινός, η Μαρία Κάλλας και τα τέρατα
Όσα αποκάλυψε για τον ρόλο τής Πηνελόπης στην ταινία «Η Επιστροφή»
Πάνω από 250 ταινίες θα προβληθούν ως τις 10 Νοεμβρίου στο μεγάλο φεστιβάλ κινηματογράφου
Ποιες αλλαγές φέρνει ο νέος επικεφαλής της HBO
Ο σκηνοθέτης τάσσεται κατά των remake
H ταινία «Maria» του Πάμπλο Λαραΐν θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα στις 5 Δεκεμβρίου
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.