Ο Rambo χύνει το τελευταίο αίμα

Εκείνοι είπαν την πρώτη λέξη, ο Ράμπο θα πει την τελευταία. Ο Σιλβέστερ Σταλόνε επιστρέφει στα 73 του, σχεδόν 40 χρόνια μετά το «πρώτο αίμα», ως «Ράμπο» βάζοντας τον επίλογο στη σειρά κινηματογραφικών ταινιών που άλλαξε τα φιλμ περιπέτειας και δράσης. Ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσει το παρελθόν του και να δώσει την τελική του μάχη. Το «Rambo: Το Τελευταίο Αίμα» κυκλοφορεί στις 26 Σεπτεμβρίου στους ελληνικούς κινηματογράφους από την Odeon και το τελευταίο κεφάλαιο είναι ένα «θανάσιμο ταξίδι εκδίκησης κι αίματος» σύμφωνα με τη σύνοψη. Αμφέβαλλε κανείς; Ελικόπτερα, τανκς, στρατοί, ψυχοπαθείς, μισθοφόροι, δεν στάθηκαν ποτέ εμπόδιο στον δρόμο του. Τι κι αν απουσιάζει η υποβλητικά πομπώδης μουσική του Τζέρι Γκόλντσμιθ; Ποιο είναι το σύμπαν του θρυλικού χαρακτήρα που ενσάρκωσε ο «Σλάι» για πρώτη φορά το 1982; Αυτά είναι μερικά πράγματα που (ίσως) δεν ξέρατε για το σύμπαν του θρυλικού χαρακτήρα που κλείνει τον κινηματογραφικό του κύκλο. 

Πώς γεννήθηκε ο «Ράμπο»

Βασισμένη στο μυθιστόρημα «First Blood» του Καναδού συγγραφέα Ντέιβιντ Μορέλ που κυκλοφόρησε το 1972 και στηλίτευσε τον πόλεμο του Βιετνάμ περιγράφοντας τις δυσμενείς επιπτώσεις που είχε για τους Αμερικάνους στρατιώτες που έλαβαν μέρος σε αυτόν, η συζήτηση για την πρώτη ταινία ξεκίνησε το 1976 μεταξύ του σκηνοθέτη Τεντ Κότσεφ και των σεναριογράφων Μάικλ Κόζολ και Γουίλιαμ Σάκχαϊμ αλλά οι υπεύθυνοι της Warner Bros. εκτιμούσαν πως ήταν νωρίς για το αμερικάνικο κοινό να δει μια ταινία με θέμα τον πόλεμο του Βιετνάμ.

Το βιβλίο μεταφράστηκε τουλάχιστον σε 26 γλώσσες από την στιγμή της κυκλοφορίας του και μέχρι σήμερα, δεν έχει εξαντληθεί. Ο Στίβεν Κινγκ το χρησιμοποίησε στο μάθημα δημιουργικής γραφής όταν δίδασκε στο Πανεπιστήμιο του Μέην. Οι επιρροές του Μορέλ ήταν αρκετές. Μια από αυτές ήταν το κλασικό μυθιστόρημα «Rogue Male» του Τζέφρι Χάουζχολντ. Ακόμα περισσότερο τον επηρέασε ένα πραγματικό πρόσωπο που υπήρξε ήρωας πολέμου: ο Όντι Μέρφι. Ο άνθρωπος που πολέμησε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και πήρε πέντε μετάλλια για το «ηρωικό του πνεύμα» από τη Γαλλία, ένα από το Βέλγιο, καθώς και δεκατρία μετάλλια ανδρείας από τον αμερικάνικο στρατό. Επίσης, στην ηλικία των 19 ετών πήρε και το Μετάλλιο Τιμής. Η εμπειρία του στον πόλεμο του έφερε διάφορες μετα-τραυματικές διαταραχές και δεν είχε καλή κατάληξη. Οι φήμες που υποστηρίζουν πως ο πρώτος νεκρός Αμερικανός στρατιώτης στον πόλεμο του Βιετνάμ λεγόταν Τζον Τζ. Ράμπο είναι ψευδείς και δεν αληθεύουν, καθώς ο επιλοχίας Άρθουρ Τζον Ράμπο που αναφέρεται στο Μνημείο των Βετεράνων του Βιετνάμ σκοτώθηκε το 1969.

Οι σταρ που θα βλέπαμε ως «Ράμπο»

Ο Αλ Πατσίνο απέρριψε το ρόλο επειδή ο κινηματογραφικός ήρωας δεν κουβαλούσε την τρέλα που είχε ο μυθιστορηματικός χαρακτήρας. Οι Ντάστιν Χόφμαν, Τζον Τραβόλτα και Τέρενς Χιλ τον βρήκαν πολύ βίαιο. Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Κλιντ Ίστγουντ, Τσακ Νόρις, Μπαρτ Ρέινολντς δέχτηκαν επίσης κρούσεις για να υποδυθούν τον παρασημοφορημένο ήρωα των Ειδικών Δυνάμεων και πρώην βετεράνο του Βιετνάμ που καταρρέει ψυχικά αλλά είναι η τέλεια φονική μηχανή σε συνθήκες ανταρτοπόλεμου.

Οι αλλαγές του Σιλβέστερ Σταλόνε στον ήρωα που έσωσε την καριέρα του

Ο Σιλβέστερ Σταλόνε, όπως σημειώνει ο συν-σεναριογράφος και σκηνοθέτης της ταινίας Τεντ Κότσεφ, δεν το σκέφτηκε και πολύ. Χρειάστηκε μόλις 24 ώρες για να πει το «ναι», αφού διάβασε το αρχικό σενάριο και ενθουσιάστηκε. «Το επόμενο πρωινό ο Σιλβέστερ Σταλόνε μου τηλεφωνεί και μου λέει ‘Μου αρέσει το σενάριο και θέλω πολύ να συμμετέχω. Έχω μόνο έναν όρο. Καταλαβαίνω πως θα ξαναγράψετε το σενάριο’. Είπα ‘Ναι, έχω κάποιες ιδέες να το κάνω πιο δυνατό’ και εκείνος απάντησε ‘Θα ήθελα να συμμετέχω και ως συν-σεναριογράφος’. Του είπα ‘Φυσικά!’» εκμυστηρεύτηκε στο Filmmaker Magazine. Έτσι στο «Πρώτο Αίμα» ο Ράμπο εμφανίζεται περισσότερο εφευρετικός, λιγομίλητος, δεν χρησιμοποιεί τόσο πολύ πυροβόλα όπλα και σκοτώνει πολύ λιγότερους απ’ ό,τι συμβαίνει στις σελίδες του μυθιστορήματος του Ντέιβιντ Μορέλ. Με προϋπολογισμό 17 εκατομμύρια δολάρια και εισπράξεις 125 εκατομμυρίων δολαρίων στο box-office το «Rambo: First Blood», ο «Ράμπο» έδωσε ώθηση στην καριέρα του Σιλβέστερ Σταλόνε, αφού οι εμπορικές αποτυχίες μετά τα «Ρόκι» και «Ρόκι 2» ήταν πολλές.

Η μεταμόρφωση του Ράμπο και το «ψαλίδι» στο σενάριο του Τζέιμς Κάμερον

Το περιφερόμενο αγρίμι με το στρατιωτικό τζάκετ και τη χαίτη άρχισε να μεταμορφώνεται σε ένα μάτσο τύπο που όταν φόραγε την κόκκινη κορδέλα εκτελούσε κάθε στόχο του. Έτσι στην ταινία «Ράμπο ΙΙ: Η Αποστολή» που σκηνοθέτησε ο Τζορτζ Κοσμάτος, το «πατριωτικό» φινάλε θα προκαλέσει αντιδράσεις με τον Τζέιμς Κάμερον να επιμένει πως δεν φέρει την ευθύνη. Αν και ασχολήθηκε στα πρώτα στάδια του σεναρίου της συνέχειας του Ράμπο, το draft δεν έβρισκε πολύ σύμφωνο τον Σιλβέστερ Σταλόνε που το έριξε στην αναμόρφωση.

Σε ένα Q&A, ο ηθοποιός διευκρίνισε τις αλλαγές που έκανε στο σενάριο του Κάμερον: «Πιστεύω πως ο Τζέιμς Κάμερον είναι θαυμάσιος και ταλαντούχος, αλλά θεώρησα πως η πολιτική ήταν σημαντική, όπως η πολιτικά δεξιά αντίληψη του Τράουτμαν και του Μέρντοκ έρχονται σε αντίθεση με την προφανή ουδετερότητα του Ράμπο, την οποία πιστεύω επεξηγεί ο τελικός λόγος που βγάζει ο Ράμπο. Υποθέτω πως ο λόγος του έδωσε ο Ράμπο στο τέλος της ταινίας θα έκανε χιλιάδες ανθρώπους να κάψουν τα μάτια τους τρίβοντάς τα ανεξέλεγκτα, αλλά το συναίσθημα αυτό μου μετέφεραν ήδη πολλοί βετεράνοι».

Γιατί το «Ράμπο III» κέρδισε μία θέση στο βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες

Σύμφωνα με το AMC, η τρίτη ταινία μπήκε στο βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες το 1990 ως η πιο βίαιη ταινία που έχει γίνει ποτέ. Με 132 θανάτους, μοιάζει λογικό να κατέκτησε το ρεκόρ. Ο αριθμός των θανάτων είναι ιδιαίτερα μεγάλος, αν σκεφτεί κανείς πως στην πρώτη ταινία σκοτώνεται μόνο ένας. Σωτήριο έτος 1988, ο Ψυχρός Πόλεμος έχει μεταφερθεί πριν τη λήξη του στο σινεμά και ο σκηνοθέτης Πίτερ Μακ Ντόναλντ με φόντο τη σοβιετική στρατιωτική ανάμειξη στο Αφγανιστάν, γυρνά μια ταινία που θα παρωδηθεί μετέπειτα για τις υπερβολές της και θα αναδείξει τον Ράμπο σε ποπ είδωλο στις ΗΠΑ του Ρίγκαν.

Αρκετοί κριτικοί είδαν στο χαρακτήρα του πρησμένου κομάντο μια ωδή στο μιλιταρισμό και τον ιμπεριαλισμό. Είναι χαρακτηριστικό πως ο συγγραφέας, δημοσιογράφος και βετεράνος του Βιετνάμ Γκούσταβ Χάσφορντ χαρακτήρισε την πρώτη ταινία ως ένα ανέντιμο πορτρέτο του πολέμου και των βετεράνων του, ένα είδος «Θρίαμβο της θέλησης» για Αμερικανούς ναζιστές.

Ράμπο, να ένα μήλο

Το πιστεύει δεν το πιστεύει κανείς, ο συγγραφέας Ντέιβιντ Μορέλ βρήκε το όνομα του ήρωα της ιστορίας του από ένα μήλο. Κάνοντας brainstorming για να «βαφτίσει» τον πρωταγωνιστή του βιβλίου του, έφαγε ένα μήλο ποικιλίας «Ράμπο» που έφερε η γυναίκα του στο σπίτι. Στο άκουσμα του ονόματος αυτού, ο Μορέλ πήγε στην γραφομηχανή του και άρχισε να δουλεύει το μυθιστόρημά του.

Οι ατάκες του Ράμπο που άφησαν εποχή

«Την είδε πολύ Ράμπο» έλεγαν οι παλιότεροι και δεν το έλεγαν τυχαία. Τα «αποφθέγματα» του Ράμπο, απλοϊκά αλλά ατακαδόρικα, δημιούργησαν τη σχολή «λέει λίγα γιατί έχει πολλά να πει» στις ταινίες δράσης και τα διαφημιστικά punchlines. Αυτά είναι μερικά που βγήκαν από το στόμα του κι έγιναν καλτ.  

«Θα μπορούσα να τους σκοτώσω όλους. Θα μπορούσα να σκοτώσω εσένα. Εδώ, εγώ είμαι ο νόμος. Μη το παρατραβάς... γιατί θα σου στήσω πόλεμο που δεν θα τον πιστεύεις. Ξέχασέ το».

«Είμαι ο χειρότερος εφιάλτης σου».

«Τίποτα δεν τελείωσε! Τίποτα! Δεν τελειώνουν έτσι απλά. Δεν ήταν δικός μου πόλεμος. Εσείς με φωνάξατε, όχι εγώ εσάς! Έκανα ότι μπορούσα για να νικήσουμε αλλά μερικοί δε μας άφηναν να νικήσουμε. Και γυρίζω πίσω στον κόσμο και τους βλέπω στο αεροδρόμιο. Διαδηλώσεις! Με λένε φονιά μωρών και μαλακίες! Ποιοι είναι αυτοί για να κάνουν διαδήλωση εναντίον μου;»

Ερώτηση: «Πώς θα ζήσεις, Τζων;». Απάντηση: «Μέρα με τη μέρα».

Ο Ράμπο κρατάει μαχαίρι

Ο Σταλόνε προσωπικά επέλεξε τον διάσημο κατασκευαστή μαχαιριών Τζίμι Λάιλ να σχεδιάσει και να δημιουργήσει το χαρακτηριστικό μαχαίρι του Ράμπο. Ο στόχος ήταν να φτιαχτεί ένα μαχαίρι που θα έδινε δυνατότητα στο να επιβιώνει κανείς σε δύσκολες συνθήκες. Έπρεπε να ήταν μακρύ και κοφτερό ώστε να κόβει το φαγητό, το ξύλο και άλλα τόσα πράγματα. Συνολικά, κατασκευάστηκαν έξι μαχαίρια με την πρόθεση να χρησιμοποιηθούν στην πρώτη ταινία και επιπρόσθετες ανανεωμένες εκδοχές θα υπήρχαν διαθέσιμες για τις υπόλοιπες ταινίες.

Η απογοήτευση του «Τζον Ράμπο»

Το «Ράμπο 4» με την ωμή απεικόνιση βίας και την ελλειμματική πλοκή του δεν θα λάβει και πολύ καλές κριτικές το 2007. Ο Σιλβέστερ Σταλόνε πρωταγωνίστησε, σκηνοθέτησε, συνέγραψε το σενάριο και υπέγραψε την παραγωγή, η οποία απέφερε τα διπλάσια χρήματα στο box office από τα 50 εκατομμύρια δολάρια που χρειάστηκαν για να γυριστεί και ανέβασε το death toll στον αριθμό 236, «σπάζοντας» το ρεκόρ της προηγούμενης ταινίας.

O «οικογενειάρχης» Ράμπο

Για τον Σιλβέστερ Σταλόνε, η επιστροφή του στο ρόλο του Ράμπο σηματοδοτεί μια ευκαιρία να ανακαλύψει κάποιες κρυμμένες πτυχές του χαρακτήρα του. «Ο Ράμπο υπήρξε απομονωμένος για πολλά χρόνια αλλά τώρα αποτελεί μέρος μιας οικογένειας», λέει ο Σταλόνε. «Πιστεύω πως αυτή η ταινία είναι διαφορετική από τις προηγούμενες, είναι περισσότερο προσωπική». Ο σκηνοθέτης της ταινίας Άντριαν Γκρούνμπεργκ δηλώνει: «Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τον Ράμπο σε τόσο οικογενειακό περιβάλλον, νιώθει σαν να έχει βρει το σπίτι του. Αυτό θέλαμε να κάνουμε, να φτιάξουμε έναν Ράμπο πιο ανθρώπινο».

«Ο Ράμπο έχει συμβιβαστεί με τον εαυτό του καθώς έχει βρει οικογένεια και σπίτι αλλά δεν έχουν τελειώσει όλα για αυτόν ακόμα. Το σώμα του έχει ηρεμήσει αλλά όχι και το μυαλό του. Δεν μπορεί να ξεπεράσει εύκολα τη μετα-τραυματική αγχώδη διαταραχή από την οποία υποφέρει εδώ και καιρό. Έχει ανάγκη να ξεσπάει σε κάποιο μέρος που δεν είναι ορατό από τον υπόλοιπο κόσμο». Για να το πολεμήσει αυτό, ο Ράμπο έχει φτιάξει – ως βετεράνος πολέμου – ένα δίκτυο από τούνελ κάτω από το ράντσο που θυμίζει λαβύρινθο. Εκεί χαλαρώνει, κοιμάται και ζει, όπως επίσης διατηρεί μερικά αντικείμενα ως αναμνηστικά. «Το ράντσο αντιπροσωπεύει το καλό για τον Ράμπο», υποστηρίζει ο σκηνοθέτης Γκρούνμπεργκ. «Τα τούνελ είναι η προσωπική του κόλαση».

Ο σχεδιαστής παραγωγής Φράνκο-Τζιάκομο Καρμπόνε επισημαίνει: «Τα τούνελ και η αποθήκη που έφτιαξε ο Ράμπο αποτελούν το τελευταίο καταφύγιο. Είναι κάτι το εξωπραγματικό να βλέπεις μια γαλήνια τοποθεσία και κάτω από αυτή να υπάρχουν όλα αυτά τα τούνελ και τα υπόγεια συστήματα». Ο Σταλόνε ισχυρίζεται πως χρησιμεύουν σα μια «θεραπεία» για εκείνον λόγω της εμπειρίας του στον πόλεμο. Αποκτούν νόημα μόνο για τον ίδιο αλλά με το τέλος του έργου θα δούμε ότι εξυπηρετούν και έναν άλλο σκοπό.

«Ο Ράμπο ψάχνει να βρει ένα τέλος στο ταξίδι του», ισχυρίζεται ο Σταλόνε. «Συνειδητοποιεί πως σκοπός του τώρα είναι να προστατεύσει την οικογένεια του. Είναι το μόνο πράγμα στο οποίο είναι καλός. Καταλαβαίνει πως αν τον πιέσουν όμως, θα γυρίσει ξανά στο παλιό του εαυτό, κάτι που δεν το επιθυμεί. Ξέρει πως κάτι τέτοιο θα κάνει τους υπεύθυνους να υποφέρουν μέχρι τέλους».

Το «Τελευταίο Αίμα» ήταν πιο δύσκολο για τον Σταλόνε από όσο περίμενε

Ο Σιλβέστερ Σταλόνε αποκάλυψε πως γυρίζοντας την πιο πρόσφατη ταινία Ράμπο ένιωσε τα πράγματα κάπως διαφορετικά αυτή τη φορά. Κατά τη διάρκεια μιας προπόνησης, δημοσίευσε στα social media: «Πέρασε πολύς καιρός από τότε που ήμουν στο γυμναστήριο γιατί βρισκόμουν εκεί έξω γυρίζοντας τον τελευταίο Ράμπο, που μου δημιούργησε κάποια προβλήματα. Οπότε μου μένει τώρα να φτιάξω τα πράγματα. Η επιστροφή εδώ, να λέμε την αλήθεια, δεν είναι εύκολη. Ποιος δεν θα ήθελε να είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι για λίγο ακόμα; Η ζωή είναι σα μια ταινία. Πρέπει ο καθένας μας να πρωταγωνιστεί. Και αν θες να το κάνεις αυτό, βγες εκεί έξω και κυνήγα το. Τα λέμε σύντομα». Η πλοκή της ταινίας «Rambo: Το Τελευταίο Αίμα» αρχικά προορίζονταν για το «Rambo» του 2008 αλλά άλλαξε. Εν μέρει χρησιμοποιήθηκε για την ταινία «Απρόσκλητος Επισκέπτης» (2013) με πρωταγωνιστή το Τζέισον Στέιθαμ.

Πού ταξίδεψε ο Ράμπο;

Τα γυρίσματα της ταινίας «Rambo: Το Τελευταίο Αίμα» πραγματοποιήθηκαν στη Βουλγαρία και στα Κανάρια Νησιά. Στη Βουλγαρία τα γυρίσματα έγιναν στα διάσημα κινηματογραφικά στούντιο Nu Boyana στη Σόφια ενώ μερικές σκηνές γυρίστηκαν στην πρώην κατοικία της βασιλικής οικογένειας της Βουλγαρίας. Στα στούντιο Nu Boyana γυρίστηκαν οι σκηνές με το δίκτυο-λαβύρινθο των τούνελ.

Οι σκηνές με το Ράμπο στο ράντσο στην Αριζόνα κινηματογραφήθηκαν σε ένα αγρόκτημα ιππασίας στο Εθνικό Πάρκο της Βίτοσα στη βαλκανική χερσόνησο. Το ράντσο κατασκευάστηκε από το μηδέν στην τοποθεσία αυτή. «Η προσοχή στις λεπτομέρειες της κατασκευής του ράντσου προσδίδουν στην αυθεντικότητα. Η μεγαλύτερη μου απόλαυση ήταν να δουλεύω στο ράντσο», ισχυρίζεται η Ιβέτ Μονρεάλ.

Οι εξωτερικές σκηνές που τοποθετούνται στο Μεξικό στην ταινία γυρίστηκαν στην πραγματικότητα στην Τενερίφη, στα Κανάρια Νησιά. Ο σχεδιαστής παραγωγής Φρανκο-Τζιάκομο Καρμπόνε (Οι Αναλώσιμοι) σχολιάζει: «Ήταν μια πρόκληση να γυρίσουμε τις σκηνές του Μεξικού στην Τενερίφη. Το καταφέραμε στο τέλος και είμαστε χαρούμενοι για το αποτέλεσμα». 

Ράμπο, spoiler alert

Σύμφωνα με τα trivia της παραγωγής «ο Ράμπο μοιράζεται το σπίτι του με τη θετή του οικογένεια, τη Μαρία και την εγγονή της Γκαμπριέλα, που υποδύεται η η ανερχόμενη ηθοποιός Ιβέτ Μονρεάλ. Έχοντας χάσει τη μητέρα της και εγκαταλειφθεί από τον βίαιο πατέρα της, ο Ράμπο έχει σταθεί στην Γκαμπριέλα ως πατέρας φροντίζοντάς την μαζί με τη Μαρία. Τώρα πια στην εφηβεία, η Γκαμπριέλα είναι περίεργη να μάθει το παρελθόν της και αρχίζει να ψάχνει για τον βιολογικό της πατέρα, τον οποίο επιθυμεί να κρίνει η ίδια. Γεμάτη ελπίδες, η Γκαμπριέλα ταξιδεύει προς το Μεξικό αλλά η επανασύνδεση αυτή με τον πατέρα της δεν έχει αίσιο τέλος.

Το επόμενο πρωινό η Γκαμπριέλα δεν γυρνάει στο σπίτι και ο Ράμπο αποφασίζει να τη βρει και να τη φέρει πίσω πάση θυσία. Οι χειρότεροι φόβοι του Ράμπο γίνονται πραγματικότητα όταν βλέπει κάποια αδίστακτα μέλη ενός καρτέλ να ναρκώνουν και να κακομεταχειρίζονται τη Γκαμπριέλα. Νιώθοντας ενοχές και διψασμένος για εκδίκηση, ο Ράμπο προετοιμάζεται για την τελική αναμέτρηση. Εκείνοι είπαν την πρώτη λέξη, ο Ράμπο θα πει την τελευταία».

O Ντέιβιντ Μορέλ μιλώντας για τον κινηματογραφικό επίλογο του Ράμπο, χαρακτήρισε το φιλμ «ντροπιαστικό». Σε λίγες μέρες θα ξέρουμε αν θα μπορούμε να συμφωνήσουμε μαζί του ή όχι.