Ο Άρι Άστερ, μετά την «Διαδοχή», σκηνοθετεί το «Μεσοκαλόκαιρο», μία υπνωτιστική και απόκοσμη ταινία τρόμου, με πρωταγωνίστρια την Φλόρενς Πιου
Μετά την ταινία του «Διαδοχή», ο ΆριΆστερ επιστρέφει με ένα διαστρεβλωμένο παραμύθι, που στη βάση του αποτελεί μία ταινία χωρισμού. Ωστόσο, το «Μεσοκαλόκαιρο» δεν είναι ούτε ρομαντική κομεντί, ούτε συναισθηματικό δράμα, αλλά μία ταινία φτιαγμένη για να μας υπνωτίσει, να μας κάνει να σκεφτούμε, να ξυπνήσει τα ένστικτά μας και, τελικά, να μας δημιουργήσει έναν τρόμο ουσιαστικό, βάζοντας μας μέσα σε μία ανατριχιαστική και απόκοσμη κινηματογραφική εμπειρία.
Στο επίκεντρο βρίσκεται ένα ζευγάρι από τις ΗΠΑ, που βρίσκεται στα όρια του χωρισμού, η Ντάνι και ο Κρίστιαν. Ο δεύτερος θέλει να φύγει από τη σχέση, με την γραπωμένη πάνω του σύντροφό του, αλλά ο θάνατος του γονιού της τον εμποδίζει, αφού πλέον αυτός είναι ο μόνος άνθρωπος που της έμεινε στον κόσμο και θεωρεί ότι θα ήταν αναξιοπρεπές εκ μέρους του να την αφήσει. Αυτή το ξέρει και βρίσκει ευκαιρία να προσκολληθεί ακόμα περισσότερο πάνω στον Κρίστιαν, με αποτέλεσμα να τον ακολουθεί στο υπερατλαντικό ταξίδι που ετοιμάζει με τους φίλους τους, κι ας γνωρίζει ότι δεν την συμπαθούν.
Κάπως έτσι, φτάνουν σε ένα απομονωμένο βουκολικό χωριό της Βόρειας Σουηδίας, για να βρεθούν σε ένα μοναδικό στο είδος του φεστιβάλ, που πραγματοποιείται κάθε 90 χρόνια το μεσοκαλόκαιρο. Το γεμάτο φυσικό φως τοπίο, με τα γυρίσματα να έχουν πραγματοποιηθεί στην πραγματικότητα στην Ουγγαρία και όχι στη Σουηδία, γρήγορα παίρνει μία πιο «σκοτεινή» όψη, με τους κατοίκους του χωριού να προσκαλούν τους πρωταγωνιστές στους εορτασμούς, που σταδιακά μετατρέπονται σε όλο και πιο μυστήριες και ανατριχιαστικές ιεροτελεστίες.
Ο ΆριΆστερ καταφέρνει να φτιάξει έναν εντελώς δικό του παραισθησιογόνο κόσμο, με γλώσσα, ιστορία, μυθολογία και παραδόσεις, που ο ίδιος πλάθει από το μηδέν. Μέσα στον κόσμο αυτό, που όλα μοιάζουν ανεξάρτητα μεταξύ τους, αλλά καταλήγουν να ενώνονται σαν ένα μεγάλο παζλ, ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος έχει δημιουργήσει τα δικά του περάσματα-μηνύματα.
Το πιο προφανές, ίσως, από τα περάσματα αυτά είναι η κυριολεκτική και μεταφορική πύλη, που οι παρέα των Αμερικανών περνάει, για να μπει μέσα σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο από τον δικό της σύγχρονο. Εξάλλου, ο Άστερ έχει αναφέρει ότι δεν θεωρεί το «Μεσοκαλόκαιρο» μια ταινία τρόμου, αλλά μία επική περιπέτεια σε έναν παράξενο και ερμητικό κόσμο. «Το προσεγγίσαμε σαν ανθρωπολόγοι. Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε αυτόν τον ολοκαίνουριο κόσμο, όπου οι χαρακτήρες μπορούν να ζήσουν πραγματικά εκεί; Ήταν κρίσιμο να δημιουργήσουμε έναν κόσμο όπου το κοινό μπορεί να σταθεί, να ζήσει και να καταλάβει» υπογραμμίζει.
Από την άλλη, έχουμε το φως με το σκοτάδι. Όλα ξεκινάνε σε ένα ηλιόλουστο παραδείσιο τοπίο, για να καταλήξουν σε κάτι το απόκοσμο, σε έναν χώρο σκοτεινών εθίμων, όπως εξάλλου ήταν και αυτά που ο Άστερ ανακάλυψε μελετώντας τα εθιμοτυπικά της σουηδικής υπαίθρου.
Την ίδια στιγμή, η Ντάνι, την οποία υποδύεται η 23χρονη ΦλόρενςΠιου, πραγματοποιεί μία διαδρομή από το πένθος προς τη δύναμη - ή τουλάχιστον κάτι που μοιάζει με δύναμη -. Η πρωταγωνίστρια ξεκινά ως ένας άνθρωπος γεμάτος με πανικό, απόγνωση και σύγχυση, που δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της χωρίς τον σύντροφό της. Ωστόσο, η σταδιακή κατήχηση που δέχεται από την αίρεση του χωριού, την απομακρύνει σταδιακά τόσο από τον Κρίστιαν, όσο και από το συνολικό της παρελθόν, για να την οδηγήσει σε μία νέα ζωή, με μία νέα οικογένεια.
Η Ντάνι αισθάνεται σχεδόν να θεοποιείται από τα μέλη της φυλής. Ισχυροποιείται με έναν τρόπο, που μοιάζει αρκετά γλυκόπικρος. Είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο του σκηνοθέτη για αυτήν: «Η Ντάνι βγαίνει πιο δυνατή, αλλά και όχι δυνατή». Αυτό, όμως, δεν αλλάζει το γεγονός ότι μέσα από έναν δρόμο, που δείχνει να είναι σκοτεινός, η ίδια για πρώτη φορά επιτρέπει στον εαυτό της να νιώσει όλα τα συναισθήματα που είχε μάθει να καταπιέζει, «να ακούει τον πόνο της και να τον αποδέχεται».
Πρόκειται εξάλλου για μία ιστορία, που μεταξύ άλλων βάζει στο επίκεντρο την γυναικεία δύναμη αυτή καθαυτή. Μπορεί το «Μεσοκαλόκαιρο» να ανοίγει σε έναν κόσμο ανδροκρατούμενο, αλλά αυτό ξεκάθαρα μέχρι το τέλος του έχει αλλάξει, αφού το βουκολικό σουηδικό χωριό, αν και με μια πρώτη ματιά μοιάζει να έχει μοιράσει ισάξια τους ρόλους, έχει έναν ξεκάθαρο μητριαρχικό χαρακτήρα.
Ο χωρισμός, πάντως, - ή, καλύτερα, η σχέση ένα βήμα πριν από αυτόν - φαίνεται να αποτέλεσε την αρχική πηγή έμπνευσης του Άστερ για την ταινία. Ο ίδιος αναφέρει ότι όχι μόνο το «Μεσοκαλόκαιρο» είχε αρχίσει να δομείται στο μυαλό του πριν καν ξεκινήσουν τα γυρίσματα της «Διαδοχής», αλλά και ότι το σενάριο ξεκίνησε να γράφεται με αφορμή μία δικιά του σχέση 3 χρόνων, όταν ο ίδιος άρχισε να σκέφτεται τον χωρισμό. «Η αρχική εικόνα που πυροδότησε την ταινία ήταν μία εκκλησία που καίγεται ως θυσία. Με ενθουσίασε η περίπτωση να τοποθετήσω μία ταινία χωρισμού σε ένα νέο σκηνικό, δίνοντας μία οπερατική διάσταση στην κάθαρση που έχουμε ξαναδεί σε ταινίες, όπου η εγκαταλελειμμένη πρωταγωνίστρια καίει το κουτί που περιέχει όλα τα αντικείμενα που έχει συλλέξει στη σχέση, από την οποία τελικά απελευθερώνεται».
Αν υπάρχει, πάντως, ένα μήνυμα στην ταινία, τότε αυτό δεν έχει να κάνει ούτε με τις τελειωμένες σχέσεις, ούτε με την εύρεση της εσωτερικής μας δύναμης. Ο Άστερ στην ταινία του, μέσα σε όλο της το μυστήριο, κάνει ένα πράγμα ξεκάθαρο: ο κακός της υπόθεσης δεν είναι οι κάτοικοι του χωριού. Αυτοί απλά ακολουθούν τα έθιμα, που η δική τους μικρή κοινωνία τους έχει επιβάλει εδώ και αιώνες. Ο κακός είναι οι ίδιες οι ιδέες, οι αξίες και τα έθιμα, που έχουν μετατρέψει τους χωρικούς σε αυτό που είναι, αλλά και μεταμορφώνουν την Ντάνι με τρόπο τρομαχτικό μπροστά στα μάτια μας. «Δεν νιώθουμε πάντα τις δηλητηριώδεις ιδέες που κυκλοφορούν στον κόσμο μέχρι που φυτρώνουν μέσα μας. Μόλις ριζώσουν, όμως, μπορεί να είναι αργά».
Δείτε το τρέιλερ της ταινίας εδώ:
Το «Μεσοκαλόκαιρο» θα κυκλοφορήσει στις 22 Αυγούστου στους κινηματογράφους.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
11°
