Τα σκηνοθετικά μυστικά του Κρίστοφερ Νόλαν

Έχετε σκεφτεί ποτέ τι είναι αυτό που κάνει κάποιους σκηνοθέτες – και κατά συνέπεια τις ταινίες τους – πιο πετυχημένους από άλλους; Γιατί, για παράδειγμα, στις διάφορες λίστες με τους καλύτερους σκηνοθέτες συναντάμε σχεδόν πάντα ονόματα, όπως αυτά του Σκορσέζε και του Ταραντίνο;

Μάλλον, ο καλύτερος τρόπος να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα είναι μελετώντας τα στοιχεία των ταινιών ενός από αυτούς. Αυτό, λοιπόν, έκανε και η ιστοσελίδα Studio Binder, η οποία συνέλεξε δηλώσεις του σκηνοθέτη και σεναριογράφου Κρίστοφερ Νόλαν και διαπίστωσε ποια είναι τα 6 σημεία, στα οποία πάντα μένει πιστός και τα οποία του έχουν χαρίσει 5 υποψηφιότητες για Όσκαρ.

1. Μη γραμμικά χρονοδιαγράμματα
Σε άλλες μορφές τέχνης, όπως για παράδειγμα η λογοτεχνία, η έλλειψη χρονικής γραμμικότητας μπορεί να είναι τουλάχιστον ενοχλητική. Ωστόσο, στον κόσμο του κινηματογράφου φαίνεται ότι κάτι τέτοιο βοηθάει το κοινό να κατανοήσει καλύτερα όλες τις πληροφορίες, ενώ το κρατάει και σε μία εγρήγορση, καθώς ενισχύει τον αέρα μυστηρίου.



2. Μεταπήδηση σε πολλαπλές σκηνές
Από τη μία, η τεχνική αυτή επιτρέπει στον θεατή να δει πράγματα που συμβαίνουν ταυτόχρονα, ερχόμενος σε επαφή με διαφορετικές πτυχές της ιστορίας, με αποτέλεσμα οι σκηνές να έχουν πάνω του ένα μεγαλύτερο συναισθηματικό αντίκτυπο. Από την άλλη, ο ίδιος ο Νόλαν έχει παραδεχτεί ότι αυτός είναι ένας πολύ βολικός τρόπος να καλύψεις κενά του αρχικού υλικού, που έχουν προκύψει είτε λόγω στιγμιότυπων που κόπηκαν, είτε διότι όλα τα μέρη μία σκηνής δεν γυρίστηκαν συνεχόμενα.



3. Συχνή χρήση ένθετων σκηνών
Είναι εκείνες οι σκηνές που φαίνεται να μην έχουν καμία άμεση σχέση με την βασική πλοκή της ιστορίας και μοιάζουν να σχηματίζουν μία ξεχωριστή δευτερεύουσα ιστορία μόνες τους, καθώς εμφανίζονται σταδιακά και ξαφνικά διακόπτοντας την βασική ιστορία. Συνήθως, οι σκηνές περιέχουν αντικείμενα ή ζώα (όπως τα πουλιά στο «Prestige»), στα οποία αποδίδεται μία συγκεκριμένη συναισθηματική φόρτιση, ενώ σε πολλές περιπτώσεις αποδεικνύεται ότι εν τέλει δεν είναι όσο άσχετα πιστεύαμε με την βασική πλοκή.



4. Έμφαση στη γεωγραφία της σκηνής
Αυτό το στοιχείο έχει σε μεγάλο βαθμό σχέση με το γεγονός ότι ο Νόλαν δεν υπήρξε ποτέ θεατρικός σκηνοθέτης, αλλά ξεκίνησε από τον κινηματογράφο. Αυτό σημαίνει ότι σε μεγάλο βαθμό βάζει σε προτεραιότητα την τοποθέτηση της κάμερας στο σωστό σημείο μέσα στον χώρο. Συγκεκριμένα, ο Νόλαν προσπαθεί οι σκηνές των ταινιών του να έχουν γυριστεί μονοκάμερα και ταυτόχρονα να χωράνε σε κάθε μία όσα περισσότερα στοιχεία γίνεται, έτσι ώστε να αποτελούν το «σπίτι» πολλών διαφορετικών αφηγηματικών υπαινιγμών.



5. Εγγύτητα των φακών
Αυτό σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιεί φακούς που ζουμάρουν, αλλά αντίθετα όταν θέλει να δείξει κάτι από κοντά, πλησιάζει όντως με τον φακό του. Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνει μεγαλύτερη και καθαρότερη λεπτομέρεια, αλλά και την δημιουργία μιας πιο αυθεντικής συναισθηματικής εμπειρίας για το κοινό, αφού με την τεχνική αυτή το background σκοτεινιάζει, αναγκάζοντας τον θεατή να επικεντρωθεί στα συμβάντα της εκάστοτε σκηνής.



6. Κράτα τα πράγματα αληθινά
Τα ειδικά εφέ και η CGI τεχνολογία μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία πολλών εντυπωσιακών κινηματογραφικών εικόνων, οι οποίες ωστόσο είναι αρκετά συχνά ρηχές. Ο λόγος είναι απλός: τους λείπει η αυθεντικότητα, ένα στοιχείο που ο Νόλαν δεν θέλει με τίποτα οι ταινίες του να χάσουν. Γι’ αυτό το λόγο, όσο είναι δυνατόν, εμμένει στα πραγματικά σκηνικά, τα πραγματικά εφέ και στις σκηνές μαχών, όπου οι ηθοποιοί πραγματικά μάχονται ο ένας τον άλλον.