Στο Χάρλεμ, των αρχών της δεκαετίας του ’70, η Τις και ο Φόνι είναι πολύ ερωτευμένοι. Τα σχέδια που κάνουν για την κοινή ζωή τους ανατρέπονται, όταν ο Φόνι φυλακίζεται για ένα βιασμό που δεν διέπραξε. Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο περίπλοκα και δύσκολα, όταν η Τις ανακαλύπτει ότι είναι έγκυος. Με τη βοήθεια της οικογένειάς της θα παλέψει με όλες της τις δυνάμεις για να αποδείξει την αθωότητα του αγαπημένου της.
Σε μια πρώτη ανάγνωση η ταινία δεν γεμίζει το μάτι και μάλιστα προκαλεί την απορία για το τι ακριβώς θέλησε να πει ο περίφημος διανοητής και υπέρμαχος των ανθρώπινων δικαιωμάτων Τζέιμς Μπόλντγουιν (1924-1987) μέσα από την φαινομενικά μικρή –αν και απέραντα σκληρή– ερωτική ιστορία των Φόνι και Τις. Όλα αυτά τα λύνει με σπάνια αμεσότητα και θαυμαστή απλότητα ο Μπάρι Τζένκινς. Ο θριαμβευτής των προ διετίας όσκαρ με την επεισοδιακή νίκη (το γνωστό μπέρδεμα με τους φακέλους που άνοιξαν οι Γουόρεν Μπίτι και Φέι Νταναγουέι) του «Moonlight», βρίσκει διάνα στον στόχο του που δεν είναι άλλος από την κατασκευή ενός στέρεου, λιτού και ανθρώπινου έργου που μέσα από την ερωτική χροιά του αναδεικνύει ζητήματα που «βασάνιζαν» όλη του τη ζωή τον Μπάλντουιν. Ο φυλετικός ρατσισμός, ο καθοριστικός ρόλος της οικογένειας, η θρησκεία, τα κρίσιμα ηθικά διλήμματα, η αστυνομική βία και κυρίως η πάλη με τον ίδιο μας τον εαυτό, είναι μοτίβα που ο Τζένκινς ενσωματώνει έντεχνα μέσα στο (υποψήφιο και φαβορί για το Όσκαρ) καλογραμμένο σενάριό του. Επιπλέον πετυχαίνει να φτιάξει μια άκρως υποβλητική ατμόσφαιρα (οι τζαζ αυτοσχεδιασμοί στη θαυμάσια μουσική επένδυση του Νίκολας Μπρίτελ, που είναι ξανά υποψήφιος για όσκαρ όπως και στο «Moonlight», γίνεται ισχυρό αφηγηματικό εργαλείο στα χέρια του Τζένκινς) και να αναπαράγει ιδανικά τη ρετρό εικόνα μιας παρηκμασμένης χώρας που πέρα από το φορτισμένο κλίμα της εποχής αποτυπώνει ισχυρά και το επικίνδυνο πολιτικό της στίγμα. Οι θετικές καταγραφές σχετικά με την αξία του φιλμ συνεχίζονται: πέρα από την επισήμανση των άψογων ερμηνειών (η υποψήφια για Όσκαρ Β΄ ρόλου Ρετζίνα Κινγκ στον ρόλο της μητέρας της Τις έχει σαρώσει τα περισσότερα βραβεία των κινηματογραφικών ενώσεων), συγκινούν τα δυνατά ποιητικά ενσταντανέ και οι δραματικές, εύθραυστες εικόνες των πρωταγωνιστών να κοιτούν κατάματα τον θεατή (μέσω της κάμερας) μετατρέποντάς τον σε μάρτυρα αυτής της συγκλονιστικής ιστορίας. Μιας ιστορίας που έχει μεγάλο παρελθόν και δυστυχώς μέλλον, καθώς ξεκινά από τη Χάρπερ Λι και το «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» πριν μεταφερθεί η βαριά κληρονομιά της στην ταραχώδη Beale street της Νέας Ορλεάνης των 20s, στις περίπλοκες ζωές του Χάρλεμ των 70s και φυσικά στο σήμερα, όπου τα τοξικά κύτταρα της εξακολουθούν να υφίστανται.
Όταν ανακοινώνεται από τη Σουηδική Ακαδημία ότι ο διάσημος συγγραφέας Τζο Κάστλμαν θα βραβευτεί με το Νόμπελ λογοτεχνίας, η σύζυγός του Τζόαν έρχεται αντιμέτωπη με τις πιο βαθιές και κρίσιμες σκέψεις της. Ο λόγος είναι πως εκείνη ήταν που όλα αυτά τα χρόνια έγραφε τα δημοφιλή μυθιστορήματά του βοηθώντας τον να φτάσει στην κορυφή.
Η ιστορία δεν είναι καινούργια. Πίσω από έναν πετυχημένο άντρα κρύβεται, λένε, μια εξίσου πετυχημένη γυναίκα. Στη «Σύζυγο» το σχήμα πάει ακόμη πιο πέρα, αφού ο άντρας αποδεικνύεται λίγος και η σύζυγός του η αυθεντική δημιουργός των έργων, την επιτυχία των οποίων καρπώνεται ο πρώτος. Η ταινία, που έχει σημαδευτεί από την ερμηνεία της Κλόουζ που προβάλλει ως αδιαφιλονίκητο φαβορί για το όσκαρ Α΄ ερμηνείας –με ισχυρότερη αντίπαλο την Ολίβια Κόλμαν της «Ευνοούμενης»– είναι ένα σοβαρό, μεστό και ενδιαφέρον μελόδραμα που χρησιμοποιεί την προσχηματική ιστορία ως δηκτικό σχόλιο για τη υποδεέστερη θέση της γυναίκας σε μια όχι και τόσο μακρινή εποχή. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι το ζευγάρι θα έρθει σε καταστάσεις μπεργκμανικής κρίσης, όταν βγουν στην επιφάνεια όλα τα απωθημένα μιας ζωής χτισμένης στο ψέμα και τον συμβιβασμό. Οι εξωσυζυγικές περιπέτειες του άντρα, το υποδειγματικό πορτρέτο της γυναίκας, τα ψυχολογικά προβλήματα που κληρονομούν στα παιδιά τους, ο σκιώδης δημοσιογράφος που μυρίζεται την αλήθεια, τα προβλεπόμενα ξεσπάσματα «κουμπώνουν» μια χαρά στο δυνατό φινάλε που ανεβάζει τη στάθμη της ταινίας σε ένα άλλο επίπεδο. Εξίσου υποδειγματική η ερμηνεία του Πράις με εκείνη της Κλόουζ, που έχει στιγμές αυθεντικού σιωπηρού μεγαλείου στα κρίσιμα σημεία της ταινίας.
Η εικοσάχρονη ανύπαντρη Σοφία που ζει με τους γονείς της στην Καζαμπλάνκα έρχεται αντιμέτωπη με μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Η συντηρητική κοινωνία του Μαρόκου με την αυστηρή νομοθεσία απαγορεύει τη γέννα ενός παιδιού εκτός γάμου. Στις 24 ώρες προθεσμία που της δίνει το νοσοκομείο για να προσκομίσει τα χαρτιά της αναγνώρισης του παιδιού από τον πατέρα του, η Σοφία με την ξαδέλφη της Λίνα ψάχνουν να βρουν μια λύση…
Το ξεχωριστό ορμητικό ντεμπούτο της μαροκινής Μεριέμ Μπενμπαρέκ τιμήθηκε με το βραβείο σεναρίου του τμήματος «Ένα Kάποιο Bλέμμα» του Φεστιβάλ των Καννών. Με αποστασιοποιημένη κάμερα και ρεαλιστική (στα όρια του ψευδοντοκιμαντέρ) αφήγηση, η νεαρή δημιουργός αποφεύγει τις μελό καταστάσεις και ξετυλίγει αποτελεσματικά ένα δυνατό πορτρέτο. Η νεαρή ηρωίδα πασχίζει όχι απλώς να βρει το δίκιο της σε ένα παράλογο, βαθιά ανδροκρατούμενο και αυστηρό περιβάλλον, αλλά να υψώσει τη δική της φωνή. Η ταινία, γεμάτη φρεσκάδα και γόνιμες ιδέες που επιπλέον δίνει πολύτιμες πληροφορίες για τη μαροκινή πραγματικότητα, συγκρίθηκε με το σινεμά του Φαραντί κυρίως λόγω των περίπλοκων ηθικών διλημμάτων και του συμβολικού χαρακτήρα της ηρωίδας.
Τρεις φαροφύλακες πηγαίνουν για έξι εβδομάδες σε ένα ακατοίκητο νησί, 20 μίλια μακριά από τις δύσβατες ακτές της Σκωτίας. Καθώς τακτοποιούνται στη μοναχική τους ρουτίνα, βρίσκονται αντιμέτωποι με μια ασυνήθιστα επικίνδυνη περιπέτεια.
Συνεπές και καλοφτιαγμένο θρίλερ που βασίζεται σε αυθεντικά περιστατικά και έχει μια αποτελεσματική εκμετάλλευση του σασπένς που γεννιέται κυρίως από την κλειστοφοβική αίσθηση του μικρού, έρημου νησιού στο οποίο βρίσκονται εγκλωβισμένοι οι ήρωες. Το μοτίβο του «χαμένου θησαυρού» είναι βέβαια χιλιοειπωμένο και σεναριακά εξαντλημένο από κάθε γωνιά κι αν το πιάσεις (ο εύκολος πλουτισμός, τα παιχνίδια της τύχης, οι μοιραίες επιλογές, η πλεονεξία κ.λπ.) κι εδώ ο σκηνοθέτης του αυθεντικού τηλεοπτικού «The Killing» επιχειρεί να το αξιοποιήσει με άνισα αποτελέσματα. Βλέπεται πάντως άνετα, έχει ισχυρό καστ αλλά όσο περνά ο χρόνος οι αληθινές εκπλήξεις λιγοστεύουν.
ΑΚΟΜΗ
▶ Το «Θα μπορούσες ποτέ να με συγχωρέσεις;»(Can You Ever Forgive Me?) (-) της αμερικανίδας Μάριελ Χέλερ αφηγείται την αληθινή ιστορία της κορυφαίας σε πωλήσεις βιογράφου διασημοτήτων Λι Ίσραελ που μετέτρεψε την τέχνη της σε απάτη, με τη βοήθεια ενός φίλου της. Οι υποψήφιοι για όσκαρ Μελίσα Μακ Κάρθι και Ρίτσαρντ Ε. Γκραντ είναι τα μεγάλα ατού του φιλμ που έχει ακόμη μια υποψηφιότητα στην κατηγορία του διασκευασμένου σεναρίου. ▶ Το ρωσικό «Εξόριστος συγγραφέας» (Dovlatov) (**½) του Αλεξέι Γκερμάν Τζούνιορ περιγράφει έξι μέρες από τη ζωή του συγγραφέα Σεργκέι Ντοβλάτοφ, ο οποίος προσπαθεί να διατηρήσει την αξιοπρέπεια και την καλλιτεχνική του ταυτότητα στη Σοβιετική Ενωση του 1970. Έχει ενδιαφέρον αλλά και κάποιες κοιλιές στο σενάριο, που δεν περνούν απαρατήρητες. ▶ Ο «Σεισμός»(The Quake) (-) του Τζον Αντρέας Άντερσεν είναι μια νορβηγική ταινία καταστροφής από τους δημιουργούς του «Κύματος» που προφανώς βασίζονται και πάλι στα καθηλωτικά ψηφιακά εφέ. »»» Το animation «Σκυλάκι της Βασίλισσας»(The Queen’s Corgi) (-) του Μπεν Στάσεν περιγράφει την ιστορία του Ρεξ, του αγαπημένου σκύλου της βασίλισσας που έχει χάσει τα ίχνη του και βρίσκεται στον δρόμο αντιμέτωπο με σκυλιά-νταήδες της γειτονιάς.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
7°
