Αν σε κάθε εθνική κινηματογραφία αντιστοιχεί ένα πρόσωπο – αρσενικό ή θηλυκό- που αντιπροσωπεύει τα χαρακτηριστικά της (ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και η Σοφία Λόρεν για την Ιταλία , η Μπαρντό και ο Ντελόν για την Γαλλία, η Βουγιουκλάκη κι ο Παπαμιχαήλ κλπ) το πρόσωπο της Γερμανίας δεν θα μπορούσε να ήταν άλλο από τον Μπρούνο Γκαντς. Κι ας ήταν ο ίδιος Ελβετός…
Σοβαρός, σχεδόν αγέλαστος, με μελαγχολικό βλέμμα αλλά και μια αδιόρατη ζεστασιά σε ότι κι αν έκανε, ο γεννημένος στη Ζυρίχη το 1941 Μπρούνο Γκαντς, στράφηκε από νωρίς στο θέατρο που ήταν η πρώτη και μεγάλη του αγάπη (ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Σαουμπίνε που δημιουργήθηκε στο Βερολίνο το 1962, ένα ιδιωτικό θέατρο με κοινωνικοπολιτικό προσανατολισμό μαζί με τον Πέτερ Στάιν, τον Κλάους Μίχαελ Γκρούμπερ, τον Ρόμπερτ Ουίλσον κ.α.) πριν εντέλει τον κερδίσει το σινεμά.
Το 1976 με τον φίλο και συνεργάτη του Πέτερ Στάιν κάνει την πρώτη του επιτυχία στο σινεμά με το «Summer guests» που βασιζόταν στο έργο του Μαξίμ Γκόρκι για να ακολουθήσουν η «Μαρκησία της Ο» του Ερίκ Ρομέρ που κερδίζει το βραβείο της επιτροπής στο φεστιβάλ των Κανών και ο ίδιος κερδίζει για πρώτη φορά τον τίτλο του κορυφαίου ηθοποιού στα γερμανικά κινηματογραφικά βραβεία.
Μπρούνο Γκαντς, στιγμιότυπο από το φιλμ «Νοσφεράτου: Ο Δράκουλας της Νύχτας»
Ο εμβληματικός «Αμερικανός Φίλος» (1977) του Βιμ Βέντερς και ο «Νοσφεράτου» (1979) του Βέρνερ Χέρτσογκ δίπλα στον Κλάους Κίνσκι, τον κάνουν διάσημο σε όλη την Ευρώπη. Την ίδια εποχή κάνει ντεμπούτο και στο αμερικανικό σινεμά με το «The Boys from Brazil» (1978) του Φράνκλιν Σάφνερ πιστοποιώντας την αποδοχή του και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Ακολουθούν συνεργασίες με μερικούς από τους κορυφαίους του δημιουργούς του ευρωπαϊκού σινεμά, ανάμεσα στους οποίους ανήκει κι ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Ο ελβετός ηθοποιός θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε δύο σημαντικά φιλμ του διεθνή έλληνα: την βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» όπου υποδύθηκε τον βαριά άρρωστο συγγραφέα και το τελευταίο φιλμ του Αγγελόπουλου «Τη σκόνη του χρόνου» το 2008.
Μπρούνο Γκαντς και Ιζαμπέλ Ρενό, στιγμιότυπο από το φιλμ «Μια αιωνιότητα και μια μέρα»
Ο ρόλος που τον έκανε διάσημο είναι εκείνος του αγγέλου που θυσιάζει την αθανασία του για να ξαναζήσει για τελευταία φορά την ομορφιά της θνητής ζωής στα «Φτερά του έρωτα». Ήταν τόσο επιδραστική η δύναμη του φιλμ αλλά και η δική του παρουσία που ακόμη και μετά από αρκετό καιρό, άνθρωποι τον σταματούσαν στο δρόμο για να νιώσουν και να εισπράξουν λίγη από την «αγγελική» μεταφυσική αύρα του.
Μπρούνο Γκαντς, στιγμιότυπο από το φιλμ «Τα φτερά του έρωτα»
Κι από το απόλυτο Καλό στον πιο σατανικό ρόλο του. Για να υποδυθεί τον Χίτλερ στην «Πτώση» του Ολιβερ Χίρσμπιγκελ, οδηγήθηκε σε μια πολυετή και εξονυχιστική έρευνα ενώ η εν πολλοίς ανθρώπινη προσέγγιση του χαρακτήρα του κατηγορήθηκε από μερίδα του κοινού ως φιλοναζιστική. Χωρίς διάθεση απολογισμού δήλωνε εκείνος ότι «φτιάχνοντας όσο πιο ανθρώπινο γινόταν τον Χίτλερ οδηγούμαστε σε ακόμη πιο σοκαριστικές διαπιστώσεις για το τι τερατουργήματα είναι ικανή να διαπράξει η ανθρώπινη φύση».
Η διακριτικότητα με την οποία προσέγγιζε τον κάθε του ρόλο, είναι ίσως το σήμα κατατεθέν του. Θα γραφτούν πολλά αυτές τις μέρες για τις «μεγάλες» ερμηνείες του στα φιλμ του Βέντερς, του Αγγελόπουλου και φυσικά ως Χίτλερ στη φημισμένη «Πτώση» για τον οποίο μάλιστα απέσπασε και τα περισσότερα βραβεία του.
Μπρούνο Γκαντς, στιγμιότυπο από το φιλμ «Ψωμί και τουλίπες»
Προσωπικά θα τον θυμάμαι σε μια πιο μικρή του ταινία, το «Ψωμί και τουλίπες» (2000), μια ιταλική του Σίλβιο Σολντίνι, όπου με απαράμιλλη απλότητα και ευγένεια δείχνει σε μια νοικοκυρά από την Πεσκάρα πως μπορεί να βρει το νόημα της ζωής σε ένα ανθοπωλείο της Βενετίας.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
19°
