Ρομέν Γαβράς: Συνέντευξη με τον σκηνοθέτη. Τι κρύβεται πίσω από την ταινία, τι είπε ο Κώστας Γαβράς όταν την είδε και άλλες ιστορίες
Ο σκηνοθέτης Ρομέν Γαβράς βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου προβλήθηκε στο πλαίσιο του 59ου φεστιβάλ κινηματογράφου η νέα ταινία του ταινία με τίτλο «Ο κόσμος σου ανήκει». Τον συναντήσαμε και μας μίλησε για το φιλμ, τον ίδιο, τις καλλιτεχνικές προτιμήσεις του και φυσικά την οικογένειά του.
Γιατί επιλέξατε τον τίτλο αυτό; Τι κρύβεται πίσω από το «Ο κόσμος σου ανήκει»;
Η ανεξάντλητη αγάπη μου για το σινεμά (μου αρέσουν εξίσου τα θρίλερ και οι κωμωδίες, οι κλασικές ταινίες όσο και τα φιλμ σύγχρονων δημιουργών) και κυρίως το ζήτημα της σινεφιλίας ως απαράβατος, αμετάκλητος και αδιαπραγμάτευτος κανόνας ευζωίας. Το σινεμά είναι μια μορφή τέχνης, αλλά ταυτόχρονα κι ένας μοναδικός τρόπος για να μάθεις τη ζωή κι από την καλή κι από την ανάποδη.
Είναι ένα οικογενειακό gangster movi, στο οποίο καταλυτικό ρόλο παίζει η μητέρα του ήρωα. Πιστεύετε ότι κάποιοι γονείς μπορούν να καταστρέψουν τις ζωές των παιδιών τους
Άνετα! Η σχέση που έχουν κάποιοι γονείς με τα παιδιά τους δεν είναι απλώς καθοριστικές για την ενήλικη ζωή των τελευταίων αλλά μπορεί να είναι και τρομερά τοξικές, όπως για παράδειγμα αυτή που έχει ο ήρωας της ταινίας με την μητέρα του η οποία είναι ξεκάθαρα μια τρελή! Είμαι βέβαιος ότι αρκετοί θεατές θα βρουν κομμάτια από τις δικές τους ζωές στην ταινία μας.
Είχατε κάποιο παράδειγμα για τον χαρακτήρα της Ιζαμπέλ Αντζανί, που υποδύεται τη μητέρα του πρωταγωνιστή;
Φυσικά και χρησιμοποίησα στοιχεία από μανάδες φίλων και γνωστών που ξέρω. Μη σας παραξενέψει, αν σας πω μάλιστα ότι κάποια από τα χαρακτηριστικά που έβαλα στην ηρωίδα του φιλμ ανήκουν και στη δική μου μητέρα! Προσπάθησα, λοιπόν, να κάνω μια ανατρεπτική γκανγκστερική κωμωδία όπου το φλερτ με την παρανομία και το έγκλημα έχει τις ρίζες του στις ενδοοικογενειακές σχέσεις. Το έχω δει αρκετές φορές να συμβαίνει αυτό, όταν κάναμε την έρευνά μας για την ταινία. Μερικές φορές οικογένεια σημαίνει και συνωμοσία στο έγκλημα.
Στιγμιότυπο από την ταινία «Ο κόσμος σου ανήκει»
Πάντως είναι πρωτίστως μια μαύρη κωμωδία το «Ο κόσμος σου ανήκει», έτσι δεν είναι
Πρωταρχικός μας σκοπός ήταν να κάνουμε ένα συνδυασμό του απρόβλεπτου γκανγκστερικού στόρι και της κωμικής καταγραφής των υπαρξιακών περιπετειών του ήρωα. Η κωμική αποδόμηση της καθημερινότητας, ακόμη και με γκροτέσκο τρόπο, ήταν κινητήρια δύναμή μας στην κατασκευή του φιλμ, που έχει ως βασικό του θέμα την ενηλικίωση.
Στο φιλμ προσέξαμε και κάτι ακόμη: η γυναίκα και ο άντρας δεν είναι απλώς διαφορετικοί, είναι και αντίθετοι. Η γυναίκα είναι δυναμική και ισχυρή, ενώ ο άντρας είναι το άβουλο θύμα της. Πώς κι έτσι;
Είπαμε να κάνουμε μια κωμωδία με χτυπητές αντιθέσεις. Αυτό οδήγησε στον (κατά τη γνώμη μας) εύστοχο σχολιασμό για τον ανταγωνιστικό χαρακτήρα στις σχέσεις των δύο φύλων και κυρίως στην απεικόνιση του καθρέφτη της κοινωνίας μας που μοιάζει κάπως σουρεαλιστικός.
Αν και κωμωδία, όμως, «φωτογραφίζεται» συνεχώς μια ταινία που μόνο κωμική δεν είναι. Μιλάμε φυσικά για τον «Σημαδεμένο» του Μπράιαν ντε Πάλμα – το φιλμ είναι σαν να αποτίνει φόρο τιμής στην ταινία με τους Αλ Πατσίνο και Μισέλ Φάιφερ.
Ναι, ήταν κι αυτό μέσα στις προθέσεις μας. Αν κι έχει κι άλλες σινεφίλ αναφορές, ειδικά στις ιταλικές κωμωδίες του ’60 και του ’70 αλλά και τα γαλλικά νουάρ των ίδιων δεκαετιών.
Πήρατε δύο διάσημους ηθοποιούς, τον Βενσάν Κασέλ και την Ιζαμπέλ Αντζανί, και τους χρησιμοποιήσατε σε κόντρα ρόλους. Ποιος ήταν ο σκοπός αυτής της επιλογής σας
Θεωρήσαμε ότι δεν θα είχε ενδιαφέρον να κάνουμε τους ηθοποιούς αυτούς να θυμίζουν στερεοτυπικούς χαρακτήρες που έχουν φτιάξει στο παρελθόν και το κοινό τους έχει ταυτίσει με αυτούς. Έτσι πειράξαμε λίγο τις μικρολεπτομέρειες του προφίλ τους καθώς και τις συμπεριφορές τους ώστε να δημιουργήσουμε νέες περσόνες, οι οποίες πιθανότατα να έκαναν περισσότερο απολαυστικό το φιλμ. Νομίζω ότι στο σινεμά πρέπει να πειραματίζεσαι και να σπας τους κανόνες όχι μόνο στην αφήγηση αλλά και στα υπόλοιπα, τεχνικά ή μη, κομμάτια του.
Στιγμιότυπο από την ταινία «Ο κόσμος σου ανήκει»
Από την πρώτη σας ταινία με τίτλο «Θα έρθει η μέρα και για μας» (Notre Jour Viendra) πέρασαν 7 χρόνια. Γιατί αργήσατε τόσο για να κάνετε τη δεύτερη ταινία σας;
Πιστέψτε με, αν μπορούσα δεν θα καθυστερούσα τόσο πολύ. Όμως είναι δύσκολο να βρεις χρηματοδότες για τις ταινίες σου, αν δεν είσαι μεγάλο όνομα ή αν δεν δουλεύεις στο Χόλιγουντ. Ειδικά αν θες να έχεις τον απόλυτο έλεγχο στις ταινίες σου, τότε η όλη κατάσταση είναι μονόδρομος: πρέπει να είσαι ο ίδιος χρηματοδότης τους. Όλο αυτόν τον καιρό δούλεψα αρκετά κυρίως στη δημιουργία μουσικών video clip αλλά και τη διαφήμιση και έτσι κατάφερα να εξασφαλίσω τα χρήματα που απαιτούνταν για τη νέα ταινία μου.
Ο πατέρας σας, ο Κώστας Γαβράς, είδε την ταινία σας;
Ναι, φυσικά.
Και τι σας είπε; Πώς του φάνηκε;
Ε, ξέρετε πώς είναι αυτά. Οι γονείς μας δύσκολα θα πουν κάτι κακό. Είπε ότι του άρεσε, εντόπισε κάποια σημεία που του φάνηκαν εξαιρετικά ενώ κάποια άλλα λιγότερο.
Το χάσμα των γενεών;
Μπα, όχι. Σε πολλά πράγματα ο πατέρας μου είναι αρκετά προχωρημένος και μοντέρνος. Πιο πολύ οφείλεται στο γεγονός ότι έχουμε διαφορετική ματιά πάνω στο σινεμά. Ευτυχώς, δηλαδή! (γέλια)
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
15°
