Στις 27 Απριλίου, οι αρχές της Κένυας αποφάσισαν να απαγορεύσουν την ταινία Rafiki της Wanuri Kahiu με την κατηγορία ότι προωθεί την ομοφυλοφιλία. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η επιτροπή του Φεστιβάλ των Καννών την είχε λίγο νωρίτερα επιλέξει, κάτι που αποτελεί πρωτιά για την χώρα που ποτέ στο παρελθόν δεν είχε δει ταινία της να παίζει στο συγκεκριμένο φεστιβάλ.
Λίγες ημέρες πριν την απαγόρευση, ο Κενυάτης πρόεδρος Uhuru Kenyatta είχε δώσει μία συνέντευξη στο αμερικάνικο δίκτυο CNN καταγγέλλοντας την ομοφυλοφιλία σαν κάτι που έρχεται «σε πλήρη αντίθεση με τις πολιτισμικές πεποιθήσεις της πλειοψηφίας των Κενυατών». Η ταινία ουσιαστικά, παρουσιάζει «πώς η σιωπηλή μειοψηφία φοβάται και καταπιέζεται και τελικά κρατάει κρυφή την σεξουαλική της προτίμηση», όπως σημειώνουν τα τοπικά μέσα. Η λέξη rafiki που σημαίνει φίλος στην τοπική γλώσσα σουαχίλι, περιγράφει τον έρωτα δύο έφηβων. Και επιλέχτηκε γιατί όταν δύο Κενυάτες του ίδιου φύλου είναι ζευγάρι, προτιμούν συχνά για λόγους ασφαλείας να συστήνουν τους συντρόφους τους ως rafiki αντί για οτιδήποτε άλλο μπορεί να προδώσει μία ερωτική σχέση.
Η σχέση των δύο κοριτσιών που πρωταγωνιστούν στην ταινία είναι μία σχέση δύσκολη σε ένα περιβάλλον εντελώς μα εντελώς εχθρικό, σε μία κοινωνία που πιστεύει ότι τα καλά Κενυάτικα κορίτσια γίνονται καλές Κενυάτισσες σύζυγοι και τίποτε άλλο. Όπως αναφέρεται στην επίσημη περίληψη του έργου «η Κένα και ο Ζίκι είναι δύο πολύ διαφορετικά κορίτσια που ζουν στο Ναιρόμπι και όταν ερωτεύονται καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα από την αγάπη και την ασφάλεια». Η σχέση τους, ακόμα και η φιλική που προϋπήρχε της ερωτικής, είναι δύσκολη και εξαιτίας των οικογενειών τους που έχουν μεταξύ τους έναν μεγάλο πολιτικό ανταγωνισμό.
Η ίδια η Wanuri Kahiu ήθελε να κάνει ένα love story καθώς θεωρεί ότι ο κόσμος χρειάζεται πολύ περισσότερα αφρικανικά love stories. Αυτό είχε στο μυαλό της από την αρχή που ξεκίνησε την συγκεκριμένη ταινία καθώς θυμόταν τον εαυτό της όταν ήταν νεότερη και ερωτευμένη να ψάχνει εναγωνίως για ερωτευμένα ζευγάρια στην μεγάλη οθόνη. «Μόνο ένα τέτοιο ζευγάρι θυμάμαι να έχω δει σε ταινία και αυτό ήταν μία ταινία για τον ιό HIV», περιγράφει.
Η επίσημη δικαιολογία του κοψίματος, όπως αυτή εκφράστηκε από την Εθνική Επιτροπή Ταξινόμησης Κινηματογραφικών Ταινιών της Κένυας (KFCB) είναι ότι η ταινία «έχει την ξεκάθαρη πρόθεση να προωθήσει τον λεσβιακό έρωτα που στην χώρα είναι αντίθετος στο νόμο». Πράγματι, όπως και σε άλλες χώρες της Αφρικής, η ομοφυλοφιλία είναι παράνομη στην Κένυα και μάλιστα τιμωρείται με 14 χρόνια φυλάκισης. Πολλές οργανώσεις που μάχονται για τα δικαιώματα ζητούν την κατάργηση των σχετικών αυτών νόμων που χρονολογούνται από την εποχή της αγγλικής αποικιοκρατίας.
Η δημιουργός της ταινίας, έγραψε σε μήνυμά της στο Twitter ότι «Θεωρούμε ότι οι ενήλικοι Κενυάτες είναι αρκετά ώριμοι για να δουν την ταινία αλλά τους στερείται το δικαίωμα αυτό». Λίγες ημέρες αργότερα, σε συνέντευξή της στο περιοδικό Variety είπε ότι ήλπιζε η ταινία της να απαγορευτεί μόνο για τους κάτω των 18 ετών και «παρόλο που δεν εκπλαγήκαμε από το κόψιμο, ήταν σίγουρα απροσδόκητο». Για την πατρίδα της αναφέρει ότι είναι ακόμα μία πολύ συντηρητική κοινωνία, αλλά η κοινωνία είναι πολύ ανοιχτόμυαλη και αποδέχεται όλους τους ανθρώπους – «όχι μόνο σεξουαλικές μειονότητες αλλά και διαφορετικές φυλές».
Για την συμμετοχή της στο Φεστιβάλ των Καννών η Wanuri Kahiu αναφέρει ότι νοιώθει ότι θα εκπροσωπεί όλες τις νέες Αφρικανές γυναίκες στο κόκκινο χαλί και δεν μπορεί να φανταστεί κάτι πιο glorious από αυτό. «Για εμένα, αυτό είναι η μεγαλύτερη νίκη», εξηγεί.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
11°
