Από την παιδική του ηλικία στην Πολωνία -με τα σημάδια του Μεγάλου Πολέμου αλλά και της Οκτωβριανής Επανάστασης-μέχρι την εφηβική του ζωή στη Νίκαια, κι από εκεί στα φοιτητικά του χρόνια στο Παρίσι και στη σκληρή του εκπαίδευση ως πιλότος κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η ταινία αφηγείται την απίστευτη ιστορία του διάσημου γάλλου (λιθουανικής καταγωγής) συγγραφέα Ρομέν Γκαρί (1914-1980) που το πραγματικό του όνομα ήταν Ρομάν Κατσέβ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Γκαρί μεταφέρεται στο σινεμά. Είχε προηγηθεί η ταινία «Υπόσχεση της αυγής» του Ζιλ Ντασέν από το 1970 με τη Μελίνα Μερκούρη στο ρόλο της μητέρας του ήρωα. Όπως και σε εκείνο το φιλμ έτσι κι εδώ το βάρος της διαμόρφωσης της προσωπικότητας του συγγραφέα πέφτει στη θεατρική φιγούρα της αφοσιωμένης αλλά και εύθραυστης συναισθηματικά μάνας. Από τη σκληρή, σχεδόν ασπρόμαυρη και τρομακτικά φτωχή παιδική ηλικία του Ρομέν Γκαρί μέχρι τις ρομαντικές περιπέτειες και τα ηρωικά κατορθώματα σε Αγγλία, Αιθιοπία, Μεξικό, η κυρίαρχη εικόνα της μάνας που τρέφει μεγάλες ιδέες για τον γιο της προκαλώντας τα γέλια των γειτόνων και την ντροπή του δύσμοιρου μικρού, δίνει τη ρότα που θα ακολουθήσει ο Μπαρμπιέ σε όλη τη διαδρομή της ταινίας, η οποία κέρδισε το βραβείο κοινού μπίρας Fischer στο πρόσφατο γαλλόφωνο φεστιβάλ της Αθήνας. Φράσεις όπως «ο γιος μου θα γίνει μεγάλος και τρανός», «θα σώσει τη Γαλλία» κι άλλα τέτοια πικάντικα που δεν σταματά να εκστομίζει με στόμφο η θεατρίνα μάνα -είτε ο Ρομέν είναι μικρό παιδί είτε στρατιώτης που ετοιμάζεται για τον πόλεμο- συνθέτουν τον πυρήνα της σκέψης αλλά και της καρδιάς του συγγραφέα, που στοχεύει πλέον να γίνει σπουδαίος όχι τόσο από δική του ανάγκη αλλά από χρέος προς εκείνη. Η πιασάρικη βιογραφία του Μπαρμπιέ, εύπεπτη και φιλική προς το πλατύ κοινό, μοιρασμένη μεταξύ της κωμικής υπερβολής και του ακραίου μελοδραματισμού, διασώζεται πάντως από τη μετριότητα χάρη στις ερμηνείες και τη δύναμη της πραγματικής ιστορίας. Ο Πιέρ Νινέ δίνει όλη την πολυμορφική διάσταση του χαρισματικού συγγραφέα που βασανίστηκε από τα τραύματα της καταγωγής και της παιδικής ηλικίας αλλά η Σαρλότ Γκενσμπούρ σε ένα κόντρα ρόλο κερδίζει τα εύσημα για τη γουστόζικη, πληθωρική ερμηνεία της μητέρας του ήρωα που θα ταίριαζε γάντι σε μια ηθοποιό τύπου Άννα Μανιάνι ή Σοφία Λόρεν. Η σύγκριση και μόνο με αυτά τα ιερά τέρατα - είναι επίτευγμα!
Η 17χρονη Κέιτι πάσχει από μια σπάνια ασθένεια που την κρατά μακριά από την έκθεση στο φως του ήλιου. Έτσι αναγκάζεται να περνά τις μέρες μέσα στο σπίτι της που είναι ενισχυμένο από ειδικά τζάμια που εμποδίζουν τις ηλιακές ακτίνες να εισχωρήσουν στο εσωτερικό του και βγαίνει έξω μόνο τη νύχτα. Η καθημερινότητά της κυλάει με την αναμενόμενη τήρηση του αυστηρού προγράμματος και χωρίς καμιά έκπληξη, ώσπου μια βραδιά γνωρίζει το νεαρό γείτονά της με τον οποίο είναι κρυφά ερωτευμένη από παλιά.
Φιλότιμο νεανικό lovestory, που παλεύει να γίνει ενδιαφέρον αλλά η κοινοτυπία και το προβλέψιμο σενάριο δεν του επιτρέπουν την υπέρβαση. Αυτό δεν σημαίνει ότι το εφηβικό κοινό δεν θα το απολαύσει, σε αντίθεση με το πιο ενήλικο που θα πρέπει να αφήσει έξω από την αίθουσα τον κυνισμό και τις αγκυλώσεις του προκειμένου να το παρακολουθήσει με άνεση. Όλη η ιδέα και η συνθήκη του «καταραμένου» έρωτα χτίζεται γύρω από το μοτίβο της αδυναμίας συνάντησης των δύο νέων που θα πρέπει να θυσιάσουν κομμάτια της προσωπικότητας και της ζωής τους προκειμένου να συνυπάρξουν. Ο σκηνοθέτης τα δένει όλα αυτά με μια πιασάρικη αντίληψη που φαίνεται ξεκάθαρα ότι στοχεύει στο χάιδεμα του κοινού του και την ανάλογη χειραγώγησή του. Στο ρόλο του αμόρε της ηρωίδας ο γιος του Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ, Πάτρικ.
Η κυρία Τζέκιλ είναι μια ντροπαλή δασκάλα που περνάει δύσκολα εξαιτίας των συναδέλφων και των μαθητών της που δεν τη σέβονται. Μια νύχτα τη χτυπάει ένας κεραυνός και πέφτει αναίσθητη. Όταν συνέρχεται είναι πλέον διαφορετική και με νέα συμπεριφορά στις μεθόδους διδασκαλίας της.
Ψωμοτύρι για την Ιζαμπέλ Ιπέρ (που συνεργάζεται ξανά με τον σκηνοθέτη στο «Tip Top» ύστερα από τέσσερα χρόνια) οι εκκεντρικοί χαρακτήρες. Με τις δύο αντικρουόμενες προσωπικότητες που υποδύεται η κορυφαία γαλλίδα ηθοποιός (τονίζοντας ιδιαίτερη την κωμική διάσταση της συμπεριφοράς τόσο της δειλής Τζέκιλ όσο και της στυγνής Χάιντ), καταφέρνει να κερδίσει το βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο. Η εκμοντερνισμένη, χιουμοριστική εκδοχή του κλασικού «Δόκτωρ Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ» έχει γούστο, ρυθμό και χρήσιμα συμπεράσματα γύρω από τη σημασία και το νόημα της εκπαίδευσης, αλλά ποτέ δεν αποκτά τη βαρύτητα εκείνη που θα επιτρέψει στο δημιουργό του φιλμ να σκιαγραφήσει το υπαρξιακό -και ηλεκτρισμένο!- πορτρέτο του σύγχρονου ατόμου που πάσχει από μοναξιά και έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας (προσέξτε τους διαλόγους της ηρωίδας με το σύζυγό της) παρά την εξαίσια παράσταση της πρωταγωνίστριάς του.
Ένας ζωολόγος που έχει μεγαλώσει από μωρό ένα πανέξυπνο γορίλα βλέπει τις ανεξέλεγκτες συνέπειες ενός πειράματος να οδηγούν το ζωάκι του σε διαστάσεις… Κινγκ Κονγκ, όπως κι έναν επιθετικό λύκο. Τα δύο τέρατα σαρώνουν ανθρώπους και πόλεις στο πέρασμά τους και ο αμερικανικός στρατός αδυνατεί να τα σταματήσει.
Η ταινία επιχειρεί να ανακατέψει την περιπέτεια καταστροφής, τον οικολογικό ακτιβισμό και τους κινηματογραφικούς μύθους σε ένα σύνολο. Όμως η έμφαση του σκηνοθέτη στο κομμάτι της δράσης και τα ειδικά ψηφιακά εφέ που δεν αφήνουν περιθώριο ανάπτυξης σε κάτι άλλο (η σκιαγράφηση των χαρακτήρων και το σχόλιο για την ανθρώπινη επέμβαση πάνω στη φύση) ακυρώνουν κάθε φιλότιμη προσπάθεια. Ο Ντουέιν Τζόνσον φέρνει ενέργεια και μύες σε ένα ρόλο που όχι απλώς του ταιριάζει αλλά πλέον θεωρείται ειδικός για σεμινάρια με θέμα «πώς να πείθεις ότι το χτίσιμο του σώματος βοηθά και στη νοητική υπεροχή»! Τυπική ταινία για ποπ κορν με κάποιες καλοφτιαγμένες σκηνές στα σημεία όπου τα τέρατα αποδεικνύουν την ανθρώπινη αδυναμία στο να τα αντιμετωπίσουν.
Ακόμη
»»» Η υποψήφια για ξενόγλωσσο Όσκαρ «Προσβολή» (L’ Insulte) (**) του Ζιαντ Ντουεϊρί είναι ένα μελό, τραβηγμένο από τα μαλλιά που επιδιώκει άστοχα να αρθρώσει κάποια ουσιαστική πρόταση γύρω από τον πολιτικό και θρησκευτικό φανατισμό, με αφορμή μια απλή παρεξήγηση που μετατρέπεται σε έκρηξη οργής μεταξύ ενός χριστιανού λιβανέζου κι ενός παλαιστίνιου πρόσφυγα.
»»» Κωμικός σουρεαλισμός και παιδικότητα συνθέτουν το πορτρέτο του γάλλου «Γκαστόν, ο γκαφατζής» (*1/2).
»»» Ο τρομοκρατικός πυρετός γύρω από την ισλαμική «επιθετικότητα» κάνει όργια στο απερίγραπτα κακόγουστο και προβοκατόρικο «Συνωμοσία» (1/2) του πάλαι ποτέ σπουδαίου Μάικλ Απτεντ («The world is not enough») που εδώ παίρνει στο λαιμό του και γνωστούς ηθοποιούς (Ν. Ραπάς, Ο. Μπλουμ, Μ. Ντάγκλας).
13°
