Κριτική για τις νέες ταινίες της εβδομάδας

Η μορφή του νερού (The shape of water) (***1/2)
Σκηνοθεσία: Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο
Πρωταγωνιστούν: Σάλι Χόκινς, Μάικλ Σάνον, ΡίτσαρντΤζένκινς, Οκτάβια Σπένσερ, Μάικλ Στούλμπαργκ

Το 1962, η Ελάιζα Εσποζίτο, μια μουγκή, μοναχική καθαρίστρια που εργάζεται στο διαστημικό ερευνητικό κέντρο Occam της Βαλτιμόρης (όπου λειτουργεί ως βιτρίνα για τα παράνομα, μυστικά στρατιωτικά πειράματα της κυβέρνησης) ερωτεύεται το αμφίβιο πλάσμα που εντοπίστηκε στα βάθη του Αμαζονίου και βασανίζει ο κυβερνητικός πράκτορας Ρίτσαρντ Στρίκλαντ.

Στο σκοτεινό, συναισθηματικό και πράσινο (μάλλον «βεραμάν» όπως διορθώνει κι ο Στρίκλαντ τον υφιστάμενό του για το χρώμα της φρέσκιας Κάντιλακ που μόλις αγόρασε) παραμύθι του Γκιγέρμο ντελ Τόρο, οι συμβολισμοί είναι αμέτρητοι και τα παρακλάδια της ερωτικής ιστορίας ακόμη περισσότερα. Όπως στο love story της Ελάιζα (τη μουγκή Αμελί που αποκτά σχήμα και οντότητα όταν έρθει σε επαφή με το φυλακισμένο ον υποδύεται ιδανικά η Χόκινς στη μία από τις τρεις οσκαρικές υποψήφιες ερμηνείες, με τις άλλες δύο να ανήκουν στη «συνάδελφό» της Οκτάβια Σπένσερ που δίνει τις πιο «γαμάτες» ατάκες του φιλμ και τον Ρίτσαρντ Τζένκινς που ερμηνεύει αφοπλιστικά τον μοναχικό γκέι γείτονα της) και του άγνωστου πλάσματος δεν χωρούν λογικές εξηγήσεις, έτσι και στο περίπλοκο σενάριο η απόπειρα να ξεχωρίσουμε μία και μόνη βασική θεματική είναι παρακινδυνευμένη. Η πρωτοτυπία του σεναρίου είναι πως ανοίγει τόσα πολλά μέτωπα (η μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου, η σεξουαλική ταυτότητα, ο ρατσισμός, η μάχη καλού-κακού, η ταξική διαστρωμάτωση με τις «αόρατες» καθαρίστριες να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο στόρι, ο Ψυχρός πόλεμος, το αμερικανικό όνειρο και κυρίως η ανθρώπινη απληστία ως απόλυτη ύβρις) τα οποία ο σκηνοθέτης καταφέρνει να διαχειριστεί με μοναδική ευρηματικότητα.

Η «Μορφή του νερού» είναι μια ιστορία αγάπης και απώλειας με πρωταγωνιστή ένα τέρας που απειλεί να καταστρέψει τα πάντα. Όμως το τέρας δεν είναι το απόκοσμο πλάσμα (που λατρεύεται ως θεός από τους ιθαγενείς, όπως ενημερώνει ο Στρίκλαντ) που φυλακίζεται στα υπόγεια του εργαστηρίου, αλλά ο ίδιος ο επιστάτης και βασανιστής του. Ο Στρίκλαντ, τον οποίο υποδύεται με τρομακτική ένταση ο Μάικλ Σάνον, είναι ο σύγχρονος αμερικανός ήρωας που δίνει νόημα στην επερχόμενη εποχή. Ένας άνθρωπος του μέλλοντος, όπως τον αποκαλεί ο πωλητής της Κάντιλακ, που θα μετατρέψει το αμερικανικό όνειρο σε εφιάλτη και ως άλλος Σαμψών θα βρει την καταστροφική δύναμη για να συμπαρασύρει τους πάντες στο δικό του όλεθρο. Απαισιόδοξο το σχόλιο του Ντελ Τόρο για το μέλλον της αμερικανικής αυτοκρατορίας, μεταφέρει τον Ψυχρό Πόλεμο από τα κατασκοπικά τερτίπια (από τις πιο κωμικές σκηνές του φιλμ οι συναντήσεις των ρώσων κατασκόπων) στον Πόλεμο των Άστρων, πριν δώσει στην Αποκάλυψή του, τη μορφή του σχήματος του νερού που θα καταπιεί τα πάντα. Μπορεί, ως γνωστόν, το νερό να μην έχει σχήμα, αλλά μπορεί να πάρει –και να κατακτήσει έτσι– τη μορφή εκείνου που το «φιλοξενεί» ή το απειλεί με αφανισμό. Έτσι ακριβώς το μυστηριώδες πλάσμα θα επέμβει στις ζωές όλων που το περιβάλλουν και θα τις αλλάξει αναλόγως, με τη σκέψη του Ντελ Τόρο να υπογραμμίζει διαρκώς τη βασική αλήθεια του φιλμ: η ζωή δεν είναι παρά το ναυάγιο των σχεδίων μας.

Το Φεγγάρι του Δία (Jupiter'sMoon) (**)
Σκηνοθεσία: Κορνέλ Μουντρούτσο
Πρωταγωνιστούν: ΖόμπορΓιέγκερ, Γκιόργκι Τσερχάλμι, Μεράμπ Νινίτζε

Ένας νεαρός Σύρος μετανάστης πυροβολείται από την αστυνομία όταν προσπαθεί να διασχίσει τα σύνορα της Ουγγαρίας και ανακαλύπτει –προς μεγάλη του έκπληξη– ότι έχει πλέον την ικανότητα να αιωρείται. Η περίπτωσή του τραβάει την προσοχή ενός διεφθαρμένου γιατρού κι ενός αυταρχικού συνοριακού αστυνομικού.

Η αλά Χόλιγουντ τεχνογνωσία των ταινιών με ήρωες σούπερ ήρωες συναντάει την ανθρωποκεντρική ματιά του ούγγρου σκηνοθέτη του «Λευκού Θεού» σε ένα φιλμ για το μεταναστευτικό που παρά την ηλεκτρισμένη, δυναμική του γραφή δυσκολεύεται να βρει τα πατήματά του. Με απλά λόγια η ταινία δείχνει να μην έχει πυξίδα προσανατολισμού ενώ σε μερικά σημεία της παραμένει υπερφίαλη και σε ενοχλητικό βαθμό ναρκισσιστική. Ο Μουντρούτσο έχει την ικανότητα να φτιάξει μερικές σκηνές όπου καθηλώνουν το βλέμμα του θεατή αλλά η έλλειψη βάρους (όπως εκείνη της απουσίας βαρύτητας που μετατρέπει τον ήρωα σε αιωρούμενο αντικείμενο) και ευαισθησίας δυναμιτίζουν το όλο πρότζεκτ και το αφήνουν στα επίπεδα της αμετροέπειας και της χαμένης ευκαιρίας.

Black Panther (***)
Σκηνοθεσία: Ράιαν Κούγκλερ
Πρωταγωνιστούν: Τσάντγουικ Μπόουζμαν, Μάικλ Μπ. Τζόρνταν, Λουπίτα Νιόνγκο, Ντανάι Γκουρίρα, Άντζελα Μπάσετ

Ο Τ΄ Τσάλα, μετά τον θάνατο του πατέρα του, του βασιλιά της Γουακάντα, ενός τεχνολογικά ανεπτυγμένου μα απομονωμένου αφρικανικού κράτους, επιστρέφει στην πατρίδα του για να πάρει τη θέση του στον θρόνο, αλλά ένας ισχυρός άγνωστος εχθρός τον απειλεί.

O Ράιαν Κούγκλερ του «Creed» αναλαμβάνει την πρώτη ταινία του νέου σούπερ ήρωα της Marvel, που είχε για πρώτη φορά εμφανιστεί σε κόμικ τον Ιούλιο του 1966 σε μια περιπέτεια των «Fantastic Fours». Η κινηματογραφική του πρεμιέρα πάντως εντοπίζεται αλλού καθώς τον πρωτοείδαμε στο πανί στην περιπέτεια «Captain America - Εμφύλιος πόλεμος». Το δημιούργημα των Σταν Λι και Τζακ Κέρμπι (ο πρώτος αφρικανός ήρωας που εμφανίζεται σε mainstream αμερικανικό κόμικς) έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός σούπερ ήρωα. Είναι γενναίος, αποφασισμένος, δίκαιος –όπως οφείλει να είναι ένας βασιλιάς– αλλά και με ψήγματα ανθρωπιάς και ευαισθησίας που πηγάζουν από την απώλεια του πατέρα του. Η σκηνοθεσία του Κούγκλερ κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Είναι επική, θεαματική, φιλόδοξη (ό,τι πρέπει για μια μπλοκμπαστεριά σαν αυτή) ενώ διανθίζει εύστοχα την ιστορία του Τ΄ Τσάλα με τις καθηλωτικές σκηνές πολεμικών τεχνών που χρησιμοποιούνται στις τελετουργικές μονομαχίες της Γουακάντα με τον εντυπωσιακό πολύχρωμο διάκοσμο που προβάλλεται με βάση τα έθιμα της κάθε φυλής.

Η κόρη της Απρίλ (April’s Daughter) (**1/2)
Σκηνοθεσία: Μισέλ Φράνκο
Πρωταγωνιστούν: Εμα Σουάρεζ, Άνα Βαλέρια Μπεκερίλ, Ενρίκε Αριζόν

Η δεκαεπτάχρονη Βαλέρια είναι έγκυος αλλά το κρύβει από τη μητέρα της Απρίλ. Όταν η αδελφή της την καλεί κρυφά από τη Βαλέρια, η Απρίλ καταφτάνει με αγωνία και γνήσιο ενδιαφέρον για την κατάσταση της κόρης της όμως μετά όμως από τη γέννηση του παιδιού όλα αλλάζουν.

Μετά από το επιτυχημένο «Μετά τη Λουτσία» και το σπαραχτικό «Χρονικό μιας αθωότητας» ο Μισέλ Φράνκο σχεδιάζει ένα ασυνήθιστο οικογενειακό δράμα, εμπλουτισμένο με κάδρα που χωρίς να αποχωρίζονται την εικαστική αξία τους δίνουν δραματουργική υπόσταση στις πράξεις των ηρώων. Το ερωτικό τρίγωνο και ο συσχετισμός του με το δίπολο μητέρας και κόρης δεν είναι πάντα πειστικό (κάποιες σκηνές δείχνουν υπερβολικές) αλλά χάρη στην ιδιότυπη αφήγηση του Φράνκο και της ισχυρής θέσης του πάνω στο δράμα της νεαρής Βαλέρια, μπορεί τελικά να συγκινήσει και να κάμψει τις όποιες αντιστάσεις έχει κανείς γύρω από την ταινία στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η περίφημη μητρική αγάπη με τις πιο σκοτεινές πτυχές της. Βραβείο της Επιτροπής στο Τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα στο 70ό Φεστιβάλ Καννών.

ΑΚΟΜΗ

»»» Στο «Winchester: Το σπίτι των φαντασμάτων» (*) των Πίτερ και Μάικλ Σπίεριγκ το γοτθικό στοιχείο δεν γίνεται ποτέ πραγματικά τρομακτικό γύρω από μια ιστορία βασισμένη σε αληθινά γεγονότα. Ένα στοιχειωμένο σπίτι με επτά ορόφους, εκατοντάδες δωμάτια, διαδρόμους που δεν οδηγούν πουθενά και πόρτες πίσω από τις οποίες κρύβεται τοίχος, γίνεται το σκηνικό προβλέψιμης δράσης με την ιδιοκτήτριά του (Έλεν Μίρεν) να καλείται να ξορκίσει το κακό.
»»» Το «Γατοξόρκι» είναι ένα βραζιλιάνικο animation που θα κυκλοφορήσει μόνο μεταγλωττισμένο στα ελληνικά, με ήρωα τον Λίνο, έναν διασκεδαστή σε παιδικά πάρτι που δεν αντέχει άλλο τη ρουτίνα του και το γάτο-κοστούμι του.