Στις 4 Απριλίου 1968 στο φωταγωγημένο και κατάμεστο από 80.000 θεατές Καλλιμάρμαρο η ΑΕΚ αντιμετωπίζει τη Σλάβια Πράγας στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων Ευρώπης. Την ίδια ώρα που διεξάγεται ο αγώνας μπάσκετ και τα χιλιάδες τρανζιστοράκια έχουν πάρει φωτιά –με την περιγραφή του Βασίλη Γεωργίου να αναμεταδίδει την εξέλιξη του σκορ– μερικοί απλοί άνθρωποι ζουν τη δική τους αγωνία.
Νoσταλγικό, τρυφερό κι ανθρώπινο, το «1968» δείχνει το πρόσωπο μιας αλλοτινής, ξεχασμένης Ελλάδας. Το υβρίδιο μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ που επιχειρεί ο Τάσος Μπουλμέτης έχει ενδιαφέρον για τον θεατή αλλά και καλλιτεχνικό βάρος. Μοναδικό εγχείρημα για τα κινηματογραφικά δεδομένα της Ελλάδας, το docufiction «1968» καταφέρνει να κερδίσει το στοίχημα χάρη στην αφηγηματική άνεση του δημιουργού της «Πολίτικης κουζίνας» που καταφέρνει εδώ να πετύχει την ιδανική χαρμολύπη που απαιτείται για να συνοδεύσει το αληθινό αθλητικό συμβάν. Από τη μία παρακολουθούμε εκτενή στιγμιότυπα εκείνου του παιχνιδιού (παρουσιάζονται τηλεοπτικά στιγμιότυπα 6-7 λεπτά καθαρού ματς που δένουν υποδειγματικά μέσω μοντάζ με τη χαρακτηριστική γραφική ραδιοφωνική μετάδοση του Βασίλη Γεωργίου) παράλληλα με τις μικρές μυθοπλαστικές ιστορίες που δίνουν το στίγμα της εποχής. Παράλληλα ο φακός ζωντανεύει τα συναισθήματα εκείνης της μέρας με τις συνεντεύξεις των ελλήνων και τσέχων πρωταγωνιστών του αγώνα που θυμούνται πολλά συμβάντα πριν και μετά από το ιστορικό παιχνίδι. Ειδικά οι εκμυστηρεύσεις των παικτών της Σλάβια που πέρασαν πέντε μέρες παραδεισένιες στην Αθήνα έχουν ειδική βαρύτητα (κυριολεκτικά… χάζεψαν με τη «φιλοξενία» των Ελλήνων που τους πήγαν από τον Αστέρα Βουλιαγμένης μέχρι σε στριπτιζάδικα) και δικαιολογεί εν πολλοίς την αναπάντεχη συμπεριφορά τους, όταν μετά τη λήξη του αγώνα έκαναν τον γύρο του θριάμβου μαζί με τους νικητές παρότι έχασαν το τρόπαιο! Το πολιτικό υπόβαθρο της εποχής δίνεται γλαφυρά (η στρατιωτική Χούντα και η ανάδειξη των ελληνικών φρονημάτων κόντρα στους «κόκκινους» εχθρούς), κάποιες πικάντικες πληροφορίες έχουν κωμικό χαρακτήρα (το γούρι του σταρ της ΑΕΚ Γιώργου Αμερικάνου με τις νεκροφόρες), αλλά σε πολλά σημεία η ταινία αναλώνεται σε μια νοσταλγική περιγραφή που αποτυπώνει τη μοίρα ενός λαού κατατρεγμένου και ξεχασμένου στο χρονοντούλαπο της ιστορίας ενώ δεν απουσιάζουν και οι πιο μελοδραματικές στιγμές. Η πιο συγκινητική σκηνή του φιλμ είναι εκείνη που περιγράφει τον αναπάντεχο χαμό ενός παίκτη της ΑΕΚ, του Γιάννη Μόσχου, κομμάτι εκείνης της ομάδας, που είχε βρει πρόωρο θάνατο από καρκίνο στα 29 του δύο χρόνια νωρίτερα. Το παρελθόν της ΑΕΚ (και εν μέρει του ξεριζωμένου ελληνισμού που είναι από τις «αδυναμίες» του σκηνοθέτη σε όλα σχεδόν τα έργα του μέχρι σήμερα) δίνεται μέσω ντοκιμαντέρ, προσωπικών μαρτυριών αλλά και μυθοπλαστικής φαντασίας, όπως δείχνουν οι γουστόζικοι αλλά και προφητικοί διάλογοι –«θα κάνουμε μια ομάδα για να μάθουν οι επόμενες γενιές την ιστορία μας» λέει ο χαρακτήρας του Καφετζόπουλου– στη συνάντηση σε μαγαζί της Βεραντζέρου των προσφύγων Κωνσταντινουπολιτών (από το Πέραν και τα Ταταύλα) Κωνσταντίνου Δημοπούλου και Αιμιλίου Ιωνά κι άλλων παρευρισκομένων, οι οποίοι αποφάσισαν να ιδρύσουν την ΑΕΚ το 1924, αφήνοντας το δικό τους στίγμα στην αθλητική ιστορία της Ελλάδας.
The disaster artist ** Σκηνοθεσία: Τζέιμς Φράνκο
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Φράνκο, Ντέιβ Φράνκο, Σεθ Ρόγκεν, Αλισον Μπρι
Ο αινιγματικός, εκκεντρικός αλλά υπερφιλόδοξος Τόμι Γουάιζο καταφθάνει στο Χόλιγουντ μαζί με τον φίλο του Γκρεγκ, αποφασισμένος να κάνει μεγάλη καριέρα.
Η ιστορία μιας φιλίας, το LA ως Μέκκα του κακού κινηματογράφου και πάνω από όλα το κυνήγι της διασημότητας που σε συνδυασμό με την αδιαπραγμάτευτη βεβαιότητα γύρω από την αξία του προσωπικού ταλέντου αποτελεί τον ορισμό του… ψώνιου! Ένα τέτοιο ψώνιο είναι ο χαρακτήρας του Τομ, που υποδύεται σπαρταριστά ο Τζέιμς Φράνκο και δεν αφήνει τίποτα όρθιο στην ταινία. Πολλά σημεία του φιλμ θυμίζουν έντονα έναν άλλο «αιρετικό» του σινεμά, τον Εντ Γουντ που στη δεκαετία του ’50 έφτιαξε αμέτρητες ταινίες πολλές εκ των οποίων διεκδίκησαν τον τίτλο του χειρότερου φιλμ στην ιστορία του σινεμά. Έναν τίτλο που τελικά κατέληξε στη «δημιουργία» του Τόμι Γουάιζο «The Room», που θριαμβεύει ως η καλύτερη χειρότερη ταινία όλων των εποχών και γίνεται απρόσμενα καλτ ταινία που οι θεατές δεν χορταίνουν να χλευάζουν σε sold out μεταμεσονύχτιες προβολές για πάνω από μια δεκαετία. Ο χαρακτηρισμός «Πολίτης Κέιν των κακών ταινιών» που τη συνοδεύει ακόμη και σήμερα τα λέει όλα. Το φιλμ του Φράνκο αφηγείται την αληθινή ιστορία που κρύβεται γύρω από τα παρασκήνια της δημιουργίας του «Room» και βγάζει αρκετό γέλιο, αν και από τη μέση και μετά σταματά να έχει τόση πλάκα καθώς η παρωδία ανακυκλώνεται χωρίς περαιτέρω εκπλήξεις.
Η απίστευτη κι όμως αληθινή ιστορία της πρωταθλήτριας του καλλιτεχνικού πατινάζ Τόνια Χάρντινγκ που κατέκτησε τη δόξα στις παγωμένες πίστες χάρη στην απαράμιλλη δεξιοτεχνία της αλλά και πρωτοστάτησε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων των ΗΠΑ για τελείως διαφορετικό λόγο.
Η κατάκτηση της κορυφής επιτυγχάνεται με πλάγια μέσα. Στην εξωφρενική ιστορία της αμερικανίδας πρωταθλήτριας του καλλιτεχνικού πατινάζ Τόνια Χάρντινγκ ο σκοπός αγιάζει τα μέσα ξεπερνώντας σε φαντασία ακόμη και τους μεγαλύτερους γραφιάδες του Χόλιγουντ. Πίσω όμως από την κοφτερή, μαύρη κωμωδία που περιγράφει ο Γκιλέσμπι για τη ζωή της Χάρντινγκ κρύβεται ένα από τα πιο συγκλονιστικά σκάνδαλα στα αθλητικά χρονικά των ΗΠΑ αλλά και μια τραγική ιστορία για γονείς-τέρατα που καταστρέφουν τις αθώες ψυχές των παιδιών τους. H ερμηνεία της Ρόμπι είναι εξαιρετική (προσέξτε το παγωμένο χαμόγελο της - σήμα κατατεθέν για τις αθλήτριες του πατινάζ, ακόμη κι αν έχουν φάει τα μούτρα τους στον πάγο), αλλά τα περισσότερα εύσημα πάνε στην απίθανη Τζάνεϊ που υποδύεται την άκαρδη μητέρα της, η οποία κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα Β΄ Γυναικείου Ρόλου και πάει καρφί για το Όσκαρ.
Tom of Finland ** Σκηνοθεσία: Ντομ Καρουκόσκι
Πρωταγωνιστούν: Πέκα Στρανγκ, Λόρι Τίκανεν, Τζέσικα Γκραμπόφσκι
Η ζωή του Τούκο Λαακσόνεν, ενός από τους πιο επιδραστικούς και μαχητικούς καλλιτέχνες για τα δικαιώματα της LGBT κοινότητας, που υπέγραφε τα έργα του με το ψευδώνυμο «Tom of Finland.
Η ταινία ξεκινά με την επιστροφή του ήρωα στο σπίτι του στο Ελσίνκι μετά από το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Εκεί βρίσκεται αντιμέτωπος με την πίεση της κοινωνίας η οποία καταδιώκει τους ομοφυλόφιλους κι αποφασίζει να βρει διέξοδο στην τέχνη του. Οι ζωγραφιές του, που αντλούν έμπνευση ακόμη κι από τους πιο σκληρούς εχθρούς του, θα τον οδηγήσουν στην αναγνώριση. Το φιλμ «Tom of Finland» είναι μια βιογραφία μαχητική και επίκαιρη, έχει δυνατές στιγμές (ο λυρισμός από τα φλας μπακ στην περίοδο του πολέμου) αλλά και συμβατική δραματουργία στα τελευταία κεφάλαια της ζωής του Τομ και ειδικά στο κομμάτι εκείνο που σχετίζεται με το AIDS και την απροκάλυπτη καταγγελία.
Ακόμη...
»»» Το κλείσιμο της τριλογίας «Ο λαβύρινθος: Η τελευταία δοκιμασία» (*) είναι ένα αναμάσημα όλων των προηγούμενων κλισέ του γνωστού franchise γύρω από την απόπειρα του Τόμας (Ντίλαν Ο’Μπράιαν) να οδηγήσει την ομάδα των Γκλέιντερς στην τελευταία και πιο επικίνδυνη αποστολή μέχρι τώρα.
»»» Το «Ένας ακέραιος άνθρωπος» (***) του Ιρανού Μοχάμαντ Ρασούλοφ περιγράφει την υπερπροσπάθεια ενός απλού ανθρώπου να πάει κόντρα στο σύστημα με όπλα του το δίκιο, το πείσμα και την ακεραιότητά του.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
13°
