Στην μικρή αμερικανική πόλη Ντέρι, μια κατάρα ζωντανεύει κάθε 27 χρόνια κι έχει τη μορφή ενός κλόουν που βγαίνει από τον υπόνομο για να αρπάξει παιδιά. Κάποιοι πιτσιρικάδες που απαρτίζουν τη λέσχη των «Losers» θα αντιληφθούν την ύπαρξη του σατανικού Πένιγουάιζ και θα προσπαθήσουν να σπάσουν την κατάρα.
Η ταινία που έχει σπάσει τα ταμεία φέτος στις ΗΠΑ χωρίς να ανήκει σε κάποιο υπερηρωικό franchise, είναι βασισμένη σε ένα από τα πιο δημοφιλή μυθιστορήματα τρόμου του Στίβεν Κινγκ. Το βιβλίο, που είχε γνωρίσει ήδη μια τηλεοπτική διασκευή πριν από τριάντα χρόνια από τον Τόμι Λι Γουάλας με τον Τιμ Κάρι ως κλόουν Πένιγουαϊζ, έχει ως χρόνο δράσης τα 50s, εποχή που ο συγγραφέας ήταν παιδί. Στην ταινία του άγνωστου αργεντινού σκηνοθέτη Αντι Μουσιέτι (η πρώτη ταινία του είναι το θρίλερ «Μαμά» με την Τζέσικα Τσαστέιν που δεν παίχτηκε ποτέ στη χώρα μας) η ιστορία ξεκινάει τον Οκτώβρη του 1988 με μια σοκαριστική σκηνή αρπαγής παιδιού από το σατανικό κλόουν. Μετά από τα credits μεταφερόμαστε στον Ιούνιο του επόμενου χρόνου για να γνωρίσουμε τα πρόσωπα της ιστορίας (ένα μοναχικό, δαχτυλοδειχτούμενο κορίτσι κολλάει σε μια παρέα απροσάρμοστων αγοριών που εκτός των οικογενειακών προβλημάτων τους έχουν να αντιμετωπίσουν και τους νταήδες του σχολείου) και να ενημερωθούμε ότι οι εξαφανίσεις παιδιών συνεχίζονται καθόλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Ο Μουσιέτι έχει πετύχει να μπει στο μυαλό του Κινγκ κι αυτό δεν είναι κάτι εύκολο. Όλη η πυκνή και καταιγιστική δράση –δεν υπάρχει κενό για να πάρει λίγη ανάσα ο θεατής αλλά αυτό επουδενί δεν μειώνει την αξία του φιλμ που είναι αριστοτεχνικά δομημένο και σκηνοθετημένο– έχει ένα και μόνο σκοπό: να καταδείξει το φόβους που έχουμε όλοι μας. Σε μια εμπνευσμένη κριτική αλληγορία γύρω από την αμερικανική κοινωνία των 80s και τις νευρώσεις της. Κάθε ήρωας του φιλμ είναι σύμβολο μιας πολιτικής ιδεολογίας ή κοινωνικής συνθήκης της εποχής που δαιμονοποιείται από το AIDS και τα κρούσματα νεοσυντηρητισμού. Την ίδια περίοδο ο «Έφιάλτης στο δρόμο με τις λεύκες» παίζεται στα σινεμά, η Μόλι Ρίνγκγουονλντ είναι σταρ και οι New kids οn the block γνωρίζουν επιτυχία σε μια υπόγεια ειρωνική χροιά του φιλμ. Εδώ όμως βασιλεύει ο τρόμος που εικονοποιείται μέσω γραφικών, αναγνωρίσιμων κλισέ (κελάρια, έρημα σπίτια, κακόβουλοι ενήλικες) ενώ οι διαβολικοί κλόουν έχουν τον πρώτο λόγο. Όμως τα πραγματικά τέρατα δεν είναι ο κλόουν και τα τεχνάσματά του. Είναι οι γονείς των παιδιών (ο αιμομίχτης πατέρας, η παρανοϊκή μητέρα που δίνει placebo στο γιο της, ο αυστηρός ραβίνος) και οι αδιάφοροι γείτονες με τα ρατσιστικά «μπουμπούκια» που κατοικούν στο Ντέρι. Το σκοτεινό παρελθόν της πόλης στοιχειώνει τους κατοίκους και έχει αποκτήσει μολυσματικές ιδιότητες που περνάνε από γενιά σε γενιά. Το φιλμ όμως δεν περιορίζεται μόνο σε αυτά. Αποκτά κι άλλους συμβολισμούς (η δύναμη της παιδικότητας, οι φροϋδικές αναφορές, η φιλία και η γενναιότητα ως αντίδοτα στο σκοταδισμό, η περιθωριοποίηση κ.ά.) με τη σκηνοθεσία να πηγαινοέρχεται έντεχνα μεταξύ της παιδικής αθωότητας και της ανατριχίλας λες και το «Στάσου πλάι μου» συναντάει την «Λάμψη» σε μια άψογη ισορροπία, για να θυμηθούμε και δύο άλλα διάσημα έργα του Κινγκ. Ασύλληπτα τρομακτική η ερμηνεία του Μπιλ Σκάρσγκαρντ ως Πένιγουαϊζ, προορίζεται να γίνει κλασική και σημείο αναφοράς στο σινεμά του μεταφυσικού τρόμου.
Στη Γαλλία των αρχών της δεκαετίας του 1990, μια ομάδα παθιασμένων ανθρώπων –οι ακτιβιστές της το Act Up– εντατικοποιούν τις προσπάθειές τους για ενημέρωση του παραπληροφορημένου ή αδιάφορου κοινού γύρω από τη μάστιγα του AIDS.
Συγκίνηση, κοινωνική ένταση, πολιτικοποιημένη δράση, κινηματογραφική δύναμη, λεπτότητα και ακρίβεια. Τα στοιχεία της ταινίας του Καμπιγιό που έκαναν μέχρι και τον πρόεδρο Πέδρο Αλμοδοβάρ να «λυγίσει» στο πρόσφατο φεστιβάλ Καννών κάτω από το συναισθηματικό πλούτο και την πολιτική βαρύτητα της αφήγησής της. Από τις σπάνιες ταινίες που η συλλογικότητα συναντά με τέτοια ευκολία το προσωπικό υπαρξιακό δράμα χωρίς το δεύτερο να δείχνει παράταιρο ή εκβιαστικό. Μπορεί σήμερα μερικά θέματα όπως η πληροφόρηση ή η κοινωνικοποίηση σε ομάδες δράσης μέσω του διαδικτύου και των κοινωνικών μέσων να δείχνει –και να είναι– εύκολο πράγμα αλλά στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν κάτι τέτοιο απαιτούσε διαρκή αγώνα και εντατική προσπάθεια. Ο Καμπιγιό κάνει μια ορμητική «πολεμική» ταινία όπου η συλλογική προσπάθεια βρίσκεται απέναντι στη θεσμική αλλά και κοινωνική αδιαφορία, που θριάμβευσε στις Κάννες αποσπώντας το δεύτερο σημαντικότερο βραβείο στο Διαγωνιστικό Τμήμα, το Μέγα Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής.
O κεραυνοβόλος έρωτας μεταξύ ενός νεαρού άντρα και μιας όμορφης κοπέλας που γνωρίζονται στο Πόρτο θα έχει άδοξο τέλος...
Ένα σχήμα όχι απλώς γνωστό αλλά κυριολεκτικά ξεχειλωμένο γνωρίζει την 573.976η (τις μετρήσαμε...) κινηματογραφική εκδοχή του. Η ιστορία των δύο νέων που συναντιούνται τυχαία και με την πρώτη ματιά ξέρουν ότι «εδώ υπάρχει θέμα» έχει μεν ενδιαφέρον –που εντείνεται λόγω της υπέροχα κινηματογραφημένης πόλης και των ρεαλιστικών ερωτικών σκηνών– αλλά και δυσκολίες στο να διατυπωθεί κάτι περισσότερο από το προβλέψιμο «έρως εστί...». Μάλιστα θεωρώ ότι δίχως την παρουσία του αδικοχαμένου Γέλτσιν, που βρήκε τραγικό τέλος στα 27 του από το παρκαρισμένο στο σπίτι του αυτοκίνητο (δεν είχε βάλει χειρόφρενο...), ίσως η ταινία να παρέμενε στα αζήτητα.
Κλονισμένη από το θάνατο του γιου της η Ντιάν αναρρώνει σε ένα θεραπευτήριο στη λίμνη Λεμάν στην Ελβετία. Καθώς περνά καιρός και η αστυνομία δεν έχει βρει ακόμη το δράστη που με το αυτοκίνητό του προκάλεσε το θάνατο του γιου της αποφασίζει να δράσει.
Το σενάριο, που είναι βασισμένο στο μυθιστόρημα «Μoka» της Τατιάνα Nτε Ρονέ είναι χτισμένο στην υποκριτική αντιπαράθεση των δύο πρωταγωνιστριών. Η Ντεβός δίνει μια άψογη παράσταση με όπλα της το πείσμα και την ανυποχώρητη θέληση της «γυναίκας που δεν έχει άλλο νόημα στη ζωή της», ενώ η μυστηριώδης Μπέι, η ιδιοκτήτρια της σπορ Μερσεντές που ίσως (;) έχει προκαλέσει το ατύχημα, έχει λιγότερο αβανταδόρικες σκηνές. Θριλεράκι που έχει σχετική αληθοφάνεια, ανατροπές και ψυχολογικό βάθος, παρότι χάνει κάπως στην ουσία του κοινωνικού σχολίου γύρω από τις διαφορές των δύο γυναικών.
Ακόμη
»»» Κλασικά αμερικανικά και όχι αγαπημένα στο αντιτρομοκρατικό φιλμ δράσης «American assassin - Η εκδίκηση» (*) όπου ο Μάικλ Κίτον και ο Τέιλορ Κιτς δίνουν απόλυτα σχηματοποιημένη και κακόγουστη παράσταση στο ρόλο του έμπειρου και του ρούκι πράκτορα που τρέχουν να προλάβουν την καταστροφική μανία σαλεμένου πρώην στρατιώτη του Κίτον που άλλαξε στρατόπεδο και σχεδιάζει με τους Ιρανούς να χτυπήσουν με πυρηνικά το Ισραήλ.
»»» Στο αντιπολεμικό δράμα «Paradise» του βεταρένου Αντρέι Κοντσαλόφκσι τρεις άνθρωποι διασταυρώνονται σε μια δύσκολη περίοδο του πολέμου: η Όλγα, μία ρωσίδα μετανάστρια και μέλος της Γαλλικής Αντίστασης, ο Ζιλ, γάλλος συνεργάτης των Ναζί, και ο Χέλμουτ, υψηλόβαθμος αξιωματικός των SS.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
8°
