Το καλοκαίρι του 1967 η Αμερική έβραζε. Κι ενώ ο πόλεμος στο Βιετνάμ κλιμακωνόταν, στο εσωτερικό της χώρας άνοιγε ένα άλλο μέτωπο. Τα γεγονότα στο Ντιτρόιτ αποτέλεσαν μία από τις πιο μελάνες σελίδες της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας, με την αστυνομική βία να χτυπάει κόκκινο για ένα ολόκληρο 48ωρο, προκαλώντας το θάνατο τριών αθώων αφροαμερικανών και την κακοποίηση ή τον εκφοβισμό δεκάδων άλλων.
Είναι περίεργη καθώς και άξια μελέτης η στροφή που κάνει η Κάθριν Μπίγκελοου από ένα σινεμά που αποθεώνει τις αξίες του αμερικανικού έθνους (η θέση των ΗΠΑ στον παγκόσμιο χάρτη ως δικαστής και τιμωρός του Κακού, το οποίο συνήθως ταυτίζεται με τους εξωτερικούς εχθρούς της) και του μιλιταρισμού (αυταπάρνηση, ηρωισμός, αυτοθυσία είναι τα χαρακτηριστικά του τέλειου στρατιώτη) σε ένα θέμα που θα ταίριαζε γάντι στον Μάικλ Μουρ ή τον Κεν Λόουτς. Η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το Όσκαρ σκηνοθεσίας στην ιστορία του θεσμού με το «Hurt locker», προσαρμόζει τις αφηγηματικές και τεχνικές δεξιότητές της σε μια based on a true story ταινία που μιλάει για τις φυλετικές και κοινωνικές ανισότητες σε μια αστυνομοκρατούμενη και βαθιά συντηρητική Αμερική. Μια Αμερική που βρίσκεται έτη φωτός μακριά από την υποσχόμενη Γη της Επαγγελίας που απεικονίζει στα περισσότερα προϊόντα του το Χόλιγουντ. Η Μπίγκελοου παίρνει ξεκάθαρη πολιτική θέση για τα γεγονότα του Ντιτρόιτ. Με ανατριχιαστικά δυναμική κάμερα, συναισθηματική εμπλοκή στα δρώμενα, ψευδοντοκιμαντερίστικη αισθητική και περίσσευμα οργής για την αδικία που διαδραματίζεται στην οθόνη, η σκηνοθέτιδα δεν μασάει τα λόγια της. Το «Ντιτρόιτ» της δεν είναι απλώς ένας ακόμη κρίκος στην μετεμφυλιακή, βαθιά ρατσιστική και θαμμένη στο συντηρητισμό Αμερική του 20ού αιώνα. Είναι η απευθείας σύνδεση του χτες με το σήμερα και μαζί η οριστική αποδόμηση του αμερικανικού ονείρου. Το ξύπνημα από τον εφιάλτη που περιγράφει η Μπίγκελοου δεν έχει τέλος όσο γεγονότα σαν αυτό θεωρούνται πλέον ξεπερασμένα ή άβολες μνήμες μιας αλλοτινής εποχής. Η Αμερικανίδα αντί να γυρίσει μια επιφανειακή δράση, μέσω της συγκλονιστικής φωτογραφίας του Μπάρι Ακρόιντ και των ιστορικών λεπτομερειών, επιχειρεί εύστοχα να διερευνήσει το πολιτικό τοπίο μιας εποχής, χτυπώντας μάλιστα το καμπανάκι για τον κίνδυνο επανάληψής τους. Ακόμη κι αν οι πρωταγωνιστές μπορεί να έχουν αλλάξει (ο καταγγελτικός χαρακτήρας του φιλμ χτυπάει κατευθείαν στην καρδιά του προβλήματος που δεν είναι άλλος από την αστυνομική και κατ’ επέκταση τη θεσμική βία), το έδαφος, σύμφωνα με τη σκηνοθέτιδα και το σεναριογράφο Μαρκ Μπόελ, παραμένει πρόσφορο για τη γέννηση νέων επεισοδίων αντίστοιχου χαρακτήρα.
Η αληθινή ιστορία του Μπάρι Σιλ, ενός πιλότου που, στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και στις αρχές του ’80, δούλευε ταυτόχρονα για τη CIA (ως ντελιβεράς… όπλων στους Κόντρας) και τον Πάμπλο Εσκομπάρ (μεταφέροντας λαθραία ναρκωτικά), κερδίζοντας, ο ίδιος, απίστευτα χρήματα.
Με κεκτημένη ταχύτητα από την παλιά, πετυχημένη συνεργασία τους στο sci-fi περιπετειώδες θρίλερ «Στα όρια του αύριο», ο σκηνοθέτης Νταγκ Λίμαν και ο Τομ Κρουζ επαναλαμβάνουν την εύστοχη συνταγή. Με δαιμονιώδη ρυθμό, απαράμιλλο κέφι, ντοκιμαντερίστικα διαλείμματα (όπου οι Ρέιγκαν, Μπους, Κλίντον και όλη η αφρόκρεμα της αμερικανικής πολιτικής σκηνής γίνονται... ρόμπα) και μια σπαρταριστή περιγραφή της απίστευτης καθημερινότητας αυτού του καταφερτζή πιλότου, το «American Made» δεν είναι μοναχά μια γκροτέσκα εκδοχή του περίφημου αμερικανικού ονείρου αλλά και ένα άρτιο εγχειρίδιο πολιτικο-ιστορικής ανάλυσης μιας ολόκληρης εποχής. Ο Λίμαν και ο σεναριογράφος Γκάρι Σπινέλι αποκαλύπτουν με εξωφρενική απλότητα και αμεσότητα μέσω της ιστορίας του Σιλ, το ρόλο της CIA στη Νικαράγουα, το ξέπλυμα χρήματος και τη διακίνηση ναρκωτικών με την «ανοχή» του Λευκού Οίκου και την ευκολία που «ανακαλύπτει» νέους εχθρούς ο θείος Σαμ. Σπάνια η «αλήθεια» του κινηματογράφου ήταν τόσο διασκεδαστική όσο εδώ...
Μια απροσδιόριστη απειλή κρατά εγκλωβισμένους έναν άντρα με την οικογένειά του στο απομονωμένο σπίτι τους. Η ασφάλειά τους πηγαίνει περίπατο όταν απελπισμένος άντρας επιχειρεί να εισβάλει στο σπίτι τους.
Αγχωτικό και κλειστοφοβικό εσχατολογικό θρίλερ, με το σασπένς να χτίζεται υπόγεια και μεθοδικά μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας (δεν ονομάζεται ποτέ η αιτία που μολύνονται οι άνθρωποι, ούτε ο τόπος και ο χρόνος της ιστορίας), ενώ ο ταλαντούχος Σουλτς («Krisha»») βγάζει τρόμο από τα πιο απλά και συνηθισμένα, τονίζοντας την αδυναμία του ανθρώπου να ελέγξει τη μοίρα του.
Έξι χωρισμένα ζευγάρια βρίσκονται αντιμέτωπα με τη στιγμή της αλήθειας, όταν καλούνται να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον τους.
Οι πρώην κουμαντάρουν τις ζωές των άλλων όσο κι αν οι τελευταίοι προσπαθούν να τους ξεφορτωθούν. Γαλλικό χιούμορ με έμφαση στο σεξ και τον καθωσπρεπισμό, διανθισμένο πάντως από έναν ιδιότυπο διανοουμενισμό που άλλοτε λειτουργεί βγάζοντας αρκετό γέλιο (το σκετς με τον παπά που εξομολογεί… κατάλληλα την πρώην του που ετοιμάζεται να παντρευτεί) κι άλλοτε κυλάει ανώδυνα.
Ακόμη
»»» Στο έντιμο, καλών προθέσεων αλλά και δύσκολο να βρει όλους τους στόχους του γαλλικό φιλμ «Αυτή η γη είναι δική μας» (** ½ ) του Λούκα Μπελβό, η Εμιλί Ντεκέν («Ροζετά») είναι η γυναίκα της διπλανής πόρτας που κάποια στιγμή βρίσκει νόημα στην ακροδεξιά και το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν.
»»» Η «Επιστροφή στη Βουργουνδία» είναι ένα οικογενειακό μελόδραμα με τους Πιο Μαρμάι, Άννα Ζιραρντό και Φρανσουά Σιβίλ, που έχει ως θέμα τις ευεργετικές ιδιότητες του γαλλικού κρασιού.
»»» Η αργεντίνικη «Πολίνα» (** ½ ) περιγράφει την προσπάθεια μιας ιδεαλίστριας μεγαλοαστής δικηγορίνας να προσφέρει εθελοντική εργασία σε απομονωμένο χωριό της Αργεντινής και φυσικά να τιμωρείται με το χειρότερο τρόπο (πέφτει θύμα ομαδικού βιασμού) για την αφέλειά της. Σκληρό, συζητήσιμο και κάπως αμήχανο.
»»» Από τις επανεκδόσεις τις εβδομάδας ξεχωρίζει ο αριστουργηματικός «Νεκρός» (*****) του Τζιμ Τζάρμους, ένα ιδιόρρυθμο ασπρόμαυρο νεογουέστερν με τον Τζόνι Ντεπ στο ρόλο ενός λογιστή με το όνομα... Γουίλιαμ Μπλέικ.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
18°
