Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ και ξερό ψωμί! (εικόνες)

Ο σημαντικότερος και πιο ριζοσπαστικός δημιουργός του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου πρωταγωνιστεί σε ένα συγκλονιστικά επίκαιρο αφιέρωμα, με τις καλύτερες ταινίες του σε αποκατεστημένες κόπιες, τρεις πρεμιέρες που θα προβληθούν για πρώτη φορά στη χώρα μας και με την παρουσία πλήθους ξένων και Ελλήνων καλεσμένων. Από τις 8 Δεκεμβρίου 2016 μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και στην αίθουσα του Ινστιτούτου Goethe της Αθήνας, ο μεγάλος αναρχικός του μοντέρνου σινεμά επιστρέφει, με τη συνδιοργάνωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας - ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ.

«Σε όλη τη μέχρι τώρα ιστορία του σινεμά, δεν έχει υπάρξει άλλος σκηνοθέτης όπως ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ. Μέσα σε 15 μόλις χρόνια, και μέχρι τον πρόωρο θάνατό του, ο πυρετώδης και ασταμάτητα παραγωγικός δημιουργός κατόρθωσε να γυρίσει 41 μεγάλου μήκους ταινίες, 3 μικρού μήκους και 3 τηλεοπτικές σειρές, δουλεύοντας παράλληλα ως θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, ηθοποιός, παραγωγός, οπερατέρ, συνθέτης, μοντέρ και σκηνογράφος και αφήνοντας πίσω του ένα έργο πολυσχιδές, θαρραλέο και ολότελα μοντέρνο», αναφέρει το Ινστιτούτο Goethe Αθηνών.

Ο Φασμπίντερ κατόρθωσε να μεταμορφώσει τα ανοιχτά τραύματα της μεταπολεμικής Γερμανίας και ολόκληρης της Ευρώπης σε μερικές από τις πιο συνταρακτικές και ανθρώπινες κινηματογραφικές αφηγήσεις, να εισχωρήσει βαθιά στον ψυχισμό μιας χώρας και να ενώσει εκπληκτικά την συλλογική Ιστορία με τις αφοπλιστικές ιστορίες μιας χούφτας απλών και καθημερινών ηρώων, έτσι απεγνωσμένα όπως ζητούν μια θέση σε ένα σκληρό και ελάχιστα φιλόξενο κόσμο.

Σε λίγες μέρες, μια νεώτερη γενιά κινηματογραφόφιλων θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τον Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, μέσα από τις 23 κορυφαίες δημιουργίες της φιλμογραφίας του οι οποίες θα προβληθούν για πρώτη φορά σε μεγάλη οθόνη, έπειτα από πολλά χρόνια, στις ψηφιακές τους αποκαταστάσεις και σπάνιες κόπιες αρχείου 35mm. Τρεις από τις ταινίες αυτές (το «Ενσύρματος Κόσμος» και τα αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ «Ο Άλι στον Παράδεισο» και «Φασμπίντερ») θα προβληθούν σε πανελλήνια πρεμιέρα, ενώ ανάμεσα στα φιλμ που φιλοξενεί το αφιέρωμα βρίσκεται και το σχεδόν 15ωρο έπος «Βερολίνο Αλεξάντερπλατς», για πολλούς η καλλιτεχνική κορωνίδα του σκηνοθέτη. 

Πριν από κάθε προβολή, ένας επώνυμος (και συχνά απρόσμενος) καλεσμένος, που έχει μια ιδιαίτερη σχέση με το έργο του Φασμπίντερ, θα αναλάβει να περιηγήσει το κοινό στο μοναδικό σύμπαν του σκηνοθέτη, ενώ το αφιέρωμα θα τιμήσει με την παρουσία του μια από τις πιο εμβληματικές φιγούρες των ταινιών του: Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Χάρι Μπέαρ, συνάδελφος του Φασμπίντερ από το ξεκίνημα της καριέρας του μέχρι το τέλος της.

Γιατί ένα αφιέρωμα στον Φασμπίντερ τώρα;

«Κάθε σκηνοθέτης ασχολείται με ένα και μόνο θέμα και γυρίζει την ίδια ταινία ξανά και ξανά», είχε δηλώσει κάποτε σε συνέντευξή του ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ. «Το δικό μου είναι η εκμετάλλευση των συναισθημάτων, όποιος κι αν είναι ο δυνάστης. Δεν τελειώνει ποτέ η εκμετάλλευση. Είτε πρόκειται για το κράτος που επικαλείται τον πατριωτισμό, είτε πρόκειται για ένα ζευγάρι, ο ένας άνθρωπος μπορεί να καταστρέψει τον άλλο». Αυτά τα λόγια συμπυκνώνουν με κάποιο τρόπο την αξία της κληρονομιάς του Φασμπίντερ και εξηγούν γιατί ένα αναδρομικό αφιέρωμα στο έργο του, στην Ελλάδα του 2016, μοιάζει πιο επίκαιρο και επείγον από ποτέ. Στο ρευστό περιβάλλον που δημιούργησε στη χώρα η πολύχρονη οικονομική ύφεση και η πολιτική αστάθεια, σ’ έναν κόσμο στον οποίο η μετανάστευση, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η μαζική ανασφάλεια και η εκμετάλλευση μονοπωλούν την καθημερινότητα, οι κατατρεγμένοι και περιθωριακοί ήρωες των ταινιών του σκηνοθέτη έρχονται να δώσουν και πάλι μαθήματα ανθρωπιάς, αλληλοκατανόησης και αγάπης για οτιδήποτε οι περισσότεροι γύρω μας ορίζουν ως «ξένο» και «διαφορετικό», άρα και ύποπτο.

Κι όσοι γνωρίζουν το όνομα του Φασμπίντερ μόνο από το τραγούδι του Τζίμη Πανούση, που βαφτίζει αυτό το αφιέρωμα, έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν σε βάθος το έργο ενός από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους σκηνοθέτες ο οποίος εξακολουθεί, 34 χρόνια μετά τον πρόωρο χαμό του, να παραμένει επαναστατικός, ασυμβίβαστος και, το κυριότερο, αποστομωτικά μοντέρνος. Ένας ρομαντικός αναρχικός με ένα ζωογόνο πάθος για το σινεμά και για τους ανθρώπους.

Η επίσημη έναρξη του αφιερώματος θα γίνει την Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου, στο Ινστιτούτο Goethe της Αθήνας, παρουσία του πρωταγωνιστή Χάρι Μπέαρ. Οι προβολές των συνολικά είκοσι τριών (23) ταινιών θα διεξαχθούν διαδοχικά από τις 9 μέχρι τις 16 Δεκεμβρίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και από τις 17 έως τις 21 Δεκεμβρίου στην αίθουσα του Ινστιτούτου Goethe της Αθήνας. Δείτε εδώ το πρόγραμμα των προβολών.

ΟI ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ:

Η αγάπη είναι πιο κρύα από τον θάνατο (Liebe ist kälter als der tod, 1969)

Ο Έλληνας γείτονας (Katzelmacher, 1969)

Οι θεοί της πανούκλας (Götter der pest, 1970)

Ο έμπορος των τεσσάρων εποχών (Händler der vier jahreszeiten, 1971)

Φυλαχτείτε από την ιερή πόρνη (Warnung von einen heiligen nutte, 1971)

Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ (Die bitteren tränen der Petra von Kant,1972)

Ενσύρματος κόσμος (Welt am dracht, 1973) *

Έφι Μπριστ (Fontane Effi Briest, 1974)

Ο φόβος τρώει τα σωθικά (Angst essen seele Auf, 1974)

Μάρθα (Martha, 1974)

Το παιχνίδι της τύχης (Fraustrecht der freiheit, 1975)

Η Μάνα Κιούστερς ανεβαίνει στον ουρανό (Mutter Küsters fahrt zum himmel, 1975)

Το μόνο που θέλω είναι να με αγαπάτε (Ich wil doch nur, das ihr mich liebt, 1976)

Κινέζικη ρουλέτα (Chinesisches roulette, 1976)

Η χρονιά με τα 13 φεγγάρια (In einem jahr mit 13 monden, 1978)

Απόγνωση (Despair, 1978)

Η τρίτη γενιά (Die dritte generation, 1979)

Ο γάμος της Μαρία Μπράουν (Die ehe der Maria Braun, 1979)

Βερολίνο Αλεξάντερπλατς (Berlin Alexanderplatz, 1980)

Λόλα (Lola, 1981)

Ο καβγατζής (Querelle, 1982)

Ο Άλι στον παράδεισο (Ali im paradies, 2011) *

Φασμπίντερ (Fassbinder, 2015) *

Οι ταινίες με * προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Το πρόγραμμα των προβολών

Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου |  IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ GOETHE

18:00-20:00

«ΠΕΙΝΑ ΓΙΑ ΦΑΣΜΠΙΝΤΕΡ»: ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ. Είσοδος ελεύθερη.

Συμμετέχουν:            Ο ηθοποιός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος, διευθυντής παραγωγής και μέλος της Γερμανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου Χάρι Μπέαρ, ο σκηνοθέτης Νίκος Περάκης, η σκηνοθέτις και Αν. Καθηγήτρια στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ Εύα Στεφανή, η ηθοποιός και Καθηγήτρια στο μεταπτυχιακό του τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών Μυρτώ Ρήγου και ο διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας-Νύχτες Πρεμιέρας και του περιοδικού ΣΙΝΕΜΑ Λουκάς Κατσίκας.                                             

Συντονίζει η Μαρία Κομνηνού, Γεν. Γραμ. ΔΣ Ταινιοθήκης της Ελλάδος, Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών.

21:15 Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΓΕΙΤΟΝΑΣ | KATZELMACHER (1969, 88 ́)

Η προβολή θα γίνει παρουσία του ηθοποιού Χάρι Μπέαρ. Είσοδος ελεύθερη.

Η Μαρί είναι το κορίτσι του Ερικ. Ο Πολ πλαγιάζει με την Χέλγκα. Η Ελίζαμπεθ κρατάει τον Πίτερ. Η Ρόζι πλαγιάζει με τον Φραντζ και τον κάνει να πληρώσει για αυτό: μια ομάδα νέων ανθρώπων χωρίς αυταπάτες, χωρίς ελπίδες, που ζουν σε διαμερίσματα σε σκοτεινά σοκάκια. Ο Γιώργος, ένας αλλοδαπός εργάτης ελληνικής καταγωγής, εμφανίζεται στο προσκήνιο. Δεν καταλαβαίνει γερμανικά, αλλά, εξ’αρχής, αναγκάζεται να εδραιώσει τον εαυτό του όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με το μίσος των παιδιών προς τους ξένους, ειδικά όταν αυτοί αντιλαμβάνονται το γεγονός ότι η γοητεία και η συστολή του τον καθιστούν ελκυστικό για τα κορίτσια.

Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου | ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ

18.00 MASTERCLASS HARRY BAER. Eίσοδος ελεύθερη.                           

Φιγούρα-κλειδί στη φιλμογραφία του σπουδαίου Γερμανού δημιουργού, βασικός συνεργάτης και επιστήθιος φίλος του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ από το ξεκίνημα μέχρι το τέλος της καριέρας του, ο Χάρι Μπέαρ εμφανίστηκε πρώτη φορά μπροστά από την κάμερα στον «Ελληνα Γείτονα», πρωταγωνίστησε στους «Θεούς της Πανούκλας» και συμμετείχε ερμηνευτικά σε εμβληματικά φιλμ του σκηνοθέτη όπως το «Παιχνίδι της Τύχης», η «Τρίτη Γενιά», η «Λόλα» και η «Βερόνικα Φος». Βοηθός σκηνοθέτη στα «Πικρά Δάκρυα της Πέτρα φον Καντ», στο «Βερολίνο Αλεξάντερπλατς» και στον «Καβγατζή» μεταξύ άλλων, ο Μπέαρ ανέλαβε κατά καιρούς καθήκοντα καλλιτεχνικής διεύθυνσης («Λιλί Μαρλέν»), χρημάτισε ως διευθυντής παραγωγής («Ο Γάμος της Μαρία Μπράουν», «Η Τρίτη Γενιά») και εισέφερε καλλιτεχνικά στο πλευρό του Φασμπίντερ έως τον πρόωρο χαμό εκείνου. Επίτιμος προσκεκλημένος του αφιερώματος, ο Χάρι Μπέαρ θα προσφέρει ένα μοναδικό μάθημα επάνω στην τέχνη του και τις εμπειρίες του πλάι στον μέγιστο δημιουργό του Νέου Γερμανικού Σινεμά.

19:00 ΟΙ ΘΕΟΙ ΤΗΣ ΠΑΝΟΥΚΛΑΣ / GÖTTER DER PEST / GODS OF THE PLAGUE (1969, 91’) | ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ          

Παρουσία του πρωταγωνιστή της ταινίας, Χάρι Μπέαρ                                              

Μετά την αποφυλάκισή του, ένας νεαρός μικροκακοποιός γλιστρά ξανά πίσω στον σκοτεινό υπόκοσμο του Μονάχου απ' όπου προήλθε. Στην πορεία διασταυρώνεται με τις τύχες δυο γυναικών και συνάπτει μια δυνατή φιλία με τον άντρα που στάθηκε υπεύθυνος για τον θάνατο του αδερφού του. Ανάμεσα στους τέσσερις αυτούς ήρωες εγκαθιδρύεται μια ιστορία έρωτα, βίαιων παρορμήσεων και προδοσίας.

20:45 ΤΑ ΠΙΚΡΑ ΔΑΚΡΥΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑ ΦΟΝ ΚΑΝΤ | ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ

DIE BITTEREN TRANEN DER PETRA VON KANT / THE bITTER TEARS OF PETRA VON KANT (1972, 124’)

Προλογίζει η σκηνοθέτις Αντζελα Μπρούσκου

Η σχεδιάστρια μόδας Πέτρα φον Καντ κατοικεί σε ένα ακριβά επιπλωμένο διαμέρισμα-στούντιο μαζί με τη βοηθό και υπηρέτριά της, Μαρλέν, η οποία σιωπηλά εκτελεί όλες τις διαταγές της και υπομένει όλες τις διαθέσεις τις. Η Πέτρα ερωτεύεται ένα κορίτσι, την Κάριν, η οποία είναι τουλάχιστον δέκα χρόνια νεώτερή της. Η Πέτρα θέλει τη νεαρή Καρίν μονάχα για τον εαυτό της, ενώ η Καρίν θέλει να εκμεταλλευτεί την εύπορη Πέτρα, διατηρώντας παρ’όλ’αυτά την ελευθερία της. Το γεγονός αυτό οδηγεί την Πέτρα σε απόγνωση.                                                                                                               

23:15 O ΚΑΒΓΑΤΖΗΣ / QUERELLE (1982, 106 ́) | TAINIOΘΗΚΗ

Προλογίζει ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Γιάνναρης

Ο ναύτης Κερέλ είναι όμορφος και διψασμένος για κίνδυνο. Ξεμπαρκάρει στο λιμάνι της Βρέστης και επισκέπτεται το μπορντέλο της Λιζιάν, ερωμένης του αδελφού του, προκειμένου να πουλήσει όπιο. Η βίαιη σεξουαλική συνεύρεσή του με τον σύζυγο της πατρόνας θα τον σπρώξει αιφνίδια σε ένα κόσμο απαγορευμένων παθών και απωθη- μένων ενστίκτων όπου ο έρωτας και ο θάνατος απέχουν μόλις μια ανάσα.

Σάββατο 10 - Kυριακή 11 Δεκεμβρίου | ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ

ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΑΛΕΞΑΝΤΕΡΠΛΑΤΣ/ BERLIN ALEXANDERPLATZ, (1979-80)                     

Σάββατο 10.12

16:00 EΠΕΙΣΟΔΙΑ: 1-8, (491’)

Προλογίζει ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης

Κυριακή 11.12

16:00 EΠΕΙΣΟΔΙΑ: 9-13, ΕΠΙΛΟΓΟΣ, (405’)

Προλογίζει ο κριτικός Ακης Καπράνος                                      

Εχοντας καταδικαστεί για τη δολοφονία της φιλενάδας του, ένας άντρας αποφυλακίζεται ύστερα από τέσσερα χρόνια και προσπαθεί να προσαρμοστεί στην αντίξοη οικονομική κατάσταση του Βερολίνου της δεκαετίας του '20, πασχίζοντας αφ' ενός να μην ενδώσει και πάλι στην παραβατική ζωή που τον χαρακτήριζε παλιότερα και αφ' ετέρου να επιβιώσει, δίχως αυτό να συμβεί σε βάρος των άλλων. Ο Φασμπίντερ διασκευάζει το ομότιτλο βιβλίο του Αλφρεντ Ντέμπλιν σε ένα μνημειώδες φιλμ-ποταμό, διαρκείας 15 1/2 ωρών, γυρισμένο για λογαριασμό της τηλεόρασης αλλά με κινηματογραφική σύλληψη και εκτέλεση, το οποίο θεωρείται από πολλούς ως ένας πραγματικός σταθμός στην ιστορία της μικρής και της μεγάλης οθόνης.

Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου | ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ                                                                                                          

18:00 ΦΑΣΜΠΙΝΤΕΡ / FASSBINDER, (2015, 92’), της Ανεκατρίν Χέντελ                 

Με συνεντεύξεις των σημαντικότερων πρωταγωνιστών και συνεργατών του (Χάνα Σιγκούλα, Χάρι Μπέαρ, Μάργκιτ Κάρστενσεν, Ιμ Χέρμαν, Γιουλιάνε Μαρία Λόρεντζ, Φόλκερ Σλέντορφ), σπάνια στιγμιότυπα από τα παρασκήνια των κορυφαίων δημιουργιών του και πολύτιμο αρχειακό υλικό, που βλέπει το φως για πρώτη φορά, το ντοκιμαντέρ της Χέντελ ιχνηλατεί την περιπετειώδη καλλιτεχνική πορεία και ζωή που ακολούθησε ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ προκειμένου να γίνει ένας από τους πιο επαναστατικούς σκηνοθέτες του σινεμά. Η ταινία προβάλλεται σε πανελλήνια πρεμιέρα.

22:00 ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΡΟΥΛΕΤΑ / CHINESISCHES ROULETTE / CHiNESE ROULETTE (1976, 86 ́)                                                                      

Στο Μόναχο, ένα ανδρόγυνο αποχαιρετίζεται για το σαββατοκύριακο. Εκείνη θέλει να πάει στο Μιλάνο κι εκείνος στο Οσλο. Αλλά την ίδια εκείνη ημέρα συναντιούνται ξανά σε ένα κάστρο το οποίο τους ανήκει από κοινού. Εκείνη συνοδεύεται από τον εραστή της, κι εκείνος από την ερωμένη του. Προς έκπληξή τους, η ανάπηρη κόρη τους καταφτάνει με την κωφάλαλη δασκάλα της, διοργανώνοντας μια σαρδόνια παρτίδα «Κινέζικης Ρουλέτας», ένα είδος παιχνιδιού της αλήθειας, με απρόσμενες και βίαιες συνέπειες.

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου | ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ                                                                            

19:00 ΦΥΛΑΧΤΕΙΤΕ ΑΠΟ ΜΙΑ ΙΕΡΗ ΠΟΡΝΗ/ WARNUNG VON EINER HEILIGEN NUTTE / BEWARE OF A HOLY WHORE (1970,103’)

Προλογίζει ο σκηνοθέτης Μενέλαος Καραμαγγιώλης

Σε ένα ξενοδοχείο κάπου στην Ισπανική ακτή, ένα κινηματογραφικό συνεργείο περιμένει τον σκηνο- θέτη, τον πρωταγωνιστή, τα χορηγικά κεφάλαια από την Βόννη και το υλικό της ταινίας. Η ατμόσφαιρα ανάμεσα σε αυτούς εν αναμονή διακυμαίνεται ανάμεσα σε υστερία και απάθεια. Οταν ο σκηνοθέτης Τζεφ καταφτάνει μαζί με τον πρωταγωνιστή Εντι Κόνσταντιν, αμέσως γίνεται το επίκεντρο του χάους, καθώς ολόκληρη η ομάδα αρχίζει να επαναστατεί.                                          

21:00 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΤΥΧΗΣ / FAUSTRECHT DER FREΙΗΕΙT / FOX AND HIS FRIENDS (1974, 123’)                                   

Προλογίζει ο δημοσιογράφος Ηλίας Κανέλλης

Πρώην τσιρκολάνος και νυν άνεργος ηθοποιός, ο Φραντζ κερδίζει στο λαχείο ένα μεγάλο χρηματικό ποσό και σχετίζεται ερωτικά με τον σνομπ γιο μιας χρεωκοπημένης οικογένειας επιχειρηματιών, ο οποίος τον εκμεταλλεύεται για να καπηλευτεί την περιουσία του. Φαίνεται, ωστόσο, ότι ολόκληρος ο γκέι κύκλος του γιού έχει ως στόχο του να εκμεταλλευτεί τον πρόθυμο και ερωτοχτυπημένο νεαρό.

Tετάρτη 14 Δεκεμβρίου | ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ                                                                      

19:00 ΤΟ ΜΟΝΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΜΕ ΑΓΑΠΑΤΕ / ICH WIL DOCH NUR, DASS IHR MICH LIEBT / I ONLY WANT YOU TO LOVE ME, (1975, 104’)                                     

Προλογίζει η ψυχίατρος και υπαρξιακή αναλύτρια Χλόη Κολύρη

Η ιστορία ενός νεαρού άντρα ονόματι Πίτερ ο οποίος προσπαθεί να αγοράσει την αγάπη που πάντοτε του είχαν αρνηθεί. Πάντοτε φέρνει λουλούδια στη μητέρα του. Στον ελεύθερό του χρόνο χτίζει το σπίτι των γονιών του. Αγοράζει ακριβά έπιπλα και οικιακές συσκευές για την γυναίκα του, έχοντας παντρευτεί ώστε να ξεφύγει από τους περιορισμούς της ζωής στο σπίτι, και την κακομαθαίνει με διάφορους τρόπους προσφέροντάς της δώρα. Σύντομα αδυνατεί πλέον να πληρώσει τις δόσεις, όταν χάνει τη δουλειά του, και οδηγείται στην απόγνωση και την τρέλα.

21:00 ΑΠΟΓΝΩΣΗ / DESPAΙR – ΕΙΝE REΙSE ΙΝS LΙCHT / DESPAΙR (1977, 119’)          

Προλογίζει ο κριτικός Γιάννης Ζουμπουλάκης                                                                         Ο Χέρμαν, ένας Ρώσος μετανάστης, ιδιοκτήτης ενός μικρού εργοστασίου σοκολάτας στο Βερολίνο των αρχών της δεκαετίας του ’30, έχει την πεποίθηση ότι τον παρακολουθεί και τον καταδιώκει ένας σωσίας, ειδικά όταν ξαπλώνει στο κρεβάτι με την γυναίκα του. Μια μέρα γνωρίζει τον άνεργο καλλιτέχνη Φέλιξ Βέμπερ, τον οποίο θεωρεί ως τον σωσία του. Προσπαθεί να πείσει τον Φέλιξ για ένα σχέδιο: οι δυο τους να ανταλλάξουν ρούχα και ταυτότητες. Είναι σημαντικό για τον Χέρμαν να ιδωθεί σε δύο διαφορετικά μέρη την ίδια στιγμή. Ο Φέλιξ συμφωνεί να το κάνει...                                                       

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου | ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ                                   

19:00 Η ΜΑΝΑ ΚΙΟΥΣΤΕΡΣ ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ

MUTTER KÜSTERS FAHRT ZUM HIMMEL / MOTHER KUSTERS GOES TO HEAVEN (1975, 102 ́)

Προλογίζει ο θεωρητικός κινηματογράφου Νίκος Σαββάτης                                                  

O Χέρμαν Κιούστερς, ο οποίος εργάζεται στο ίδιο εργοστάσιο ελαστικών στην Φρανκφούρτη τα τελευταία είκοσι χρόνια, σκοτώνει έναν προϊστάμενό του και στη συνέχεια αυτοπυροβολείται. Η απειλή μαζικών απολύσεων διαφαίνονταν ήδη στα σκαριά. Η γυναίκα του, Μάτερ Κιούστερς, βρίσκεται αρχικά αβοήθητη εν όψει της καταστροφής. Ο γιος του και, πάνω από όλα, η σύζυγός του της γυρίζουν την πλάτη, γιατί δεν θέλουν να συνδεθούν με κανέναν τρόπο δημοσίως με την υπόθεση δολοφονίας, ενώ γύρω της συγκεντρώνονται σταδιακά ένα σωρό διαφορετικοί άνθρωποι που προσπαθούν να καπηλευτούν τη θλιβερή αυτή ιστορία, ο καθένας για δικό του όφελος.

21:00 Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΚΡΥΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ / LIEBE IST KALTER ALS DER TOD / LOVE IS COLDER THAN DEATH (1969, 88’)

Προλογίζει ο κριτικός Λευτέρης Αδαμίδης                                                        

Ο μικροκακοποιός Φραντζ αρνείται να ενταχθεί σε ένα συνδικάτο γκάνγκστερ. Το συνδικάτο υποχωρεί, αλλά του συστήνουν τον όμορφο Μπρούνο. Ο Φραντζ αγαπάει τον Μπρούνο. Ο Μπρούνο, τον οποίο η αστυνομία δεν γνωρίζει, διαπράττει δο- λοφονίες, για τις οποίες η αστυνομία κατηγορεί τον Φραντζ. Οι δυο τους προχωρούν στον σχεδιασμό μιας ληστείας σε τράπεζα.

Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου | ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ                            

19:00 Ο ΕΜΠΟΡΟΣ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΕΠΟΧΩΝ / HANDLER DER VIER JAHRESZEITEN / THE MERCHANT OF FOUR SEASONS (1971, 88’)                        

Προλογίζει ο κριτικός Χρήστος Μήτσης

Η ταινία λαμβάνει χώρα στην εποχή του γερμανικού οικονομικού θαύματος, τη δεκαετία του ’50. Ο πρώην λεγεωνάριος και πρώην αστυνομικός Χανς Επ, που δεν κατάφερε ποτέ να εκπληρώσει τις προσδο- κίες της μητέρας του, τώρα εργάζεται ως έμπορος φρούτων, περιφέροντας το καρότσι του στα σοκάκια. Πολλά έχουν πάει στραβά στη ζωή του. Πίνει, κακομεταχειρίζεται την γυναίκα του, η οποία δεν του δείχνει πλέον καμία τρυφερότητα, και μια μέρα παθαίνει την πρώτη του καρδιακή προσβολή. Μετά την ανάρρωσή του προσλαμβάνει ως υπάλληλο τον Χάρι, τον παλιό του σύντροφο από την Λεγεώνα των Ξένων. Το εμπόριο φρούτων ανθίζει, η κατάθλιψη χτυπά, παρ’όλ’αυτά, μοιραία την πόρτα στον Χανς.

20:30 ΕΝΣΥΡΜΑΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ / WELT AM DRAHT / WORLD ON A WIRE (1973, 210’) Προλογίζει ο σκηνοθέτης Γιάννης Βεσλεμές

Αν η επιστημονική φαντασία είναι το μόνο κινηματογραφικό είδος που προσφέρει σ’ έναν σκηνοθέτη την απόλυτη ελευθερία να φτιάξει έναν κόσμο από το μηδέν, χωρίς να δεσμεύεται από συγκρίσεις με την πραγματικότητα, η φαντασία του δημιουργού οραματίζεται ένα μέλλον πανομοιότυπο με το παρόν, όπου η ανθρωπότητα βρίσκεται εγκλωβισμένη σε ένα ψεύτικο είδωλο του εαυτού της. Οδηγός μας σ’ αυτό τον λαβύρινθο αντικατοπτρισμών είναι ένας επιστήμονας ο οποίος γίνεται επικεφαλής ενός προγράμματος αναπαραγωγής ανθρώπινων ομοιωμάτων που δεν έχουν ιδέα για την ταυτότητά τους και για το ότι είναι προϊόντα ενός κεντρικού υπολογιστή. Στην προσπάθειά του να λύσει ένα αλλόκοτο αίνιγμα, ανακαλύπτει πως η «αλήθεια» και η «πραγματικότητα» δεν είναι ταυτόσημες έννοιες. Η ταινία προβάλλεται σε πανελλήνια πρεμιέρα.

Σάββατο 17 Δεκεμβρίου |  IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ GOETHE

19:00 Η ΤΡΙΤΗ ΓΕΝΙΑ / DIE DRITTE GENERATION / THE THIRD GENERATION (1978, 110’)                                                  

Προλογίζει ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Κώστας Καλφόπουλος

Χειμώνας 1978, στο Δυτικό Βερολίνο. Μια ομάδα νέων ανθρώπων που τους συνδέει η μυ- στικότητα και ο τυφλός ακτιβισμός, αλλά όχι οι πολιτικές πεποιθήσεις, αρχίζει να κινείται υπογείως όταν δέχεται επίθεση από την αστυνομία. Στις 27 Φεβρουαρίου, την Τρίτη του Καρναβαλιού, αυτοί οι νέοι τρομοκράτες απαγάγουν τον αντιπρόσωπο μιας αμερικανικής εταιρείας υπολογιστών.    

21:00 Η ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΤΑ 13 ΦΕΓΓΑΡΙΑ / IN EINEM JAHR MiT 13 MONDEN / IN A YEAR OF 13 MOONS (1978, 124’)

Προλογίζουν η συγγραφέας και ηθοποιός Μπέττυ Bακαλίδου και ο Διευθυντής των Νυχτών Πρεμιέρας Λουκάς Κατσίκας               

Για πέντε ολόκληρες ημέρες ενός καλοκαιριού, ο Φασμπίντερ ακολουθεί τον τρανσέξουαλ πρωταγωνιστή του στην κόλαση των ανθρωπίνων υπάρξεων, σε μια απολύτως καταπιεστική Φρανκφούρτη, σε μια πορεία απελπισίας προς αναζήτηση μιας ελπίδας που θα κρατήσει τον ήρωα στη ζωή. Αν δεν τον σπρώξει πιο γρήγορα στον θάνατο...                                                                                           

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου |  IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ GOETHE

19:00 Ο ΦΟΒΟΣ ΤΡΩΕΙ ΤΑ ΣΩΘΙΚΑ / ANGST ESSEN SEELE AUF / ALi:FEAR EATS THE SoUL (1974, 91’)                            

Προλογίζουν η μουσικός και ηθοποιός Τάνια Τσανακλίδου και ο σκηνοθέτης Σίμος Κακάλας                                                 

Μπαίνοντας σε ένα μπαρ όπου συχνάζουν ξένοι προκειμένου να ξεφύγει από τη βροχή, μια εξηντάχρονη χήρα που εργάζεται ως καθαρίστρια γνωρίζει έναν Μαροκινό, τον Αλι, ο οποίος είναι τουλάχιστον 20 χρόνια νεώτερός της. Ο Αλι χορεύει μαζί της, την συνοδεύει σπίτι, κοιμούνται μαζί. Σύντομα μετακομίζει στο διαμέρισμά της, δοκιμάζει να συγκατοικήσει μαζί της και οι δυο τους αποφασίζουν κάποια στιγμή να παντρευτούν, προκαλώντας όμως έτσι την αποδοκιμασία και τον οργή από τον περίγυρό τους.

21:00 Ο ΑΛΙ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ / ALI IM PARADIES / MY NAME IS NOT ALI (2011, 92’) της Βιόλα Σάφικ

Προλογίζει ο ηθοποιός Κωστής Καλλιβρετάκης

Ο μαροκινής καταγωγής Ελ Χέντι Μπεν Σάλεμ βρέθηκε νεκρός στις 15 Μάη του 1976, στο κελί μιας γαλλικής φυλακής. Ενα χρόνο πριν είχε κερδίσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο θρυλικό «Ο Φόβος Τρώει τα Σωθικά», είχε υπάρξει συνεργάτης και εραστής του Φασμπίντερ, είχε ήδη στο ενεργητικό του ένα γάμο και δύο παιδιά και ακολουθούσε από νωρίς μια τυχοδιωκτική διαδρομή που τον μετέφερε από την Τυνησία στη Γαλλία και από εκεί στη Γερμανία. Επιχειρώντας να ανοίξει δρόμο ανάμεσα στις πολυάριθμες εικασίες που συνόδεψαν τη ζωή και τον θάνατο ενός από τους πιο αξιομνημόνευτους ερμηνευτές του Φασμπίντερ, η δημιουργός αυτού του ντοκιμαντέρ αναζητά την αλήθεια μέσα από συνεντεύξεις με συνεργάτες του σκηνοθέτη και την οικογένεια του ηθοποιού, καταλήγωντας σε ένα αποκαλυπτικό πορτραίτο για μια από τις πιο αινιγματικές φιγούρες που διασταυρώθηκαν ποτέ με το σινεμά του ριζοσπαστικού Γερμανού.

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου |  IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ GOETHE

19:00 ΜΑΡΘΑ / MARTHA (1973, 116’)

Προλογίζει ο κριτικός Μανώλης Κρανάκης                                                      

Η Μάρτα είναι γύρω στα τριάντα όταν γνωρίζει τον Χέλμουτ. Ποιος είναι αυτός ο άντρας, ρωτά μια συνάδελφος στην βιβλιοθήκη όπου εργάζεται. Αυτός, λέει η Μάρτα, είναι ο άντρας που θα παντρευτώ. Η Μάρτα και ο Χέλμουτ παντρεύονται το συντομότερο δυνατόν και μετακομίζουν σε ένα σπίτι. Ο Χέλμουτ θέλει να κάνει την Μάρτα ευτυχισμένη, κι εκείνη είναι. Αγαπάει τον Χέλμουτ – έναν δυνατό, ανεξάρτητο, κυρίαρχο άντρα – ο οποίος την συναρπάζει ακριβώς επειδή της επιβάλλεται. Ο Χέλμουτ εξημερώνει σταδιακά την Μάρτα και την διαμορφώνει με βάση τις δικές του αυταρχικές ιδέες για το πώς την θέλει, κάνοντάς την υποτακτική. Σταδιακά η αγάπη της Μάρτα για τον Χέλμουτ μετατρέπεται σε έναν φόβο, ο οποίος όλο και δυναμώνει, όσο κι αν εκείνη προσπαθεί να τον παλέψει.                                          

21:00 ΕΦΙ ΜΠΡΙΣΤ / FONTANE EFFI BRIEST (1973, 141’)                                                    

Προλογίζει ο σκηνοθέτης Τάκης Σπετσιώτης  

Η 17χρονη Εφι Μπριστ είναι παντρεμένη με έναν αριστοκράτη, είκοσι χρόνια μεγαλύτερό της, και νιώθει τρομερή μοναξιά στο καινούργιο της περιβάλλον, ένα μικρό παραθαλάσσιο θέρετρο στην Βαλτική. Είναι δυστυχισμένη χωρίς να μπορεί ποτέ πραγματικά να το παραδεχτεί, γιατί δεν αισθάνεται πραγματική αγάπη από τον άντρα της, παρά την τρυφερότητα που εκείνος της δείχνει. Ολα πρόκειται να ανατραπούν, ωστόσο, όταν η Εφι ερωτεύεται έναν ταγματάρχη φίλο του συζύγου της.                                                                                                                                                                             

Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου |  IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ GOETHE

19:00 Ο ΓΑΜΟΣ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑ ΜΠΡΑΟΥΝ / DIE EHE DER MARIA BRAUN / ΤHE MARRIAGE OF MARIA BRAUN (1978, 120’)

Προλογίζει η βουλευτής και δημοσιογράφος Λιάνα Κανέλλη                                                

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Χέρμαν και η Μαρία Μπράουν παντρεύονται στο ληξιαρχείο, το οποίο έχει μόλις χτυπηθεί από μια βόμβα. Μετά τον πόλεμο, το 1945, η Μαρία περιμένει εξακολουθητικά τον άντρα της να γυρίσει από το μέτωπο μέχρι που ένας φίλος καταφτάνει με τα νέα του θανάτου του. Η Μαρία ξεκινάει μια σχέση με τον Μπιλ, έναν μαύρο Αμερικανό στρατιώτη. Ενα βράδυ, όταν ετοιμάζονται να πάνε στο κρεβάτι, ο Χέρμαν εμφανίζεται στην πόρτα...

21:30 ΛΟΛΑ / LOLA (1981, 113’)

Προλογίζει η κριτικός Λήδα Γαλανού                                         

To 1957, ο ενάρετος και παλαιών αρχών επικεφαλής μιας στεγαστικής εταιρείας μετακομίζει σε μια μικρή πόλη της βόρειας Βαυαρίας και αφήνεται να παρασυρθεί από τον έρωτά του για μια ντόπια πόρνη, τη Λόλα, την οποία είχε πρωτογνωρίσει ως Λουίζ, χωρίς να υποπτεύεται τίποτα σχετικά με την διπλή της ύπαρξη.                                             

Το αφιέρωμα «Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ και ξερό ψωμί!» γίνεται στo πλαίσιo του στο πλαίσιο του προγράμματος του Ινστιτούτου Goethe «apropos documenta» και πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών επιστημών του ΕΚΠΑ.