Όσοι αγαπούν την 7η τέχνη εντός και εκτός συνόρων, και έχουν αδυναμία στο ευρωπαϊκό σινεμά, θα παραμείνουν ...ανήσυχοι αυτό τον Νοέμβριο. Το 29ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου ανοίγει και φέτος τις πόρτες του και παρασύρει, με τις πολυαναμενόμενες προβολές που θα φιλοξενήσει, κάθε σινεφίλ στην «σκοτεινή αίθουσα». Η αυλαία ανοίγει την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου, με την ευρωπαϊκή πρεμιέρα του φιλμ «Afterimage», στον κινηματογράφο «Άστορ». Πρόκειται για την ταινία που αποτέλεσε κύκνειο άσμα του σημαντικού Πολωνού δημιουργού, Αντρέι Βάιντα, που πριν λίγο καιρό έφυγε από την ζωή.
Αβαν Πρεμιέρ
Το Πανόραμα, που θα διεξαχθεί στους κινηματογράφους Τριανόν και Ααβόρα στις 17-27 Νοεμβρίου, υπόσχεται όμως και άλλες πολυαναμενόμενες αβαν πρεμιέρ, εκτός από την ταινία του Βάιντα, στην ενότητα Διεθνής Εικόνα σε Πρώτη Προβολή:
Η αυλαία θα πέσει με την τελευταία γλυκόπικρη ταινία του Μάρκο Μπελόκιο «Sweet Dreams» στην Ααβόρα, ενώ στην διάρκεια του φεστιβάλ θα προβληθούν ακόμα το σκοτεινό θρίλερ «Creepy» του Κιγιόσι Κουροσάβα, το «24 Weeks» της γερμανίδας Anne Zohra Berrached και η «Παγκόσμα Ψυχή» του Νίκου Κορνήλιου.
Αφιερώματα σε Νίκο Παναγιωτόπουλο, Μάρκο Μπελόκιο, Αλεξάντερ Πέιν
Το φετινό πρόγραμμα του Πανοράματος, με εμπνευστή και -επι 29 συναπτά έτη- καλλιτεχνικό διευθυντή τον Νίνο Φένεκ Μικελίδη, είναι πλούσιο και πολύπλευρο καθώς καλύπτει πολλές πτυχές του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που θα ικανοποιήσουν κάθε σινεφίλ:
* To Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου τιμά φέτος τον αγαπημένο φίλο του Φεστιβάλ Νίκο Παναγιωτόπουλο με μια ρετροσπεκτίβα που περιλαμβάνει όλες τις μεγάλου μήκους ταινίες του σκηνοθέτη επιθυμώντας να αναδείξει το πολύπλευρο έργο του πλέον αντισυμβατικού Ελληνα δημιουργού. Ο Παναγιωτόπουλος δεν εγκλωβίστηκε ποτέ σε κανένα genre, δεν ακολούθησε ποτέ καμία βολική μανιέρα. Ο αναρχικός αριστοκράτης της εικόνας πέθανε το 2016 επί των επάλξεων, στα 74 του χρόνια, προετοιμάζοντας μια ακόμα ταινία. Το τελευταίο του βιβλίο, με τίτλο “Τίποτα”, μιλούσε για έναν άνθρωπο που συμφιλιώνεται με το γήρας και τον θάνατο με αρχοντική χάρη και αναρχικό χιούμορ –ακριβώς όπως και ο ίδιος…
* Ενας από τους πιο ανήσυχους, αντικομφορμιστές και διανοούμενους σκηνοθέτες της Ιταλίας, ο εβδομηνταεπτάχρονος Μάρκο Μπελόκιο στην διάρκεια της καριέρας του καταπιάστηκε με καυτά ζητήματα: άσκησε κριτική στην Εκκλησία, περιέλαβε τον Τύπο και τον Στρατό, και εμπνεύστηκε από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες αλλά και την «Κρυφή ερωμένη» του Μπενίτο Μουσολίνι. Η δε ταινία του «Ωραία Κοιμωμένη» αναμόχλευσε τη συζήτηση περί ευθανασίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του ρόλου της Εκκλησίας. Τα Πανόραμα επέλεξε για το κοινό του μερικές από τις πιο αντιπροσωπευτικές του ταινίες: Γροθιές στην τσέπη (1965), Eν ονόματι του πατρός (1971), Kαλημέρα, νύχτα (2003), Kρυφή Ερωμένη (2009) και Η Ωραία Κοιμωμένη (2012), ενώ θα προβάλλει σε αβαν πρεμιέρ τη νέα του ταινία “Sweet Dreams” (2016) στην λήξη του φεστιβάλ.
*Ως ένδειξη αναγνώρισης ενός μεγάλου ταλέντου που συνεχώς εξελίσσεται, το φετινό Πανόραμα πραγματοποιεί μεγάλο αφιέρωμα στον Αλεξάντερ Πέιν, παρουσιάζοντας πέντε ταινίες του: Πολίτης Ρουθ (1996) , Σκάνδαλα στα θρανία (1999) , Πλαγίως (2004) , Οι Απόγονοι (2011), Nebraska (2013). Ο γεννημένος στη Νεμπράσκα ελληνοαμερικάνος σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, που έχει κερδίσει δύο Όσκαρ, έχει δώσει μια νέα πνοή στο αμερικανικό σινεμά. Η βιρτουοζιτέ του συνδυάζει την εμπορικότητα με τις ιδιαίτερες καλλιτεχνικές απαιτήσεις: υποδόριο χιούμορ, λελογισμένη συγκίνηση, λιτή κινηματογραφική γλώσσα, και βέβαια ο άνθρωπος, πάντα ο άνθρωπος, στο επίκεντρο της κινηματογραφίας του.
ΠΕΚΚ: ρετροσπεκτίβα Ταρκόφσκι, και μια επιλογή από τα 20 καλύτερα φιλμ των τελευταίων 40 ετών
Σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ) και με αφορμή τον εορτασμό των 40 χρόνων της, θα πραγματοποιηθούν δύο ακόμα αφιερώματα:
*Ρετροσπεκτίβα με όλες τις ταινίες μεγάλου μήκους του Ταρκόφσκι ώστε να θυμηθούν οι παλιοί και να καταλάβουν οι νεότεροι γιατί ο Ταρκόφσκι υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους δημιουργούς στον κόσμο (το αφιέρωμα θα συνοδεύεται μάλιστα από ειδική έκδοση με κείμενα κριτικών κινηματογράφου για τις ταινίες του).
*Θα παρουσιαστούν έξι από τις συνολικά είκοσι ταινίες που η ΠΕΚΚ μετά από ψηφοφορία ανέδειξε ως τις δέκα καλύτερες ξένες και τις δέκα καλύτερες ελληνικές των τελευταίων σαράντα ετών. Συγκεκριμένα θα προβληθούν τα φιλμ: «Το Βλέμμα του Οδυσσέα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Γλυκιά Συμμορία» του Νίκου Νικολαϊδη, «Οι Απέναντι» του Γιώργου Πανουσόπουλου, «Επάγγελμα: Ρεπόρτερ» του Μικελάντζελο Αντονιόνι, «Το Στοιχείο του Εγκλήματος» του Λαρς Φον Τρίερ και «Κάποτε στην Ανατολία» του Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν.
Μέρες του ’36…
Ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα που θα ικανοποιήσει τους λάτρεις του ευρωπαϊκού κινηματογράφου αλλά και όσους αναζητούν (έμμεσες) κινηματογραφικές «συνδέσεις» της σημερινής κρίσης με την δριμεία οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 1929 στην Αμερική και εξαπλώθηκε στην συνέχεια στην Ευρώπη.
Θα παιχτούν εμβληματικές ταινίες από την Ισπανία, την Γαλλία, την Ελλάδα και τις ΗΠΑ που προσφέρουν μια σφαιρική εικόνα της εποχής που σημαδεύτηκε από το κραχ, την ανεργία και την σταδιακή άνοδο του φασισμού με αποκορύφωμα τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο το 1936 και βέβαια την δικτατορία του Μεταξά στην Ελλάδα.
Θα προβληθούν τα φιλμ: Μοντέρνοι καιροί (1936) του Τσάρλι Τσάπλιν, Η ζωή είναι δική μας (1936) του Ζαν Ρενουάρ, Λάσπη στ΄αστέρια (1960) του Ηλία Καζάν, Πεθαίνοντας στην Μαδρίτη (1963) του Φρεντερίκ Ροσίφ, Viva la Muerte (1971) του Φερνάντο Αραμπάλ, Μέρες του ‘36 (1972) του Θόδωρου Αγγελόπουλου, Το πνεύμα του μελισσιού (1973) του Βίκτορ Ερίθε, Γη και ελευθερία (1995) του Κεν Λόουτς.
Διεθνές Διαγωνιστικό
Και βέβαια, όπως κάθε χρόνο, ο βασικός πυρήνας του «Πανοράματος» είναι το διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα που φέτος περιλαμβάνει 11 άπαιχτες στην Αθήνα ευρωπαϊκές ταινίες από Μ.Βρετανία, Ρωσία, Τσεχία, Γεωργία, Ουγγαρία, Λετονία, Τουρκία, Κροατία και Πολωνία. Ανάμεσά τους και μια ταινία από την Κύπρο: το «Αγόρι στη γέφυρα» του Πέτρου Χαραλάμπους, με ήρωα ένα παιδί. Τα βραβεία του Φεστιβάλ θα απονείμουν τρεις επιτροπές: της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI), της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (Π.Ε.Κ.Κ), καθώς και των αναγνωστών του περιοδικού "Αθηνόραμα".
Μικρού Μήκους Ταινίες από σπουδαστές Σχολών Κινηματογράφου
Το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου υποστηρίζει την μικρού μήκους ταινία και δίνει βήμα στους σπουδαστές δύο φιλόδοξων κινηματογραφικών σχολών, του New York College και της Horme Pictures, να δείξουν στο κοινό τις πρώτες τους κινηματογραφικές αναζητήσεις. Στην 29η διοργάνωσή του, το Φεστιβάλ θα προβάλλει δεκατέσσερις ταινίες μικρού μήκους, μικρής διάρκειας στην πλειονότητα τους (κατά μέσο όρο 5-10 λεπτών) που αναδεικνύουν την μεγάλη θεματική αλλά και αισθητική γκάμα αναζητήσεων των νέων κινηματογραφιστών.
Προβολή μετά μουσικής
Το Πανόραμα επιστρέφει σε έναν θεσμό που ξεκίνησε τα πρώτα χρόνια της διοργάνωσής του με ζωντανή κλασική μουσική να συνοδεύει βωβή ταινία. Φέτος η μαυρόασπρη ταινία του 1926 «Φάουστ» του F.W. Murnau, ένα θαυμάσιο παράδειγμα γερμανικού εξπρεσιονισμού, που έχει ψηφιστεί ως μία από τις καλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών, θα προβληθεί με συνοδεία ζωντανής μουσικής από τον συνθέτη Νίκο Πλάτανο, από κόπια που έχει αποκατασταθεί πρόσφατα από την Ταινιοθήκη της Γερμανίας.
Συζήτηση στον ΙΑΝΟ
Την Τρίτη 22 Νοεμβρίου στις 12.30 μ.μ., στον ΙΑΝΟ (Σταδίου 24), θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με θέμα: "Ελληνικός Κινηματογράφος: προβλήματα διανομής της ελληνικής ταινίας". Θα συμμετάσχουν διανομείς, σκηνοθέτες και κριτικοί κινηματογράφου που θα ανταλλάξουν τις απόψεις τους για ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα του ελληνικού κινηματογραφικού χώρου.
Ταινία έναρξης - Μίνι αφέρωμα στον Αντρέι Βάιντα
Το “Afterimage”, κύκνειο άσμα του Αντρέι Βάιντα, είναι μια παθιασμένη βιογραφία για τον avant-garde καλλιτέχνη και ζωγράφο Βλαντισλάβ Στρεμίνσκι ο οποίος διώχθηκε από το σταλινικό καθεστώς στην μεταπολεμική Πολωνία και τελικά αποπέμφθηκε από την Σχολή Καλών Τεχνών του Λοτζ. Άνεργος και ανάπηρος (καθώς του έλειπε ένα πόδι και ένα χέρι...), είχε άσχημο τέλος…
Το φιλμ θα εκπροσωπήσει την Πολωνία στην κατηγορία του Όσκαρ Ξένης Ταινίας το 2017. Πρωταγωνιστούν: Bogusaw Linda, Bronislawa Zamachowska, Zofia Wichlacz.
Ο βραβευμένος με Όσκαρ Πολωνός σκηνοθέτης Αντρέι Βάιντα, ένας από τους σημαντικότερους Πολωνούς σκηνοθέτες υπήρξε ένας δημιουργός με έντονη πολιτική ματιά. Σκηνοθέτησε περισσότερες από 40 ταινίες και το 2000 του απονεμήθηκε τιμητικό Όσκαρ για τη συμβολή του στον χώρο της 7ης τέχνης. Τιμώντας την μνήμη του μεγάλου αυτού δημιουργού που έφυγε πολύ πρόσφατα, το Πανόραμα θα πραγματοποιήσει και ένα μικρό αφιέρωμα στο έργο του Βάιντα με τρεις ταινίες: «Στάχτες και διαμάντια» (1958), «Κατίν» (2007) και «Γλυκιά έξαψη» (2009).
Ταινία Λήξης
Το 29ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου θα ρίξει αυλαία με τη νέα, γαλλοιταλική ταινία του Μάρκο Μπελόκιο «Sweet Dreams» («Fai bei sogni»): H ειδυλλιακή παιδική ηλικία του 9χρονου Μάσιμο γκρεμίζεται από τον μυστηριώδη θάνατο της μητέρας του. Το νεαρό αγόρι αρνείται να δεχθεί αυτή τη βάναυση απώλεια, ακόμη και αν ο ιερέας του λέει ότι εκείνη είναι τώρα στον Παράδεισο. Χρόνια αργότερα, στη δεκαετία του ‘90, ο ενή¬λικος Μάσιμο έχει γίνει ένας καταξιωμένος δημοσιογράφος. Μετά την ανταπόκρισή του από τον πόλεμο στο Σεράγεβο, αρχίζει να υποφέρει από κρίσεις πανικού. Καθώς ετοιμάζεται να πουλήσει το διαμέρισμα των γονιών του, ξαναζεί το τραυματικό παρελθόν του… Το σενάριο βασίζεται στο μυθιστόρημα του Massimo Gramellini, “Sweet Dreams, Little One”. Στην ταινία παίζουν οι Bérénice Bejo και Emmanuelle Devos.
Αναλυτικά το πρόγραμμα προβολών:
ΤΡΙΑΝΟΝ
17 | ΠΕΜΠΤΗ
5.45 • Η ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΡΕΜΠΡΑΝΤ / Rembrandt’s Daughter
(2015, Ελλάδα, 85’)
Σκηνοθεσία: Νίκος Παναγιωτόπουλος
7.30 • MELLOW MUD / Esesmuseit
(2016, Λετονία, 106’)
Σκηνοθεσία: Renars Vimba
9.30 • ΓΛΥΚΙΑ ΣΥΜΜΟΡΙΑ / Sweet Bunch
(1983, Ελλάδα, 154’)
Σκηνοθεσία: Νίκος Νικολαϊδης
18 | ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
6.00 • ΛΙΜΟΥΖΙΝΑ: ΚΩΜΩΔΙΑΠΑΡΕΞΗΓΗΣΕΩΝ / Limo: a comedy of misunderstandings
(2013, Ελλάδα, 92’)
Σκηνοθεσία: Νίκος Παναγιωτόπουλος
8.00 • AFTERIMAGE / Powidoki
(2016, Πολωνία, 98’)
Σκηνοθεσία: Andrzej Wajda
10.00 • Ο ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ / Zerkalo
(1974, ΕΣΣΔ, 165’)
Σκηνοθεσία: Andrei Tarkovsky
19 | ΣΑΒΒΑΤΟ
4.50 • ΠΡΟΓΡΑΜΑ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΤΗΣ HORME PICTURES ΚΑΙ ΤΟΥ NEW YORK COLLEGE (100’)
6.50 • ΕΝ ΟΝΟΜΑΤΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ / Nelnome del padre
(1971, Ιταλία, 115΄)
Σκηνοθεσία: Marco Bellocchio
9.10 • IT’S NOT THE TIME OF MY LIFE / ErnellaekFarkaseknal
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
11°
