Σαν σήμερα, στις 2 Νοεμβρίου πριν από 41 χρόνια έφυγε από τη ζωή ο Πιερ Πάολο Παζολίνι.
Ήταν μόλις 53 ετών, όταν στις 2 Νοεμβρίου 1975 το άψυχο σώμα του ποιητή-σκηνοθέτη βρέθηκε σε σκουπιδότοπο του παραλιακού θερέτρου Όστια, λίγο έξω από τη Ρώμη, φέροντας σημάδια άγριας και βάναυσης κακοποίησης. Το ανεξίτηλο σημάδι του στον παγκόσμιο κινηματογράφο παραμένει ακόμη ολοζώντανο και δυνατό. Αιρετικός, μαρξιστής, αιχμηρός και φανατικός εχθρός του συστήματος ο Παζολίνι ήταν πάντα στο στόχαστρο της εξουσίας (θρησκευτικής και πολιτικής). Η δολοφονία του θεωρήθηκε αρχικά σεξουαλικό έγκλημα.
Σήμερα είναι σχεδόν βέβαιο ότι το έγκλημα σχετίζεται με πρόσωπα της ιταλικής πολιτικής και τις διασυνδέσεις τους με τον υπόκοσμο της Μαφίας. Ο ιταλός δημιουργός, που γεννήθηκε στη Μπολόνια στις 5 Μαρτίου 1922, συνέδεσε το όνομά του με ξεχωριστές στιγμές της 7ης τέχνης όπως τα «Θεώρημα», «Σαλό», «Χίλιες και μια νύχτες» κ.ά.
Ας θυμηθούμε με δικά του λόγια μερικά από τα οράματα του αδιάλλακτου καλλιτέχνη, που μεταξύ άλλων είχε διατελέσει για ελάχιστο χρονικό διάστημα (Δεκέμβριος 1959 - Μάρτιος 1960) και κριτικός κινηματογράφου στην εβδομαδιαίο εφημερίδα «Ο ρεπόρτερ»:
«Η φιληδονία ως αυτοσκοπός δεν είναι κάτι κακό. Αντίθετα ανήκει σε αυτά τα αγνά πράγματα που εντελώς βλακωδώς τα αποκαλούμε “βρώμικα”. Όποιος τα αποκαλεί έτσι είναι ένας καταπιεσμένος που καταδικάζει ότι δεν μπορεί να κάνει είτε από υποκρισία είτε από εσφαλμένη αντίληψη περί ηθικής» (29-4-1961)
«Ελπίζω ότι δεν βρίσκεις “εκ φύσεως” μοχθηρά και σκληρά τα αγόρια για τα οποία γράφω αλλά εσύ τα θεωρείς τέτοια ως αποτέλεσμα του περιβάλλοντος που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν. Κι ελπίζω εσύ, που αντίθετα από τους κριτικούς που τους έχει εκτραχύνει η ψυχρότητα και η υποκρισία, θα εκτιμήσεις και θα παρατηρήσεις με πόση αγάπη και οίκτο έχω γράψει για τους φτωχούς μου ήρωες έχω γράψει το βιβλίο μου». (1955)
«Το Ραβέλο είναι σαν έμβολο, αιωρείται στο κενό, στο φόντο του οποίου απλώνονται λόφοι που κρέμονται πάνω από τη θάλασσα...Μπαίνω στην κρύπτη, αγαλλιάζω μπροστά σε έναν Ντέλια Ρόμπια, ανώνυμα ρηχά ανάγλυφα, αρχές του 1400. Τα Επτά Θανάσιμα Αμαρτήματα και οι υπέροχοι Εννιά Νορμανδοί Πολεμιστές. Κατεβαίνω κι άλλο από μια σκάλα που οδηγεί σε μια αψίδα. Ένα δάσος από κολώνες όπως στα μέρη μου. Γοτθικές αλλά μπροστά είναι ανοιχτά το κενό, ο γκρεμός, η θάλασσα. Χαμένο ανάμεσα στις κολώνες ένα παλιό εκκλησιαστικό ξύλινο κάθισμα. Κάθομαι. Έχει τόση ησυχία που θα ήθελες να πεθάνεις στο μέρος αυτό. Να τελειώσεις το βίο σου τόσο γλυκά... (1959)
Ο τρόμος σε κάνει μοχθηρό, η αδυναμία άγριο. Η στέρηση κακόβουλο. Μιλάω για τους σκύλους της Ινδίας. Αλλά και οι χριστινοί μερικές φορές, όταν ο αταβιστικός τρόμος (χιλιετίας ελονοσίας για παράδειγμα, ένοπλων ληστών και κλοπών, πρόσφατα δηλαδή), η αδυναμία και η στέρηση συμπίπτουν. (1960)
Ο κόσμος των μαζικών μέσων επικοινωνίας είναι ένας κόσμος που σκοτώνει.. Καημένη Μέριλιν, υπάκουη αδελφούλα, φορτωμένη με το βάρος της αιώνιας ομορφιάς... Ίσως τελικά να μας έδειξες το σωστό δρόμο... Η λευκότητά σου, το αδιάντροπο, αθώο χαμόγελο σου μας καλούν να πνίξουμε την οργή στο κλάμα. (1962)
Γνωρίζω αόριστα ότι το έργο μου, λογοτεχνικό ή κινηματογραφικό, με τοποθετεί αυτόματα στο χώρο των δημόσιων προσώπων. Αρνούμαι όμως να συμπεριφερθώ ως τέτοιο. Εάν έχω αποκτήσει το παραμικρό κύρος, βρίσκομαι εδώ για να το αμφισβητήσω εντελώς...»
Στον κινηματογράφο STUDIO προβάλλονται σήμερα 2/11 3 ταινίες του με ενιαίο εισιτήριο 5 ευρώ. Οι προβολές είναι:
«ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ», 18.30
Το φιλμ του σπουδαίου Ιταλού σκηνοθέτη ξεχωρίζει διότι, μέσα από το συμβολισμό και τη λυρικότητά του, καταφέρνει να μεταδίδει διαχρονικά τα μηνύματά του, ανεξάρτητα από θρησκείες, έθνη και φανατισμούς... Μια πιστή μεταφορά του «Κατά Ματθαίον Ευαγγελίου», από έναν άθεο σκηνοθέτη που όλο το έργο του, ωστόσο, διέπεται από τις έννοιες του ιερού και του τραγικού.
«ΜΑΜΑ ΡΟΜΑ» 20.30
Με τη συγκλονιστική ερμηνεία της Αnna Μaniani, ιέρειας του παγκόσμιου σινεμά. Η Ιταλίδα ηθοποιός που λάτρευαν οι σκηνοθέτες και αποθέωνε το κοινό. Η Μάμα Ρόμα, η «έντιμη πόρνη» με τα μεγάλα όνειρα, θα παραμείνει το σύμβολο του ανθρώπου που αγωνίζεται να ξεπεράσει τη μοίρα του. Η δεύτερη συγκλονιστική ταινία του ποιητή των εικόνων που άφησε εποχή.
Μια ταινία γροθιά στον μεγαλοαστικό κόσμο και στην ψεύτικη πραγματικότητα στην οποία ζει. Μυστηριακή και ερωτικά κρυπτογραφημένη από την πρώτη σκηνή ως την τελευταία. Ένα ποιητικό δημιούργημα ενός αιρετικού δημιουργού που δεν υπάκουε σε κανένα κατεστημένο ηθικό κώδικα. Σκηνές συγκλονιστικές, σε ένα εξαιρετικό τολμηρό και προκλητικό έργο. Με την καταξιωμένη Ιταλίδα ηθοποιό Λάουρα Μπέτι, που απέσπασε το βραβείο καλύτερη ερμηνείας.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
13°
