To Ίδρυμα Ευγενίδου παρουσιάζει την Τρίτη 1 Νοεμβρίου τη νέα του παραγωγή «Νεύτων: H Δύναμη του Θεού», ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του σπουδαίου διανοητή Ισαάκ Νεύτωνα. Μέχρι στιγμής το ντοκιμαντέρ έχει λάβει μέρος σε 3 φεστιβάλ, αποκομίζοντας 3 βραβεία (Ειδική Μνεία και Βραβείο Κοινού στο 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Επιστημονικών Ταινιών Αθήνας και Award of Excellence στο Αμερικανικό Indiefest Film Festival).
Με αυτή την παραγωγή, το Ίδρυμα ολοκληρώνει την αφήγηση της Επιστημονικής Επανάστασης. Οι πολιτικές και κοινωνικές διαμάχες της εποχής, η ίδρυση της Βασιλικής Εταιρείας, οι διαρκείς αλλαγές στην πολιτική εξουσία και οι ιδιαιτερότητες της προσωπικότητας του Νεύτωνα προσφέρουν μια ολοκληρωμένη εικόνα των συνθηκών που οδήγησαν στην ανάδυση του έργου. Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ μπορεί να αξιοποιηθεί εκπαιδευτικά και να συντελέσει στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο συγκροτείται η επιστήμη και να αναδείξει τους περιορισμούς που υφίσταται η συγκρότηση αυτή από το ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο κάθε εποχής.
O σκηνοθέτης Πάνος Ανέστης μιλάει στην A.V με αφορμή την επίσημη παρουσίαση του ντοκιμαντέρ.
Πώς επιλέξατε τον Νεύτωνα, τι ήταν αυτό που σας εντυπωσίασε σε αυτόν και αποφασίσατε να κάνετε αυτό το ντοκιμαντέρ;
Η ταινία ''Νεύτων: Η Δύναμη του Θεού'' αποτελεί το τελευταίο μέρος της πρώτης ελληνικής τριλογίας Ιστορίας της Επιστήμης, μετά τα ''Κοπέρνικος, Μπράχε & Κέπλερ: Τρεις Σπουδαίοι Αστρονόμοι'' (2011) και το βραβευμένο ''Γαλιλαίος: Η Μάχη στην Αυγή της Σύγχρονης Επιστήμης'' (2013). Όλα ξεκίνησαν το 2011, όταν κατά τη διάρκεια της πρακτικής μου στο Ίδρυμα Ευγενίδου, ο διευθυντής της Διαδραστικής Έκθεσης, κος Βασίλης Παπακωνσταντίνου, πρότεινε να ''οπτικοποιήσουμε'' τις αφηγήσεις Ιστορίας της Επιστήμης που έκανε τότε στην Έκθεση ο δρ. Δημήτρης Πετάκος. Με την πολύτιμη βοήθεια της δρ. Λήδας Αρνέλλου, η τριλογία άρχισε σταδιακά να αποκτά μορφή.
Αντίθετα με τα προηγούμενα ντοκιμαντέρ, στον ''Νεύτωνα'' επιχειρώ να ''διαβάσω'' περισσότερο την ψυχολογία του ήρωα, να βρω τα δυνατά σημεία και τα ελαττώματά του. Στα μάτια μου είναι ένα παιδί, που προσπάθησε (και σε μεγάλο βαθμό κατάφερε) να εξηγήσει τα μυστήρια του σύμπαντος. Αυτήν την προσέγγιση, δηλαδή του ήρωα ως παιδί, χτίσαμε σεναριακά με τον Δημήτρη και τη Λήδα, και πάνω σε αυτή δούλεψα και με τον ηθοποιό που ενσαρκώνει τον Νεύτωνα, τον Κωνσταντίνο Λάγκο. Πλάσαμε έναν ήρωα με εντυπωσιακές αρετές αλλά και αδύναμα σημεία - τον τοποθέτησα ωστόσο σε ένα άδειο θέατρο, για να θυμίζω στον θεατή ότι αυτό που βλέπει είναι απλώς μια αναπαράσταση. Μια τελευταία πρόβα πριν τη μεγάλη παράσταση ίσως.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τον Νεύτωνα ως προσωπικότητα;
Δεν πιστεύω ότι ωφελούν οι χαρακτηρισμοί στον κινηματογράφο, ιδιαίτερα σε μια ιστορική μορφή που εμφανίζει και αρκετά στοιχεία αντι-ήρωα... Ο Νεύτων ήταν μια πολυδιάστατη προσωπικότητα, και ένα είδος ''μύθου'' για τους μελετητές του. Στη δική μας αφήγηση είναι ένας αλύγιστος μαχητής, και ταυτόχρονα ένα παιδί που πιστεύει ότι μπορεί να κατακτήσει τα πάντα. Ένας πληγωμένος νικητής.
Διότι δεν ήθελα μια ακόμη τετριμμένη αφήγηση για τον ήρωα. Η πολυπλοκότητα του Νεύτωνα, ενός ανθρώπου που έσμιξε σχεδόν ''καλλιτεχνικά'' τη θρησκεία με την επιστήμη και την αλχημεία, αποτέλεσε τρομερό κίνητρο για να τολμήσω μια διαφορετική αφήγηση, τοποθετώντας μάλιστα ως κεντρικό αφηγητή τον ίδιο τον Νεύτωνα, λίγο πριν πεθάνει. Οι σκηνές που διαδραματίζονται πάνω στη θεατρική σκηνή αποτελούν το παρελθόν του, και ίσως κάποιους ανεκπλήρωτους πόθους του. Ο αφηγητής περιφέρεται στο θέατρο (ποτέ πάνω στη σκηνή) και μας εξηγεί το παρασκήνιο της εποχής, αλλά και τις εκάστοτε επιστημονικές έννοιες.
Καθοριστικό κομμάτι της δραματοποίησης ωστόσο, αποτελούν τα ειδικά οπτικά εφέ (VFX). Ο VFX Artist και μοντέρ μας, Βαγγέλης Κόκκαλης, έκανε μια πραγματικά εξαιρετική δουλειά, δημιουργώντας όχι μόνο αυτούσιες σκηνές γραφικών, αλλά και, σε στενή συνεργασία μαζί μου, γραφικά ''πάνω'' στα ίδια τα πλάνα της ταινίας. Τα γραφικά αυτά αποτελούν τις σκέψεις του Νεύτωνα, αλλά και τον τρόπο που ο ίδιος σχηματοποιεί τις επιστημονικές έννοιες. Μαζί με την αριστοτεχνική μουσική του συνθέτη μας Αναστάσιου Κατσάρη, σκιαγραφούν πιστεύω σε μεγάλο βαθμό τις βαθύτερες πτυχές του κορυφαίου φυσικού φιλοσόφου.
Ποιος είναι ο στόχος αυτού του ντοκιμαντέρ και τι αισθήματα πιστεύετε θα προκαλέσει στο κοινό;
Ως δημιουργός, πρωταρχικός μου στόχος είναι το κοινό να επιχειρήσει να ''ξαναδιαβάσει'' τον Νεύτωνα πέρα από στερεότυπα, κι η ταινία να αποτελέσει ερέθισμα για περαιτέρω μελέτη. Προσπαθήσαμε να εντάξουμε αρκετά στοιχεία που ξεφεύγουν της παραδοσιακής δομής των ντοκιμαντέρ, ενώ βασικό μου μέλημα ήταν ο γρήγορος αφηγηματικός ρυθμός και η κινηματογραφική προσέγγιση, τόσο σεναριακά, όσο και σκηνοθετικά, χωρίς να υποβαθμίζεται σε καμία περίπτωση η επιστημονική υφή του έργου. Δεν γνωρίζω τι συναισθήματα θα προκαλέσει στο κοινό - ελπίζω ο θεατής να βρει κοινά στοιχεία με τον ήρωα, και μέσα από τις αδυναμίες του ίσως. Ο Νεύτων δεν ήταν μια στερεοτυπική ιδιοφυΐα, αλλά ένας άνθρωπος που όπως είχε πει κι ο Halley, μπόρεσε ''να πλησιάσει τους θεούς''. Και ένα τέτοιο κατόρθωμα, μόνο δέος μπορεί να προκαλέσει.
Πιστεύετε ενδιαφέρουν το ελληνικό κοινό τα ιστορικά ντοκιμαντέρ;
Τον τελευταίο καιρό αρχίζω να πιστεύω πως ναι, το ενδιαφέρουν σε μεγάλο βαθμό! Στο πρόσφατο Διεθνές Φεστιβάλ Επιστημονικών Ταινιών Αθήνας, ο ''Νεύτων'' απέσπασε Βραβείο Ειδικής Μνείας αλλά και το Βραβείο Κοινού, συναγωνιζόμενο μόνο μεγάλες ξένες παραγωγές! Πιθανώς το σημαντικότερο ερώτημα εδώ είναι όχι αν η ανταπόκριση του ελληνικού κοινού είναι αυτή που θα θέλαμε, αλλά εάν η εγχώρια παραγωγή μπορεί να σταθεί αντάξια των προσδοκιών του...
Tην Τρίτη 1 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθούν δυο προβολές στις 18:00 και στις 20:00. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη, απαραίτητα είναι όμως τα δελτία εισόδου, η διανομή των οποίων θα αρχίσει στις 18:00 της ίδιας ημέρας από το ταμείο του Ιδρύματος Ευγενίδου και έως εξαντλήσεως των διαθεσίμων θέσεων.Tο ντοκιμαντέρ προτείνεται για παιδιά ηλικίας 14 ετών και άνω, καθώς και για ενήλικες.
Ιnfo: «Νεύτων: Η Δύναμη του Θεού», Ίδρυμα Ευγενίδου, από 1 Νοεμβρίου. Με ελεύθερη είσοδο, Περισσότερες πληροφορίες για το ντοκιμαντέρ: www.eef.edu.gr
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
8°
