18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Έ, έ, έρχεται!

Είναι αγαπημένο, εκλεκτικιστικό, ανήσυχο και δημιουργικό, τολμηρό και πάντα μέσα στο πνεύμα και το Zeitgeist των καιρών. Το «μικράκι», όπως το αποκαλούν οι ορκισμένοι φίλοι και θεατές του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, κοντράστ με το «μεγάλο του αδελφάκι», που δεν είναι άλλο από το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου, σκάει στις οθόνες του λιμανιού και της πόλης, παραδοσιακά κάθε άνοιξη, κομίζοντας στους φανατικούς φίλους του μια ανεπανάληπτη εαρινή ανθοφορία από εικόνες και δημιουργούς. Δες τι θα δεις και μάρκαρε από τώρα, καθώς άρχισε η αντίστροφη μέτρηση, αφιερώματα, ταινίες και δημιουργούς.

Ο ελληνικής καταγωγής αμερικανός σκηνοθέτης Λούι Ψυχογιός, βραβευμένος με Όσκαρ για το The Cove, συνεχίζει τον παγκόσμιο διάλογο για την καταστροφική επέμβαση του ανθρώπου στον πλανήτη με το Racing Extinction, ένα αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ για τη μαζική εξαφάνιση ειδών.

Το bullying, παιδικά τραύματα και ένας φαύλος κύκλος βίας διερευνώνται με ξεχωριστό τρόπο στο νέο ντοκιμαντέρ White Rage του αιχμηρού φινλανδού κινηματογραφιστή Άρτο Χαλόνεν.

Η Γαλλίδα Κλερ Σιμόν ανακαλύπτει έναν κρυμμένο παράδεισο στο The Woods Dreams Αre Made of. Μέσα στο δάσος του Βενσέν στο Παρίσι, άστεγοι, περιθωριακοί, μετανάστες και κυνηγοί μιας ουτοπικής κοινωνίας, βιώνουν μια πραγματικότητα διαφορετική, γεμάτη όνειρα, αλλά και κινδύνους.

Ο Άλμπερτ Μέιζελς (1926-2015), ο σπουδαίος κινηματογραφιστής, πρωτοπόρος του direct cinema μαζί με τον αδερφό του Ντέιβιντ, μας αποχαιρετά με το ντοκιμαντέρ In Transit, το οποίο συνυπογράφει με τους Λιν Τρου, Νέλσον Γουόκερ, Μπεν Γου και Ντέιβιντ Ουσούι. Μια διαδρομή στις ζωές των επιβατών του Empire Builder, του ιστορικού τρένου που διασχίζει 2.200 μίλια των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στο κύκνειο άσμα της, το ντοκιμαντέρ No Home Movie, η βελγίδα σκηνοθέτις Σαντάλ Ακερμάν (1950-2015), χτίζει το συγκινητικό πορτρέτο της μητέρας της, επιζήσασας του Άουσβιτς, η οποία λίγο πριν πεθάνει εξομολογείται στην κάμερα τις απάνθρωπες μνήμες που όρισαν την ύπαρξή της.

Το μνημειώδες –9μισι ωρών- ντοκιμαντέρ του γάλλου δημιουργού Κλοντ Λανζμάν Shoah (1985), που γυρίστηκε σε διάρκεια δώδεκα ετών, τον έφερε αντιμέτωπο με τη φρίκη του Ολοκαυτώματος. Και τον σημάδεψε για πάντα. Στο 40λεπτο ντοκιμαντέρ Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah του Βρετανού Άνταμ Μπενζίν, ο Λανζμάν εξομολογείται άγνωστες ιστορίες από τα γυρίσματα, αλλά και την ψυχολογική φόρτιση που τον ακολουθεί έως σήμερα. To Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah είναι υποψήφιο για Όσκαρ ντοκιμαντέρ μικρού μήκους.

Το –επίσης υποψήφιο για Όσκαρ ντοκιμαντέρ μικρού μήκους- Chau, Beyond the Lines της Κόρτνεϊ Μαρς, αφηγείται τη συγκινητική και θαρραλέα ιστορία του έφηβου Βιετναμέζου Τσάου, ο οποίος γεννήθηκε με σοβαρή δυσμορφία στα άκρα εξαιτίας του Πορτοκαλί Παράγοντα, της χημικής ουσίας που χρησιμοποιήθηκε από τον αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Βιετνάμ και ευθύνεται για θανάτους και ακρωτηριασμούς ανθρώπων, αλλά και για γεννήσεις παιδιών με δυσμορφίες.

Πίσω απ’ το Uncle Howard του Άαρον Μπρούκνερ (ΗΠΑ) κρύβεται μια προσωπική σχέση αλλά και μια ολόκληρη εποχή. Ο ντοκιμαντερίστας εστιάζει στον θείο του, τον σκηνοθέτη Χάουαρντ Μπρούκνερ, ο οποίος αν και πέθανε σε ηλικία 34 ετών, άφησε έντονο το αποτύπωμά του. Σημείο αναφοράς αποτελεί η σχέση εμπιστοσύνης του με τον Γουίλιαμ Μπάροουζ που του επέτρεψε να γυρίσει το Burroughs: The movie, το μοναδικό ντοκιμαντέρ με τη συμμετοχή του μεγάλου συγγραφέα. Ο Τζιμ Τζάρμους, η Σάρα Ντράιβερ και ο Ρόμπερτ Γουίλσον μιλούν μεταξύ άλλων για τον Μπρούκνερ.

Τη διαδρομή της θρυλικής μουσικού Τζάνις Τζόπλιν ακολουθεί το ντοκιμαντέρ Janis: Little Girl Blue της Έιμι Μπεργκ (ΗΠΑ). Με την αφήγηση της Cat Power, η Μπεργκ χτίζει το πορτρέτο μιας πολυσχιδούς προσωπικότητας που επηρέασε γενιές καλλιτεχνών, παρουσιάζει την ευάλωτη πλευρά της, τη μουσική της ευφυΐα, ένα καλλιτεχνικό ταξίδι που διήρκεσε μόλις 27 χρόνια, αλλά έμεινε στην ιστορία.

Ο πολυβραβευμένος φωτογράφος Αρά Γκιουλέρ, Τούρκος αρμενικής καταγωγής, είναι ο πρωταγωνιστής του ντοκιμαντέρ The Eye of Istanbul (Τουρκία) των Μπινούρ Καραεβλί και Φατίχ Καϊμάκ. Οι σκηνοθέτες δανείζονται τον τίτλο απ’ το παρατσούκλι του Γκιουλέρ, ο οποίος έχει γίνει γνωστός ως ‘το μάτι της Κωνσταντινούπολης’, έχοντας απαθανατίσει την Πόλη, σε μια σειρά διάσημων φωτογραφιών τις δεκαετίες του ’50 και του ’60.

Κεντρική φωτογραφία: Uncle Howard του Άαρον Μπρούκνερ (ΗΠΑ)