"Ημερολόγια Αμνησίας" της Στέλλας Θεοδωράκη

Μπορείς να ανακαλύψεις μια ταινία κρυμμένη σε ένα ντουλάπι;

Εκεί βρήκε κατά το ήμισυ τα «Ημερολόγια Αμνησίας» η Στέλλα Θεοδωράκη, σε μπομπίνες από παλιά super8 που τα έντυσε με μια προσωπική ιστορία και την άμεση, κοινή πραγματικότητα του σήμερα. Κάνοντας μια ταινία που ναι, έχει την λέξη «ημερολόγια» στον τίτλο της, μόνο που θα μπορούσαν να είναι τα ημερολόγια του καθενός μας.

Πως προέκυψε η ιδέα αυτής της ταινίας; Ποια ήταν η αφορμή;

Η αφορμή ήταν τα φιλμάκια Σούπερ 8 που ανακάλυψα. Είχα ξεχάσει την ύπαρξή τους και επιπλέον δεν θυμόμουν καθόλου τι περιείχαν. Μόνο μια μπομπίνα έγραφε πάνω «Αυστραλία». Η ιδέα, δεν μπορώ να σου πω ακριβώς. Μου ήρθε κάπου ανάμεσα στις βόλτες μου σε μια Αθήνα που άρχιζε να αδειάζει και στο άδειασμα ενός σπιτιού αγαπημένου ανθρώπου. Ένιωσα να μας εγκαταλείπουν όλα. Οι άνθρωποι που αγαπάμε ο χώρος ν’ απογυμνώνεται, η πολιτεία να μην στηρίζει τους πολίτες της, σε συνδυασμό μ’ ένα παγκόσμιο αρνητικό ρεύμα. Κάπου εκεί γεννήθηκε η ανάγκη να κάνω την ταινία.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να κάνεις ένα φιλμ τόσο προσωπικό;

Ήταν δύσκολα εύκολο. Δύσκολα εύκολο, με την έννοια της βυθοσκόπησης σε πράγματα που θέλουμε να πούμε και να εκφράσουμε. Δύσκολο γιατί έφερε μια έντονη συναισθηματική φόρτιση που δεν μπορείς να την αντέξεις σε κάθε στιγμή κατά τη διάρκεια της πραγματοποίησής του. Αυτά όμως δεν τα σκεφτόμουν όσο έφτιαχνα την ταινία, γιατί αν τα σκεφτόμουν απλώς δεν θα την έκανα.

Πως βρήκες τον δρόμο σου μέσα από το υλικό που είχες τραβήξει στο παρελθόν; Τι οδήγησε τις επιλογές σου στο υλικό του τώρα;

Πήγαινα λίγο σα να έπαιζα τυφλόμυγα. Το υλικό του παρελθόντος ήταν δεδομένο. Το σύγχρονο ήταν πιο πληθωρικό γιατί με τη ψηφιακή κάμερα τραβάς πιο πολύ υλικό. Το έπλαθα ενάμισι χρόνο περίπου. Άλλαζα τη δομή του πρόσθετα και αφαιρούσα στοιχεία της καθημερινότητάς μας. Παρ όλο που είχε πολλή δουλειά είχε ταυτόχρονα και μια πλευρά αυτόματης γραφής. Σε κάποια στιγμή μπήκε ο Χρήστος Δεληγιάννης με τη μουσική κι άρχισε μια επιπλέον συνομιλία με τον ήχο. Υπήρχε βέβαια από την αρχή η ιδέα πως είναι σαν ένα μεγάλο γράμμα που απευθύνεται σ’ έναν Αυστραλό φίλο μου που του διηγούμαι τη ζωή μας.

Βλέποντας το φιλμ, παρακολουθώντας ψήγματα μιας ιστορίας που δεν αποκρυπτογραφείται ποτέ πλήρως, παραδόξως αισθάνεσαι κάτι που σε αφορά άμεσα. Με κάποιο τρόπο η «αλήθεια» μεταμορφώνεται σε «μυθοπλασία». Είναι κάτι που θα έλεγες ότι συνέβη και σε σένα στη διάρκεια της κατασκευής της ταινίας;

Νομίζω ναι. Νομίζω πως είναι μια κοινή απορία απέναντι σε αυτά που μας συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια και δεν μπορούμε να τα αποδεχτούμε και να τα συνειδητοποιήσουμε. Η ανάγκη να αλλάξουμε τους εαυτούς μας και τη ζωή μας και η δυσκολία να το καταφέρουμε. Κάτι σαν κοινωνική απελπισία. Που συμβαίνει όμως μέσα στο σπίτι μας, προσωπική, στο πετσί μας. Το ότι δεν αποκρυπτογραφείται ποτέ πλήρως, ίσως αφήνει στον καθένα το περιθώριο να προσθέσει τη δική του ιστορία. Παίρνουμε μέρος σε μια ταινία μυθοπλασίας με ακαθόριστο μη προβλεπόμενο σενάριο

«Στις κινούμενες εικόνες τα πρόσωπα είναι εκεί αλλά δεν έχουν απαντήσεις» ακούγεται κάποια στιγμή στην ταινία. Εσύ τι είδους απαντήσεις βρήκες κάνοντας το φιλμ;

Ίσως την απάντηση πως κάποιες φορές πρέπει να μάθουμε να βλέπουμε κατάματα αυτά που μας συμβαίνουν και να μιλάμε γι’ αυτά. Κι επίσης πως κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσουμε να φοβόμαστε για να προχωρήσουμε. Μια απελευθέρωση δηλαδή.

Info: Τα «Ημερολόγια Αμνησίας» θα προβάλλονται από την Πέμπτη 6/12 στην Αθήνα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας και στη Θεσσαλονίκη, στο Ολύμπιον στην αίθουσα Παύλος Ζάννας. Την Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου στις 20:00 στην Tαινιοθήκη της Ελλάδας, θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με την σκηνοθέτιδα Στέλλα Θεοδωράκη.