Κινηματογραφος

Ιστορίες στο Βόρειο Αιγαίο

16 ντοκιμαντέρ με τη συνεργασία Ελλήνων και Τούρκων κινηματογραφιστών

Δημήτρης Μαστρογιαννίτης
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Δεκαέξι νέοι κινηματογραφιστές και καλλιτέχνες, 8 Έλληνες και 8 Τούρκοι, δούλεψαν μαζί για τρεις μήνες και στις δυο πλευρές του Βορείου Αιγαίου (Μυτιλήνη, Αντάτεπε, Αϊβαλί, Τσανάκαλε, Σμύρνη κ.ά.) και δημιούργησαν ντοκιμαντέρ μικρού μήκους με θέμα τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης των δύο πλευρών. Τα ντοκιμαντέρ, διάρκειας 7 λεπτών το καθένα, δεν ανήκουν στο είδος «τουριστικό ντοκιμαντέρ», ούτε έχουν θέμα τη φύση, αλλά τους ανθρώπους και τις σχέσεις τους με το χώρο: Τα γκράφιτι, τα δάση και οι πυρκαγιές, η συμπεριφορά των αντρών προς τις γυναίκες, οι καρτ ποστάλ γίνονται αφορμές για να μελετήσουμε τη νοοτροπία και τα κοινά σημεία και τις διαφορές που μας ενώνουν.

Οι δημιουργοί συναντήθηκαν την άνοιξη του 2012 στη Μυτιλήνη σ’ ένα Ευρωπαϊκό πρόγραμμα που υλοποίησε το Istanbul Digital Culture and Arts Foundation σε συνεργασία με το Κέντρο Έρευνας και Δράσης για την Ειρήνη (ΚΕΔΕ), το Κέντρο Εκπαιδευτικών Δράσεων και Διαπολιτισμικής Επικοινωνίας ‘Kαρπός’, Τουρκικά Πανεπιστήμια, την Eταιρεία Πολιτιστικής Ανάπτυξης Λέσβου ‘ΑΙΟΛΙΣ’ και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου -Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας.

Ο κατάλογος των ταινιών:

(Τ)here της Ζακ Ιωάννου/ Refika της Özge Deniz Özker/ Ala la la la la της Μυρτώς Παπαδογεωργίου/ Roots to the Sounds της Firuze Karaoğlu/ Opus 2 - A perfumer's composition for the North Aegean region της Αλεξάνδρας Σαλίμπα/ 5 Spoons and 1 Knife της Γεωργίας Τσισμετζόγλου/ Twins του Στρατή Βογιατζή/ I Missed the Bus της Hande Zerkin/ Faster Harder Stronger της Melisa Üneri/ Eressos Romantica της Deniz Şengenç/ Neighbor, Do You Have Roka? της Sibil Çekmen/ SLF-NAG του Δημήτρη Αχλιόπα/ Unbounded- Wildfire in the North Aegean της Sena Başöz/  Radio Boarding Pass του Κωνσταντίνου Κουκούλη/ Kopuk της Gözde Efe/

Souvenir de... του Γιάννη Αδρίμη

Οι δημιουργοί μιλούν για τις ταινίες τους

«Opus 2», Αλεξάνδρα Σαλίμπα

Αρωματικό, πικάντικο ή χυμώδες; Θα μπορούσε να υπάρξει ένα άρωμα για την περιφέρεια του Βορείου Αιγαίου; To Opus 2 ακολουθεί το ταξίδι ενός αρωματοποιού από την Γκρας στη Μυτιλήνη και στο Αϊβαλί επικεντρώνοντας στις οσφρητικές του εντυπώσεις και το πώς αυτές γίνονται αγγελιοφόροι των πολιτιστικών ομοιοτήτων και διαφορών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, καθώς σταδιακά αποκαλύπτονται οι σημειώσεις για τη σύνθεση ενός αρώματος.

«Eressos Romantica», Deniz Şengenç

Η αγάπη είναι η απόδειξη της απέραντης οντότητας μας.

«SLF-NAG», Δημήτρης Αχλιόπας

Ο έλεγχος των τροφίμων είναι ένα θέμα που η σημασία του αυξάνεται διαρκώς, όχι μόνο για τους καταναλωτές αλλά και για τους παραγωγούς. Η σημερινή κατάσταση θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο τη δημόσια υγεία αλλά και την ελευθερία των ανθρώπων. Ως εκ τούτου, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για νέα και ριζοσπαστικά μέσα αντίδρασης.

Στις μέρες μας, όπου τα μέσα ενημέρωσης διαμορφώνουν την πραγματικότητα, τα ντοκιμαντέρ συχνά λειτουργούν ως βασικά όργανα κατασκευής της αλήθειας και της πραγματικότητας. Με τον τρόπο αυτό, τα ντοκιμαντέρ μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την ενημέρωση του κοινού, για την αποδόμηση των καθιερωμένων απόψεων της πραγματικότητας και, κατά συνέπεια, για πρόκληση προπαγάνδας.

 «5 Spoons and 1 Knife», Γεωργία Τσισμετζόγλου

Κακό Μάτι, Nazar, Mal de Ojo, Malocchio, Böser Blick, Malica Okulo, Evil Eye, Mauvais œil, Mau-olhado, дурной глаз, 邪視 , عين الحسود, چشم زخم. Πώς μπορεί μια αρχαία δοξασία, όπως αυτή του κακoύ ματιού, να δημιουργήσει κοινό έδαφος για διάλογο μεταξύ διαφορετικών ανθρώπων και διαφορετικών γενεών;

 «Kopuk», Gözde Efe

Όταν εμείς, ως ομάδα του ΝΑΝ, ταξιδέψαμε στο Αϊβαλί και στη Μυτιλήνη, τέσσερα σχήματα είχαν δημιουργηθεί στο μυαλό μου: Η Ανατολική ακτή του Αιγαίου, η ζωή στο Αϊβαλί - που αγνοούσε το άλλο μισό του Αιγαίου... Η Δυτική ακτή του Αιγαίου, η ζωή στη Μυτιλήνη, που επίσης αγνοούσε το άλλο μισό... Οι απέναντι όχθες του Αιγαίου, αντίθετες προσεγγίσεις για το άλλο μισό... Το Αιγαίο από μόνο του, όπως μοιραζόταν και βιωνόταν μια φορά κι έναν καιρό...

«Roots to the Sounds», Firuze Karaoğlu

Μια ανταλλαγή μεταξύ δύο χωρών, που συνέβη πριν από δεκαετίες... έφερε μόνο τους ανθρώπους στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, ή και τους πολιτισμούς; Εάν ζείτε στην Izmir, στη Σμύρνη όπως τη λένε κάποιοι, μπορείτε να σκεφτείτε πάνω στο θέμα αυτό περισσότερο από ό, τι κάνουν οι άλλοι, όπως έκανα κι εγώ.

Αν υπήρχε ένα δέντρο, που οι ρίζες του βρίσκονται στην Ελλάδα, ενώ το σώμα και τα φύλλα του στην Τουρκία, τι εθνικότητα θα είχε;

Μπορεί δύο μουσικοί από τη Σμύρνη να απαντήσουν σ’αυτό το ερώτημα;

«Radio Boarding Pass», Κωνσταντίνος Κουκούλης

Σε ποια πλευρά ανήκεις;

Ποια είναι γλώσσα σου;

Σε τι πιστεύεις;

Ποιο είναι το νόημα όλων αυτών;

Οι εικόνες είναι όλες ίδιες, η φύση, ο άνθρωπος, η θάλασσα, ο πολιτισμός... Δεν μπορείς να κάνεις διακρίσεις ανάμεσά τους. Οι δύο ακτές είναι τόσο κοντά που μπορείτε να τις δείτε ως φυσική συνέχεια... Αλλά όχι, υπάρχουν τα σύνορα για να μας περιορίσουν, αυτά είναι τα όρια μας, ακόμα κι αν δεν φαίνονται. Ενώ τα ραδιοκύματα δεν μπορούν να τα περιορίσει κανένα σύνορο! Διασχίζουν τη θάλασσα και φτάνουν στους δέκτες μας. Τα ραδιόφωνα είναι ελεύθερα να ταξιδεύουν και να μας ταξιδεύουν...

«Eressos Romantica», Ozge Deniz

Αντίκρυσα τη φωτογραφία μιας γυναίκας που ονομάζεται «Ρεφικά» στο Αντάτεπε. Το ντοκιμαντέρ αυτό είναι ένα σύντομο ταξίδι αναζήτησης της «Ρεφικά» στο Αντάτεπε (Τουρκία) και στην Λέσβο (Ελλάδα). Το Αντάτεπε είναι ένα παλιό ελληνικό χωριό όπου Τούρκοι και Έλληνες ζούσαν μαζί πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών. Η ιστορία της Ρεφικά και του έρωτα της, του Nazmi, έχει παραμείνει με τις διαφορετικές της εκδοχές. Ποια είναι η πραγματική; Είναι η γυναίκα εκείνης της φωτογραφίας η Ρεφικά, ή όχι; Ποιος γράφει την Ιστορία;

Στο τέλος αυτού του ταξιδιού, βλέπουμε ότι η φωτογραφία μιας γυναίκας που ονομάζεται «Ρεφικά» χρησιμοποιείται ως λογότυπο μιας μάρκας που γίνεται εμπόρευμα.

«Twins», Στρατής Βογιατζής

Τα ελληνικά και τούρκικα καφενεία είναι χώροι όπου πάντα κάτι συμβαίνει, αλλά και την ίδια στιγμή, δεν συμβαίνει τίποτα. Είναι σαν να επαναλαμβάνονται τα ίδια μοτίβα, η ίδια μέρα ξανά και ξανά. Αυτή η επανάληψη δημιουργεί ένα είδος έκστασης που οδηγεί σε άχρονο χώρο, όπου αν και τα πράγματα φαίνονται συνηθισμένα, είναι σαν να σας αποκαλύπτονται για πρώτη φορά. Ο ρυθμός στα καφενεία σας εκπαιδεύει στο να δείτε συνηθισμένα πράγματα, σαν να τα βλέπετε για πρώτη φορά. Αισθάνομαι πολύ τυχερός που είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω σ’αυτό το διαχρονικό ρυθμό.

Δευτέρα 8/10, 20.00

Ταινιοθήκη της Ελλάδος – ΛΑΪΣ, Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134 - 136 (μετρό Κεραμεικός), Διάρκεια Εκδήλωσης: 2 ώρες, Ακολουθεί μικρή δεξίωση

Είσοδος ελεύθερη