L, όπως Άρης Σερβετάλης

Ο πρωταγωνιστής της ταινίας του Μπάμπη Μακρίδη «L» εξηγεί τα πάντα στην A.V.

Πόσο «παράξενο» είναι τελικά το νέο «weird» ελληνικό σινεμά; Έχει σημασία «τι γίνεται στο τέλος»; Πώς είναι να «σκηνοθετείς ξύλα»;

Διάβασα το σενάριο του «L» μόνο μία φορά, και δεν το ξαναδιάβασα ποτέ. Έτσι κι αλλιώς είχα συμφωνήσει να κάνω την ταινία πριν καν το διαβάσω. Μου είπε με δικά του λόγια την ιστορία, και του είπα ναι. Μου άρεσε πολύ ο τρόπος που μου την αφηγήθηκε, ότι κι εκείνος δεν ήταν σίγουρος για το πώς θα εξελιχθεί, το ότι ήταν πρόθυμος να τη δουλέψουμε μαζί. Και το ότι η ιστορία ήταν παράξενη εξ αρχής, είχε για μένα σίγουρα από μόνο του ενδιαφέρον...

Η ταινία άλλαζε στην πορεία, γράφονταν σκηνές στη διάρκεια των γυρισμάτων. Δεν ήξερες τι θα γίνει και σου ερχόταν μια σκηνή που δεν την είχες φανταστεί και έβγαινε εκείνη την ώρα. Ήταν κάτι που είχε πολύ ενδιαφέρον, το ότι η ταινία έπαιρνε μια υπόσταση σχεδόν από μόνη της.

Αυτό που δεν άλλαξε είναι νομίζω ο χαρακτήρας μου στην ταινία. Βασίζεται σε μια γραμμή που παρέμεινε ίδια και που νομίζω πως είναι η αφέλειά του. Αν θέλουμε να το κάνουμε λίγο πιο βαρύγδουπο, νομίζω ο άνθρωπος έχει την ανάγκη να εντάσσεται σε κάποια κοινωνικά σύνολα, σε ομάδες, και μέσα από εκεί αρχίζει να βιώνει το ποιος είναι και να αυτοχαρακτηρίζεται να αποκτά ταυτότητα. Ο ήρωας αλλάζει κοινωνικές ομάδες γιατί δεν του ταιριάζουν, δεν χωράει σε καμιά, αλλά δεν το βάζει κάτω και κάθε φορά που εισπράττει μια απογοήτευση, κάνει την αποκοπή κι ξεκινά από την αρχή. Κι αυτό δείχνει ένα δυναμισμό μέσα στην αφέλειά του.

Δεν βλέπω τίποτα παράξενο σ’ αυτό που κάποιοι αποκαλούν «weird greek cinema». Βλέπω ανθρώπους που έχουν πολύ ταλέντο και χαίρομαι που συναντήθηκα μαζί τους και κάνουμε ταινίες με ένα διαφορετικό τρόπο. Ταινίες που δεν ενδιαφέρονται για μια προφανή αφηγηματική γραφή, που δεν λένε ιστορίες με έναν ξεκάθαρο, γραμμικό τρόπο.

Δεν μου αρέσει καθόλου το να παίζω με έναν παραδοσιακό τρόπο . Βρίσκω ότι υπάρχει κάτι πολύ ενδιαφέρον σε μια ερμηνεία που μοιάζει ανέκφραστη. Δεν το έχω ανακαλύψει ακόμη σε όλο του το εύρος, αλλά νιώθω ότι κάτι υπάρχει εκεί.

Συχνά προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε τις ταινίες μέσα από τη σκέψη τη λογική αλλά πολλές φορές αισθάνομαι ότι απελευθερώνομαι περισσότερο από ταινίες που δεν «καταλαβαίνω», αλλά που μου δημιουργούν κάτι συναισθηματικά που δεν μπορώ να το προσδιορίσω.

Το ίδιο μου συμβαίνει κι όταν βλέπω χορό, όπου δεν καταλαβαίνω απαραίτητα «τι θέλει να πει», αλλά νιώθω κάτι έντονο. Ή μέσα από τη ζωγραφική. Και φυσικά από τη μουσική που χτυπάει κατευθείαν το συναίσθημα. Αλλά οι περισσότεροι θέλουν φοβάμαι πως θέλουν να «καταλάβουν», θέλουν να ξέρουν «τι θέλει να πει», ποιο είναι το μήνυμα, τι έγινε στο τέλος...

Τι εννοείς να ζεις από την ηθοποιία;

(Γελάει) Πλέον δεν ζεις από αυτό, είναι πολύ δύσκολο. Πρέπει να κάνεις κι άλλα πράγματα παράλληλα, αλλά δεν πειράζει. Είναι κάτι πολύ ωραίο, κάτι που σε γεμίζει. Δεν σε νοιάζει αν θα έχεις λεφτά για να πιες έναν καφέ γιατί μέσα σου αισθάνεσαι πλούσιος. Αξίζει τον κόπο.

Εγώ ασχολούμαι με την ξυλουργική. Γι’ αυτό σου είπα να συναντηθούμε νωρίς σήμερα το πρωί, γιατί έχω να πάρω ένα καπάκι για ένα τραπέζι να το συνεχίσω...

Η ξυλουργική και η δουλειά του ηθοποιού έχουν ομοιότητες. Είναι λίγο σαν να σκηνοθετείς ξύλα (γελάει). Επειδή τα ξύλα είναι ζωντανά, πρέπει να τα ακούς, να τους συμπεριφέρεσαι με τους δικούς τους κανόνες. Μπορείς να φτιάξεις ένα τραπέζι, να το κολλήσεις, να το δεις να είναι εντάξει και να το ακουμπήσεις με λάθος τρόπο και το πρωί να είναι εντελώς στραβό. Θέλει κι εκεί τους κανόνες του. Αλλά παίρνεις ένα κομμάτι ξύλο κι από το τίποτα αρχίζεις να σκαλίζεις, να πλανίζεις, να δημιουργείς κάτι. Είναι κι αυτό σαν ένας χαρακτήρας, σαν μια ταινία.

Ναι, όπως και οι ταινίες μου, μερικές φορές και τα έπιπλά μου, η αλήθεια είναι πως είναι λίγο στρεβλά... Μου αρέσει να μην είναι πολύ καθαρές οι γραμμές τους. Μπορεί να έχει μια τρύπα στη μέση, ή να έχουν κάτι που δεν θα περίμενες να είναι εκεί...

Το να δουλεύεις με τα ξύλα είναι κάτι πολύ ωραίο. Γειώνεσαι. Στο εργαστήρι είσαι ένας άνθρωπος που κοπιάζει χειρωνακτικά, οπότε όταν πηγαίνεις στα γυρίσματα δεν είσαι απλά ένας ηθοποιός. Μπορώ να κρατάω μια απλότητα και μια καθαρότητα που μπορεί να μην την είχα αν ήμουν μόνο ένας ηθοποιός με όλα αυτά που κάτι τέτοιο συνεπάγεται. Για να σου πω ένα πολύ απλό παράδειγμα και μόνο, η κούραση που μπορεί να φέρεις από το εργαστήρι αφαιρεί αυτόματα ένα ναρκισσισμό και μια ωραιοπάθεια που έχει ένας ηθοποιός μπροστά στην κάμερα, σε κάνει πιο ανθρώπινο. Αυτό και μόνο είναι ένα σημαντικό βοήθημα.

---

Εικονογράφηση: Snezhana Todorova