Ο Ευριπίδης Λασκαρίδης και το Lapis Lazuli: Κριτική της παράστασης

Εδώ και σχεδόν μια δεκαετία και με τέσσερις παραστάσεις του, ο Ευριπίδης Λασκαρίδης με την Ομάδα του Osmosis έχει κατακτήσει μια εξέχουσα θέση στον χώρο των παραστατικών τεχνών όχι μόνο εντός του ελληνικού αλλά και εντός του διεθνούς θεατρικού τοπίου. Δημιουργώντας περσόνες εκκεντρικές όσο και έκκεντρες, παρουσιάζει πολυσύνθετα θεάματα που κινούνται μεταξύ περφόρμανς, χορού, εικαστικών τεχνών και ενός θεάτρου χωρίς λόγο, όπου επικρατούν τα παραγλωσσικά σημεία, ήτοι παράδοξοι όσο και οικείοι ήχοι, οι οποίοι αρνούνται να υποταχθούν στη δυναστεία του λογοκεντρισμού και της σημασιοδοτημένης ομιλίας. Φλερτάρουν έτσι με το ηχητικό σύμπαν της γλωσσολαλίας, των ακατανόητων εκείνων ήχων που, ωστόσο, παράγουν νόημα πριν και πέρα από τη συμβατική γλώσσα.

Πράγματι, τα παράδοξα πρόσωπα που κατοικούν στο σύμπαν του Λασκαρίδη εκφέρουν ήχους που προσποιούνται τη γλώσσα, ταυτόχρονα ακυρώνοντάς την και αφήνοντας τον θεατή να παρασυρθεί από την ηχοποιητική τους δύναμη. Ταυτόχρονα, μουσικοί ήχοι υπερτονίζουν σε μέγιστο βαθμό τις «φωνητικές εκφορές», καθιστώντας τες απόκοσμες, όσο απόκοσμες, άλλωστε είναι και οι γκροτέσκες σκηνικές εικόνες που δημιουργούν τα ίδια τα πρόσωπα με τα κοστούμια, το μακιγιάζ, τις μάσκες, αλλά και η όλη σκηνογραφική διευθέτηση.

Κριτική της παραστασης Lapis Lazuli του Ευριπίδη Λασκαρίδη στη Στέγη

Το τελευταίο έργο του Ευριπίδη Λασκαρίδη με τίτλο Lapis Lazuli, παραπέμποντας στον ημιπολύτιμο λίθο με το μπλε χρώμα, διαθέτει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Εδώ, το κεντρικό πρόσωπο είναι ένας Λυκάνθρωπος (Ευριπίδης Λασκαρίδης) που κυνηγά, ως εναλλακτική μορφή Δράκουλα, την όμορφη Μίνα. Θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια συμβιβαστική εκδοχή ενός νεαρού Δρ. Χέλσινγκ (Δημήτρης Ματσούκας), ο οποίος θα αναλάβει, μέσω ψυχοθεραπείας, να τον γιατρέψει, καταλήγοντας, μπροστά στο ανίατο της περίπτωσής του, να τον ταΐσει κουβάδες φάρμακα, να του κάνει ηλεκτροσόκ, για να αποδειχθούν, στο τέλος,όλα μάταια. Σε λίγο ο Λυκάνθρωπος, με το τρομερό ουρλιαχτό του, θα βγει και πάλι στο κυνήγι, θα εισβάλει στο δωμάτιο της νεαρής κοπέλας μεταμφιεσμένος σε φίλη της (παραπέμποντας εν μέρει και στη γιαγιά-λύκο της Κοκκινοσκουφίτσας), αλλά η νεαρή γυναίκα θα αποδειχτεί σκληρό καρύδι, τρέποντάς τον σε φυγή. Και όλα αυτά μέσω απολαυστικών κωμικών στοιχείων που παράγονται από την κινησιολογία των ηθοποιών και τους φωνητικούς ήχους τους. Το ίδιο απολαυστικό θα είναι και το κυνήγι στο «δάσος», με δύο καταπληκτικούς περφόρμερ (Άγγελος Αλαφογιάννης, Σπύρος Ντόγκας) να αναλαμβάνουν να υποδυθούν ο ένας το δέντρο που σείεται και συμπαρασύρεται στη δράση, ενώ ο άλλος ένα σμήνος πουλιών-γαντιών που ακολουθεί κατά πόδας με απολαυστική κίνηση.

Αν, ωστόσο, αυτός μοιάζει ο βασικός πυρήνας της περφόρμανς, με όλα τα στοιχεία της υπερβολής που απαιτεί το γκροτέσκο, από ένα σημείο κι έπειτα η σκηνικές εικόνες χάνουν τον έστω και χαλαρό ειρμό τους και νέες, ακατάτακτες εισβάλλουν. Χωρίς να χάνουν την αισθητική τους, με τα υπέροχα χορευτικά της Μαρίας Μπρέγιαννη (ή, σε διπλή διανομή, της Ευτυχίας Στεφάνου) ή το ντουέτο της με τον ταλαντούχο Δημήτρη Ματσούκα ή, ακόμα, με την εντυπωσιακή ενδυματολογικά μετάλλαξη του Λυκάνθρωπου σε ανατολίτη αιμοβόρο και φιλοχρήματο άρχοντα, οι νέες σκηνές μοιάζουν χωρίς δραματουργική συνέπεια. Ο θεατής αρκείται, από ένα σημείο κι έπειτα, να θαυμάζει ευρηματικές εικαστικές εικόνες (κάποιες εκ των οποίων παραπέμπουν σε σκηνικές εικόνες του Καστελλούτσι) και άρτιες τεχνικές των ηθοποιών, ασυνεπείς ωστόσο, προς τον βασικό δραματουργικό άξονα, που η ίδια η παράσταση είχε χαράξει. Είναι ένα πρόβλημα που είχα παρατηρήσει και στο επίσης πολυπρόσωπο Ελενίτ του 2019, δηλαδή την αμέσως προηγούμενη δουλειά του στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, κάτι που δεν συνέβαινε στα ουσιαστικά μονοπρόσωπα έργα του Relic και Τιτάνες (στο τελευταίο έχοντας και έναν «βοηθό»).

Αναντίρρητος συνοδοιπόρος της όλης περφόρμανς είναι η εντυπωσιακή μουσική και ηχητική σύνθεσητου Γιώργου Πούλιου, αλλά και ο υποβλητικός σχεδιασμός του φωτισμού από τον Στέφανο Δρουσιώτη. Τα σκηνικά είναι του Σωτήρη Μελανού, στα κοστούμια συνεργάστηκαν οι Χρήστος Δεληδήμος & Αλέγια Παπαγεωργίου, ενώ σύμβουλος στη κίνηση είναι ο Νίκος Δραγώνας και σύμβουλος δραματουργίας ο Αλέξανδρος Μυστριώτης.

Ο Ευριπίδης Λασκαρίδης είναι αναμφισβήτητα ένας υπερταλαντούχος περφόρμερ και εμπνευστής ενός σύνθετου θεάματος και, δικαιολογημένα, έχει κατακτήσει τη θέση του στο διεθνές θεατρικό στερέωμα. Μένει μόνο να οργανώσει καλύτερα τη δομή των ονειρικών εικόνων του, ώστε να αποδεικνύονται λειτουργικές,στο σύνολό τους, ως προς το αρχικό ζητούμενο της παράστασης. Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμα και για τον σουρεαλισμό, το όνειρο δεν ήταν παρά η μέθοδος για ένα δομημένο και με συγκεκριμένη στόχευση αποτέλεσμα.