13ο Dance Days Chania: H Σοφία Φαλιέρου μάς ξεναγεί

Σώματα ενεργά, σώματα σε αναμονή, σώματα σε αμφισβήτηση, σε αφύπνιση και σε εξέγερση… Το «συνειδητό σώμα», η θεματική που επικεντρώνεται το φετινό Dance Days Chania, παρακολουθεί και αποκωδικοποιεί αυτά τα σώματα μέσα από τις παραστάσεις που παρουσιάζονται στην 13η διοργάνωσή του. Το Dance Days Chania ανανεώνει και φέτος το ραντεβού στα Χανιά, φιλοξενεί παραστάσεις δημιουργών από 8 χώρες παρουσιάζοντας διαφορετικές πτυχές της σύγχρονης χορευτικής σκηνής και δημιουργίας. Η Σοφία Φαλιέρου, καλλιτεχνική διευθύντρια του DDC, μας μιλάει το πώς το φεστιβάλ γεννήθηκε ως αντίδραση στην πολιτικοοικονομική και κοινωνική κρίση που ξέσπασε το 2011, την πορεία του μέσα στα χρόνια, καθώς και για το τι θα δούμε στη φετινή διοργάνωση.

Τι θα δούμε στο φετινό Dance Days Chania;

Θα δούμε έργα 17 δημιουργών από διάφορες χώρες που συνθέτουν ένα δυνατό παζλ για το τι συμβαίνει στη σύγχρονη χορευτική σκηνή του σήμερα, αλλά και ποια θέματα ταλανίζουν τις κοινωνίες μας. Η κάθε ημέρα στο πρόγραμμα είναι πολύ διαφορετική από την προηγούμενη, έτσι ώστε να δίνει την ευκαιρία στον θεατή να ταξιδέψει στο ευρύ φάσμα των προσεγγίσεων της τέχνης μέσα από τη σωματικότητα. Έργα θα παρουσιαστούν στο θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης», στο κέντρο του παλιού λιμανιού, αλλά και σε σημεία της πόλης. Την περίοδο του φεστιβάλ θα στηθούν εξ’ ολοκλήρου 2 παραγωγές από ελληνίδες δημιουργούς, όπου ο θεατής θα μπορεί να τις παρακολουθήσει από τη διαδικασία της σύλληψης έως και την «γέννησή» τους.

Ένα διακρατικό καλλιτεχνικό residency σε συνεργασία με τη Στέγη Χορού Λεμεσού, που φέρνει κοντά δύο κόσμους τόσο κοντινούς και τόσο άγνωστους μεταξύ τους (Ελλάδα-Κύπρος). Την παρουσίαση του project «Το δικό μου σώμα “μιλά”» με τη μορφή έκθεσης ζωγραφικής στον Αγ. Ρόκκο στη Σπλάντζια από παιδιά δημοτικού σε συνεργασία με σχολεία του Δήμου Χανίων και στόχο την ανάπτυξη της σωματικής αντίληψης και αυτοπροστασίας από παραβιαστικές συμπεριφορές. Θα φιλοξενήσουμε ημερίδα με θέμα «Το σώμα στον δημόσιο χώρο ως βίωμα και ως πράξη» σε συνεργασία με τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης, αλλά και διήμερο αφιέρωμα στην ενότητα Video Dance, όπου 28 επιλεγμένα έργα θα προβληθούν στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης αλλά και σε υπαίθριο parking.

Πολλές από τις δράσεις του φεστιβάλ έχουν ελεύθερη είσοδο στο κοινό. Αυτό που προσκαλούμε τον κόσμο να ζήσει μαζί μας, αυτές τις 2 εβδομάδες του φεστιβάλ, είναι μια γιορτή που αφορά στην ποιότητα της ζωής μας, όπως βιώνεται μέσα από την τέχνη του σώματος και μία διαρκή υπενθύμιση, του πόσο πολύτιμο είναι να τη μοιράζεσαι γενναιόδωρα, μέσα από συμπράξεις, εξωστρέφεια, εγγύτητα και αυθεντικές συνομιλίες.

Πώς ορίζεται το «συνειδητό σώμα» στο οποίο εστιάζει το 13ο Dance Days Chania; Τι επιδιώκει να εκφράσει;
Το προηγούμενο φεστιβάλ το 2022, ήταν αφιερωμένο στο πως τα σώματα και ο χορός εκκινούν στη νέα τάξη πραγμάτων και στα εργαλεία που είναι αναγκαία για αυτή την εκκίνηση. Η εστίαση στο «συνειδητό σώμα» είναι για εμάς μια εξελικτική προσέγγιση, γιατί αυτό είναι αναπόσπαστο από το πνεύμα του. Το σώμα μας είναι το σπίτι μας και αν αυτό είναι φιλόξενο, ανοικτό, οργανωμένο και καθαρό, μπορεί να έρθει σε ουσιαστική επαφή με τον εσωτερικό του κόσμο, αλλά και τον κόσμο γύρω του. Αφορά στην γνώση του ποιοι είμαστε και του τι πραγματικά θέλουμε, για να είμαστε καλά! Ποιες είναι οι ανάγκες μας και τι μέσα χρειαζόμαστε για να το πετύχουμε. Προϋποθέτει εγρήγορση, ενσυναίσθηση, ενημερότητα και αποδοχή. Το «συνειδητό σώμα» είναι ένα σώμα παρόν, δεν είναι θεατής των όσων του συμβαίνουν, οφείλει να έχει θέση σε αυτά. Να ορίζει τον τρόπο που δημιουργεί, να έχει ενεργό ρόλο στην τέχνη και την ζωή, υπερασπιζόμενο την ύπαρξη και την οντότητά του. Αυτό αντιπροσωπεύει και το DDC.

Μιλήστε για τη σημασία της ύπαρξης της ενότητας «Νέοι δημιουργοί και Δημόσιος χώρος» στο Φεστιβάλ.
Η ενότητα «Νέοι δημιουργοί και δημόσιος χώρος» ξεκίνησε το 2019, ωστόσο ήταν πάντα για εμάς ένα Project σε διεργασία. Ένας κύριος στόχος του φεστιβάλ είναι η ενεργοποίηση της κοινότητας και η κατάρριψη της πεποίθησης ότι ο χορός είναι τέχνη πολυτελείας και αφορά λίγους. Φτιάξαμε προϋποθέσεις ώστε να βγουν παραστάσεις έξω από το θέατρο, για όλον αυτόν κόσμο που δυσκολευόταν να μπει μέσα σε αυτό. Δημιουργοί και performers βρίσκονται στην κυριολεξία στις πόρτες και στις γειτονιές της πόλης, επικοινωνώντας τα έργα τους με τους κατοίκους αλλά και την αρχιτεκτονική του τόπου. Άνθρωποι που δεν θα πήγαιναν ποτέ σε έναν χώρο τέχνης για να παρακολουθήσουν παραστάσεις χορού, κάθε χρόνο πλέον δηλώνουν δυναμικά το παρόν σε δράσεις του φεστιβάλ και γίνονται μέρος του. Ταυτόχρονα είναι για εμάς προτεραιότητα να συντελούμε στην ευκαιρία δημιουργίας, πειραματισμού και έρευνας σε νέους καλλιτέχνες με αφετηρία έμπνευσης το αστικό τοπίο για την επαναπροσέγγιση, κατανόηση και αξιοποίησή του. Προσπαθούμε με όσα μέσα διαθέτουμε να δώσουμε χώρο στη διαμόρφωση του κινητικού καλλιτεχνικού λεξιλογίου δημιουργών στα πρώτα τους βήματα συνθέτοντας και παρουσιάζοντας έργα εν εξελίξει. Είναι τεράστια πρόκληση για αυτούς να βρίσκονται σε ασφαλή συνθήκη συνομιλίας και σύμπραξης με τον δημόσιο χώρο.

Διεθνώς αναγνωρισμένοι δημιουργοί γίνονται μέρος του φεστιβάλ Dance Days Chania και πραγματοποιούν τα σεμινάριά τους. Ποια σεμινάρια προσφέρονται φέτος;
Φέτος, όπως και κάθε χρόνο, δίνουμε μεγάλη έμφαση στον σχεδιασμό του εκπαιδευτικού μας προγράμματος, το οποίο απευθύνεται σε επαγγελματίες χορευτές, σπουδαστές, ερασιτέχνες, αλλά και σε όλη την οικογένεια. Είναι σημαντικό να προσφέρεται η ευκαιρία, να έρχεσαι σε επαφή και να διδάσκεσαι από έμπειρους δασκάλους, χορευτές διεθνώς αναγνωρισμένων ομάδων, αλλά και νέους δημιουργούς που προσφέρουν φρέσκες ιδέες στον καλλιτεχνικό χώρο. Όπως όμως και για αυτούς, το να μεταφέρουν τη γνώση και την καλλιτεχνική τους εμπειρία κυρίως στα νέα παιδιά που έχουν ανάγκη από ισχυρά εναύσματα για να ανοίξουν «τα φτερά τους και να πετάξουν», αλλά και να ξεφοβηθούν να εντάξουν στον επαγγελματικό τους προσανατολισμό τον χορό.
Οι ενδιαφερόμενες/οι έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με εργαλεία για τον αυτοσχεδιασμό και την κινησιολογική έρευνα, την διαμόρφωση ενός έργου, το partnering, την τεχνική κατάρτιση μέσω ρεπερτορίων αλλά και γνωριμία με το έργο σπουδαίων ομάδων της σύγχρονης χορευτικής σκηνής παγκοσμίως. Επιπλέον, γονείς και παιδιά μπορούν να «συναντηθούν» σε σεμινάριο χορού μέσα από σωματικά παιχνίδια για την εμπιστοσύνη και τη γνωριμία με το σώμα τους. Να το κατανοήσουν περισσότερο και να το απολαύσουν.

Πώς και γιατί ξεκινήσατε το Dance Days Chania;
Γεννήθηκε ενστικτωδώς από μία φυσική αντίδραση στην πολιτικοοικονομική και κοινωνική κρίση που ξέσπασε το 2011. Μια αντίσταση στον φόβο της αδράνειας και της απραξίας, μπροστά στον κίνδυνο της καλλιτεχνικής ανυπαρξίας. Στόχος του η ενίσχυση της τέχνης του χορού και των ανθρώπων του, η υποστήριξη της κοινότητας να εκφραστεί μέσω της σωματικότητας, οι ανταλλαγές και συμπράξεις, οι ευκαιρίες σε νέους δημιουργούς να τολμήσουν. Ενώσαμε όλες τις δυνάμεις μας ώστε ο χορός να μην πάψει να ταξιδεύει και να κάνει καλύτερο τον κόσμο, πιο «απαλό», πιο ευαίσθητο, πιο ευέλικτο, πιο επικοινωνιακό και θαρραλέο ακόμα και σε περιόδους βαθιάς κρίσης.

Διαφέρει ο ρόλος της καλλιτεχνικής διευθύντριας του φεστιβάλ από αυτόν της χορογράφου- χορεύτριας;
Διαφέρει από την άποψη της ευθύνης, στο μέγεθος του εγχειρήματος, στις απαιτητικές αποφάσεις που δυστυχώς δεν έχουν να κάνουν πάντα με το καλλιτεχνικό έργο, στην διαχείριση των σχέσεων, του ανθρώπινου δυναμικού, συναδέλφων και συνεθελοντών. Είμαστε ένα ανεξάρτητο φεστιβάλ και διατηρούμε το ήθος και την ακεραιότητά μας επιλέγοντας να μην κάνουμε εκπτώσεις στον σχεδιασμό και τον προγραμματισμό μας, παρά του ότι η οικονομική υποστήριξη από την πλευρά των φορέων δεν είναι δεδομένη. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο ξεκινάμε από το μηδέν, να χτίσουμε, να αναζητήσουμε πόρους, χώρους, υποστήριξη. Είναι κάτι που με κρατάει μόνιμα σε επαγρύπνηση.
Το φεστιβάλ το εμπνεύστηκα ως δημιουργός. Δεν είμαι παραγωγός ούτε μάνατζερ. Προσπαθώ να διατηρήσω την ίδια ελευθερία που διέπει την δημιουργική διαδικασία όταν συνθέτω ένα έργο, με όταν έρχεται η ώρα να ενώσω τα κομμάτια του παζλ μεταξύ τους για τον σχεδιασμό του DDC. Η έρευνα, η παρατήρηση, το πάθος, ο αυτοσχεδιασμός, ο φόβος, η τόλμη, η δύναμη της θέλησης, το πείσμα, η επιμονή, η συνειδητοποίηση ότι δεν μπορείς να κάνεις πίσω… Όλα είναι κοινά και στους δύο ρόλους. Και στις δύο περιπτώσεις δημιουργείς, μόνο που στην μία το κάνεις για εσένα και τους ερμηνευτές σου και μπορείς να επιλέξεις την παύση. Στην άλλη, υπερασπίζεσαι έργα και καλλιτέχνες που επέλεξες με την ομάδα σου, σε μία ευρεία κλίμακα, σε μία συνεχή διαδρομή μέχρι την υλοποίηση του προγράμματος και εδώ δεν υπάρχει παύση. Και στις δύο περιπτώσεις καλείσαι να είσαι παρών με όλες σου τις αισθήσεις και αυτή είναι η τεράστια ομοιότητα.

Πώς βιώνετε αυτές τις ημέρες χορού;
Με διαρκώς εναλλασσόμενα συναισθήματα, ανυπομονησία, προσμονή, υπερηφάνεια, άγχος, περιέργεια, ανατροπές, εκπλήρωση, νοιάξιμο, πληρότητα. Όλη την γκάμα των συναισθημάτων… Το φεστιβάλ για εμάς δεν είναι οι 12 ή 15 ημέρες του, δεν είναι ο μήνας Ιούλιος σε μία από τις πιο κοσμοπολίτικες πόλεις της Ελλάδας. Είναι καθημερινή δουλειά για 360 μέρες τον χρόνο. Ήδη, ενώ συμβαίνει, η καρδιά μου απολαμβάνει, αλλά ο νους μου ταξιδεύει στο επόμενο. Έτσι το ένα μεταφέρει τη δυναμική του στο άλλο. Το βλέπουμε να συμβαίνει και ονειρευόμαστε! Οι ημέρες διεξαγωγής του είναι το κλείσιμο ενός κύκλου και το άνοιγμα ενός άλλου. Είναι απαιτητικές και αποσπούν όλη την φροντίδα, την προσοχή και την έγνοια μας ώστε να εξασφαλίσουμε ότι προσφέρουμε το μέγιστο. Για τον κόσμο του χορού και την πόλη είναι γιορτή, για εμάς τους οικοδεσπότες του είναι και τεράστια ευθύνη. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δράσεις κάθε ημέρα από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, τόσο εντός του θεάτρου, όσο και σε πολλά διαφορετικά και με άλλες ανάγκες σημεία της πόλης. Αυτό σημαίνει έναν διαρκή συντονισμό που αναλαμβάνουμε, μια λεπτομερή οργάνωση ώστε να λειτουργήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο όλες οι ομάδες εθελοντών και συνεργατών για την υλοποίηση των δράσεων. Στο κλείσιμο της ημέρας, παρά την κούραση όλων γινόμαστε μια μεγάλη παρέα καλλιτέχνες και εθελοντές και μοιραζόμαστε φαγητό, εικόνες, συναισθήματα. Αυτές είναι οι ημέρες μας… Μέρες δημιουργίας και εγγύτητας.

Είναι η 13η χρονιά που πραγματοποιείται το Φεστιβάλ. Κάντε μας έναν μικρό απολογισμό αυτής της περιόδου. Ποια είναι η επίδραση του Φεστιβάλ στα Χανιά αλλά και σε εσάς την ίδια;
Το DDC ξεκίνησε ως μια τετραήμερη δράση, πρόσκληση σε έλληνες χορογράφους να ταξιδέψουν τα έργα τους και εκτός της Αθήνας, προσφέροντας τους τα απολύτως βασικά, σκηνή, τεχνικό εξοπλισμό, έσοδα από πωλήσεις εισιτηρίων, μετακίνηση και φιλοξενία στα σπίτια μας. Ήρθαμε αντιμέτωποι με τους φόβους μας, «τσαλακωθήκαμε», αποκτήσαμε νέες δεξιότητες που δεν φανταζόμασταν καν. Από το 2014 έγινε ένα άνοιγμα με μεγάλες υπερβάσεις από μέρους μας και ανυποψίαστη τόλμη που μας έδωσε η δύναμη της ένωσης και της αλληλοστήριξης. Έκτοτε, αυτό το «παιδί μας» μεγαλώνει χρόνο με τον χρόνο, ανθίζει και δίνει καρπούς. Δέχεται κάθε χρόνο στα Open Call του εκατοντάδες αιτήσεις (φέτος δεχθήκαμε περισσότερες από 700 αιτήσεις) από καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο και χιλιάδες θεατές παρακολουθούν τις δράσεις του. Το φεστιβάλ πλέον αποτελεί θεσμό για την πόλη, αλλά και για την κοινότητα του χορού και αυτό είναι μεγάλη τιμή, ευθύνη αλλά και ανατροφοδότηση για εμάς. Την περίοδο του COVID (2020 – 2021) περίοδο παύσης για τον πολιτισμό, μετά από τεράστιες προσπάθειες και συνειδητές επιλογές, παραμείναμε στη θέση μας και με συνέπεια και σταθερότητα προσφέραμε δια ζώσης παραστάσεις σε υπαίθριους χώρους, σχεδόν εξ’ ολοκλήρου δωρεάν στο κοινό, ενισχύοντας κυρίως νέους δημιουργούς. Με τη βαθιά πεποίθηση ότι ακόμη και στις πιο σκοτεινές συνθήκες για την ανθρωπότητα η τέχνη μπορεί να επουλώσει πληγές, να αφυπνίσει, να κινητροδοτήσει, να διατηρήσει την ελπίδα ζωντανή. Φέτος, επιστρέφουμε στο «ασφαλές» περιβάλλον του κλειστού θεάτρου συνεχίζοντας παράλληλα να δίνουμε προτεραιότητα και στον δημόσιο χώρο. Το DDC συνιστά τόπο δημιουργίας, ανταλλαγής, διαλόγου και επικοινωνίας σε μία εποχή έντονων αναζητήσεων. Η πόλη το περιμένει, σταδιακά γίνεται όλο και περισσότερο συμμετοχική, αυτό συνεχίζει και είναι το μεγάλο μας στοίχημα. Πως θα την αφουγκραστούμε καλύτερα και θα συνομιλήσουμε ειλικρινά και δημιουργικά μαζί της.
Για εμένα αποτελεί ένα από τα πιο πολύτιμα και πολύχρωμα κομμάτια της ζωής μου. Όχι μόνο λόγω της καθημερινής ενασχόλησης με αυτό, αλλά και της ομάδας που διαμορφώνεται μέσα από αυτό, των σχέσεων που προκύπτουν, των προκλήσεων και των μετατοπίσεων, του χώρου που καταλαμβάνει στο δημιουργικό και διεκπαιρεωτικό του σκέλος. Στον τρόπο που επενδύω στο χτίσιμό του, στους ανθρώπους που κάθε χρόνο γίνονται μέλη της οικογένειας του DDC.

Ποια είναι τα πλάνα σας για το μέλλον;

Το μέλλον του DDC, το ορίζει το παρόν του. Ετοιμαζόμαστε να το ζήσουμε για 13η φορά με όλες μας τις αισθήσεις, να ακούσουμε προσεκτικά και να δούμε διεισδυτικά όσα έχει να μας επικοινωνήσει. Θέλουμε να είναι ανοικτό, καθαρό, χαρούμενο, τολμηρό! Ένας τόπος φιλόξενος για τη δημιουργία και τις καλλιτεχνικές ανταλλαγές.

INFO
13o Διεθνές Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού «Ｄance Days Chania»| 22.07 - 02.08 2023
Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα και πληροφορίες για το φεστιβάλ στο dancedays.gr/festival