Χορεύουμε στη Στέγη με τη Νεφέλη Αστερίου και την Ξένια Κογχυλάκη

Οι κλισέ αποδόσεις ζωικών χαρακτηριστικών στις γυναίκες (η γυναίκα-αράχνη, η χορεύτρια-κύκνος, η συλφίδα, η γαζέλα, η αλόγα, η σκύλα), αλλά και το headbanging, μια πρακτική ενσώματης εκτόνωσης στον ρυθμό της μουσικής που συνδέεται κυρίως με τους άντρες, εμπνέουν τα βήματά τους αυτό το Σαββατοκύριακο στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Δυο χρόνια μετά τη συμμετοχή τους στο Φεστιβάλ Χορογράφων της Στέγης, ως συνδημιουργοί και ερμηνεύτριες του ψηφιακού έργου «besuch», η Νεφέλη Αστερίου και η Ξένια Κογχυλάκη επιστρέφουν στο Onassis Dance Days κάθεμιά με την προσωπική της χορογραφική κατάθεση και ερμηνεία. Τι αναζητούν οι ίδιες στον χορό; Σε μια χρονιά που η συγκεκριμένη διοργάνωση γυναικοκρατείται, θεωρούν ότι υπάρχει γυναικεία ματιά στην τέχνη τους και πώς θα την όριζαν; Πώς γεννήθηκε η ιδέα για τις παραστάσεις τους και τι θέλουν να μοιραστούν μέσα από αυτές;

ODD-Onassis Dance Days: H Νεφέλη Αστερίου μιλάει για το Bestiaire

Στον χορό εντοπίζω ταυτόχρονα έναν χαρακτήρα εξαιρετικά πραγματιστικό και επαναληπτικό –όπως ένα άθλημα– και την πολυτέλεια της συνείδησης διακριτικών λειτουργιών και αισθήσεων, όπως π.χ. η αναπνοή. Ως ερμηνεύτρια αναζητώ, λοιπόν, αυτήν την ξεχωριστή σχέση με το σώμα, κατασκευάζοντας ενεργητικά πρακτικές αλλά και εμπειρίες. Από τη σκοπιά του θεατή αναζητώ έργα που ενεργοποιούν το βλέμμα μου και στρέφουν την προσοχή μου σε λεπτοφυείς συνδέσεις μεταξύ κοινού και ερμηνευτών. Εκτιμώ τα έργα τα οποία δεν μου προσφέρονται σαν προϊόντα οπτικής κατανάλωσης αλλά με καλούν να πάω προς αυτά.

Μια γυναίκα δημιουργός δεν συνεπάγεται γυναικεία ματιά και νομίζω πως, ανεξαρτήτως φύλου, έχουμε πολύ δρόμο προς την αποδόμηση του πατριαρχικού βλέμματος που κυριαρχούσε στον χορό, όπως και στις υπόλοιπες τέχνες. Για μένα το ζήτημα της γυναικείας ματιάς στην τέχνη τίθεται εξίσου με όρους παραγωγής και διαδικασίας δημιουργίας όσο με όρους αναπαράστασης. Αν το γυναικείο βλέμμα μετατρέπει το γυναικείο σώμα από αντικείμενο σε υποκείμενο της δράσης του, νομίζω ότι με ενδιαφέρει να εξασκήσω τη (γυναικεία) ματιά μου ώστε να εντοπίζει πότε τα σώματά μας, οι συμπεριφορές μας, ακόμα και το βλέμμα μας γίνονται όχι απλώς αντικείμενα αλλά προϊόντα.

Η ιδέα για το «Bestiaire» γεννήθηκε από την προσωπική μου ανάγκη να ακούσω την αντήχηση των διάφορων χορευτικών και αθλητικών πρακτικών που το σώμα μου έχει αφομοιώσει, πρακτικές που με τη σειρά τους συνθέτουν πολλαπλές ταυτότητες. Θέλω να μοιραστώ την επιθυμία μου να διατηρώ συγχρόνως την ασάφεια που έχει η πολυπλοκότητα όλων αυτών των ταυτοτήτων και την φαντασία μου σε σχέση με το ποια είμαι στη σκηνή και σε ποι@ απευθύνομαι. Θέλω να μοιραστώ μια φράση της Μάγκι Νέλσον από το βιβλίο της «Αργοναύτες»: «να γίνεσαι ζώο, να γίνεσαι γυναίκα, να γίνεσαι μόριο. Ένα γίνεσθαι στο οποίο ποτέ κανείς δεν γίνεται, ένα γίγνεσθαι του οποίου ο κανόνας δεν είναι ούτε η εξέλιξη ούτε το ασύμπτωτο αλλά μια κάποια στροφή, μια στροφή προς τα μέσα».

ODD-Onassis Dance Days: Η Ξένια Κογχυλάκη μιλάει για τ Bang Bang Bodies

Τι αναζητώ στον χορό; Να αντιμετωπίζω τον κόσμο μέσα από ερωτήματα των οποίων οι απαντήσεις είναι καταδικασμένες στη δημιουργική διαδικασία.

Υπάρχουν πολλές αναλύσεις από την ιστορία μέχρι και την τέχνη για το πώς οι αφηγήσεις στην δυτική κοινωνία προκύπτουν από ένα βλέμμα ανδρικό. Το πεδίο της τέχνης είναι ένα πεδίο όπου μπορεί να αμφισβητηθούν τέτοιες παγιωμένες αντιλήψεις. Συγκεκριμένα στο πεδίο του χορού στην Ελλάδα, θέλω να πιστεύω ότι γίνονται συνειδητές προσπάθειες υπονόμευσης και κατάλυσης του κυρίαρχου αντρικού βλέμματος, είτε μέσα από τη δημιουργική διαδικασία είτε μέσα από τις εργασιακές συνθήκες. Η προσπάθεια αυτή παρ’ όλ’ αυτά είναι μια διαδικασία εν εξελίξει και είναι κάτι συνειδητό, πολιτικό και σίγουρα συλλογικό.

Μια πρώιμη εκδοχή του «Bang Bang Bodies» δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του χορογραφικού μάστερ που έκανα στο Βερολίνο. Αφορμή υπήρξαν ερευνητικά ερωτήματα όπως: Τι φέρει τα σώματα μαζί; Υπάρχουν κινήσεις / πρακτικές του σώματος στις οποίες τα σώματα έχουν πρόσβαση ευκολότερα μαζί παρά μόνα; Μέσω της πρακτικής του headbanging άρχισα να εξερευνώ απηχήσεις του «συλλογικού» στο σόλο χορευτικό σώμα. Τελικά το έργο προέκυψε ως ανάγκη να δω τις χορογραφικές δυνατότητες που προτείνει αυτή η αντίθεση.

Δεν ήταν στόχος μου να εκφράσω το έμφυλο ζήτημα ούτε να φέρω κάποια φεμινιστική ματιά. Απλά το έργο δεν αγνοεί το γεγονός ότι είμαστε δύο γυναικεία σώματα πάνω στη σκηνή. Κάτι που από μόνο του δεν αρκεί να με κάνει ως χορεύτρια ή ως δημιουργό να λειτουργώ φεμινιστικά. Αυτό είναι κάτι που προκύπτει μέσα από συνειδητές διαδικασίες και πρακτικές όπως η συμμετοχή σε συλλογικότητες, η μελέτη της ιστορίας ή θεωρητικών κειμένων, η αλληλεπίδραση με τους/τις συναδέλφους και ο τρόπος που ως εργαζόμενος/η ο καθένας/η καθεμία αντιμετωπίζει το καθημερινό εργασιακό περιβάλλον.

INFO:
ODD - Onassis Dance Days
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Συγγρού 107, Νέος Κόσμος
Bestiaire της Νεφέλης Αστερίου: Σάββατο 4 Μαρτίου στις 16:00 & Κυριακή 5 Μαρτίου στις 17:30
Bang Bang Bodies της Ξένιας Κογχυλάκ: Σάββατο 4 Μαρτίου στις 17:30 & Κυριακή 5 Μαρτίου στις 16:00