Σαν σήμερα, 22 Οκτωβρίου, γεννήθηκε ο θρυλικός φωτογράφος Robert Capa

Σαν σήμερα, στις 22 Οκτωβρίου 1913 γεννήθηκε ο φωτογράφος Robert Capa. Φωτογράφισε πέντε πολέμους στη διάρκεια της ζωής του και επαναπροσδιόρισε το είδος του πολεμικού φωτορεπορτάζ. Σκοτώθηκε από νάρκη στο Βιετνάμ σε ηλικία 41 ετών.

Γεννημένος ως Endre Friedmann στη Βουδαπέστη της Αυστροουγγαρίας, ο Capa εγκατέλειψε την πατρίδα του σε ηλικία 18 ετών, καθώς κατηγορήθηκε από το δικτατορικό καθεστώς του ναυάρχου Χόρτι ως κομμουνιστής. Κατάφερε να βρει δουλειά ως φωτορεπόρτερ στο Βερολίνο μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Αν οι φωτογραφίες σου δεν είναι αρκετά καλές, δεν είσαι αρκετά κοντά»

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, απέκρυψε την εβραϊκή του καταγωγή με ένα ψευδώνυμο βασισμένο στο παιδικό του παρατσούκλι «Capa» -ένα όνομα που χρησιμοποιούσε από κοινού με την σύντροφο στη ζωή και τη δουλειά Gerda Taro για τις φωτογραφίες που έστελναν από το μέτωπο.

Στη διάρκεια της ζωής του, κάλυψε πολλά σημαντικά ιστορικά γεγονότα, κυρίως για το περιοδικό Life, όπως ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος, ο δεύτερος σινο-ιαπωνικός πόλεμος και μια πλήρη έρευνα για την πολιτική και τις φρικαλεότητες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ενώ βρισκόταν στο Βερολίνο, ο Capa εργάστηκε ως βοηθός σκοτεινού θαλάμου στην Dephot, ένα από τα κορυφαία πρακτορεία στη Γερμανία. Η πρώτη του αποστολή ήταν στην Κοπεγχάγη. Τον έστειλαν εκεί για να φωτογραφίσει τον Λέον Τρότσκι.

Το 1936, ο Capa πήγε στην Ισπανία μαζί με τη Gerda Taro, για να φωτογραφίσουν τη φρίκη του Εμφυλίου Πολέμου. Η εικόνα του στρατιώτη που πέφτει βαριά τραυματισμένος, έκανε τον Capa διάσημο. 

Λίγο αργότερα, ωστόσο, χάνει την Taro, καθώς εκείνη σκοτώνεται στη διάρκεια μιας μάχης. Ο θάνατός της του στοίχισε πολύ. Αν και συνδέθηκε με άλλες γυναίκες, μεταξύ των οποίων η Ingrid Bergman, δεν παντρεύτηκε ποτέ.

Το 1938 στάλθηκε στην Άπω Ανατολή από το αμερικανικό περιοδικό «Life» για να καλύψει τον Σινοϊαπωνικό Πόλεμο και στη συνέχεια τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ταξιδεύοντας σε όλον τον κόσμο (Αφρική, Σικελία, Ιταλία, Νορμανδία). Οι 11 φωτογραφίες του από την απόβαση στη Νορμανδία, έχουν μείνει στην ιστορία.

Το 1947, ο Capa ίδρυσε το θρυλικό φωτογραφικό πρακτορείο Magnum μαζί με τον Henri Cartier-Bresson, τον David Seymour, τον Bill Vandivert και τον George Rodger ως «έναν φωτογραφικό συνεταιρισμό που ανήκει στους free lance φωτογράφους». Είχε δηλώσει ότι το Magnum θα επέτρεπε στους φωτογράφους την καλλιτεχνική ελευθερία να προσεγγίσουν το θέμα τους με τρόπο που τα ειδησεογραφικά πρακτορεία δεν εκτιμούσαν.

Ο Capa πέθανε με την κάμερα στο χέρι, όταν πάτησε νάρκη, σε ηλικία 41 ετών, τραβώντας φωτογραφίες κατά τη διάρκεια του Πρώτου Πολέμου της Ινδοκίνας το 1954.

Η ζωή του ήταν αφιερωμένη στο να φέρνει στο καθημερινό άνθρωπο την βαρβαρότητα της εμπόλεμης ζώνης, ενώ άλλαξε τον τρόπο που αντιμετωπιζόταν το πολεμικό φωτορεπορτάζ, καθώς τραβούσε μέσα από τα χαρακώματα, δίπλα στους στρατιώτες.

Το έργο του εκτείνεται στην περίοδο πέντε πολέμων και αναγνωρίζεται σε όλο τον κόσμο για τον κρίσιμο ρόλο του στη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης αυτών των γεγονότων.

Γεγονότα σαν σήμερα 22 Οκτωβρίου

1383 - Κρίση στην Πορτογαλία: Ο βασιλιάς Φερδινάνδος Α΄ της Πορτογαλίας πεθαίνει χωρίς αρσενικό διάδοχο στον πορτογαλικό θρόνο, πυροδοτώντας μία περίοδο εμφύλιου πολέμου και ταραχών.

1575 - Ιδρύεται η πόλη Αγουασκαλιέντες στο Μεξικό.

1707 - Ναυτική καταστροφή στα νησιά Σκίλι: Τέσσερα πλοία του βρετανικού βασιλικού ναυτικού προσάραξαν κοντά στα νησιά Σκίλι εξαιτίας κακής πλοήγησης. Ο ναύαρχος και πάνω από 1.400 ναύτες πνίγονται.

1746 - Το Κολέγιο του Νιου Τζέρσεϊ (το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε Πανεπιστήμιο Πρίνστον) λαμβάνει το καταστατικό του.

1790 - Ινδιάνοι πολεμιστές νικούν αμερικανικά στρατεύματα στη θέση του σημερινού Φορτ Γουέιν στην Ιντιάνα.

1797 - Ο Αντρέ-Ζακ Γκαρνερέν πραγματοποιεί την πρώτη καταγεγραμμένη πτώση με αλεξίπτωτο, πέφτοντας από τα 1.000 μέτρα πάνω από το Παρίσι.

1836 - Ο Σαμ Χιούστον ορκίζεται ως ο πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας του Τέξας.

1859 - Η Ισπανία κηρύσσει πόλεμο στο Μαρόκο.

1866 - Το Βένετο ενσωματώνεται στην Ιταλία μέσω δημοψηφίσματος, μετά την παραχώρησή του από τη Γαλλία στις 19 Οκτωβρίου.

1879 - Χρησιμοποιώντας απανθρακωμένο νήμα, ο Τόμας Έντισον δοκιμάζει τον πρώτο πρακτικό λαμπτήρα πυράκτωσης (διήρκεσε 13,5 ώρες πριν καεί).

1923 - Εκδηλώνεται στην Ελλάδα το αποτυχημένο κίνημα Λεοναρδόπουλου-Γαργαλίδη.

1928 - Ιδρύεται η αδελφότητα Φι Σίγμα Άλφα στο Πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο.

1944 - Οι Γερμανοί εκκενώνουν τα Φάρσαλα και τον Πλαταμώνα.

1962 - Κρίση των πυραύλων της Κούβας: Ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, αφού συμβουλεύτηκε τον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, ανακοινώνει ότι αμερικανικά αναγνωριστικά αεροπλάνα ανακάλυψαν σοβιετικά πυρηνικά όπλα στην Κούβα και ότι διέταξε ναυτικό αποκλεισμό του κομμουνιστικού κράτους.

1964 - Ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ αρνείται το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

1966 - Εκτοξεύεται το σοβιετικό διαστημόπλοιο Λούνα 12.

1968 - Πρόγραμμα Απόλλων: Η αποστολή Απόλλων 7 πέφτει με ασφάλεια στον Ατλαντικό Ωκεανό, αφού πραγματοποίησε 163 περιστροφές γύρω από τη Γη.

1991 - Εκλέγεται 270ός Οικουμενικός Πατριάρχης ο από Χαλκηδόνος Βαρθολομαίος.

2008 - Η Ινδία εκτοξεύει το πρώτο της διαστημόπλοιο προς τη Σελήνη (Chandrayaan-1).

2009 - Κυκλοφορούν από την Microsoft τα Windows 7

2010 - Θα σταματήσουν πλέον τα καινούργια PC/Η/Υ να έχουν εγκατεστημένα τα Windows XP

Γεννήσεις σαν σήμερα 22 Οκτωβρίου

1071 - Γουλιέλμος Θ΄, δούκας της Ακουιτανίας

1130 - Τσου Σι, Κινέζος λόγιος

1689 - Ιωάννης Ε΄, βασιλιάς της Πορτογαλίας

1786 - Ρωξάνδρα Στούρτζα, Ελληνίδα κοσμική

1811 - Φραντς Λιστ, Ούγγρος πιανίστας και συνθέτης

1870 - Ιβάν Μπούνιν, Ρώσος συγγραφέας

1881 - Κλίντον Τζόζεφ Ντέιβισον, Αμερικανός φυσικός

1887 - Τζον Ριντ, Αμερικανός δημοσιογράφος

1895 - Ρολφ Νεβάνλινα, Φινλανδός μαθηματικός

1898 - Ντάμασο Αλόνσο, Ισπανός ποιητής

1913 - Ρόμπερτ Κάπα, Ούγγρος φωτορεπόρτερ

1917 - Τζόαν Φοντέιν, Βρετανή ηθοποιός

1919 - Ντόρις Λέσινγκ, Βρετανή συγγραφέας

1920 - Τίμοθι Λίρι, Αμερικανός ψυχολόγος και συγγραφέας

1921 - Κάθμπερτ Σεμπάστιαν, γενικός κυβερνήτης του Αγίου Χριστοφόρου και Νέβις

1927 - Βασίλης Φίλιας, Έλληνας κοινωνιολόγος

1929 - Λεβ Γιασίν, Σοβιετικός ποδοσφαιριστής

1929 - Ρήγας Ρηγόπουλος, Έλληνας καθηγητής

1930 - Τόζα Βεσελίνοβιτς, Σέρβος ποδοσφαιριστής και προπονητής

1937 - Μάνος Λοΐζος, Έλληνας συνθέτης

1938 - Τίμος Περλέγκας, Έλληνας ηθοποιός

1939 - Ζοακίμ Τσισάνο, πρόεδρος της Μοζαμβίκης

1943 - Κατρίν Ντενέβ, Γαλλίδα ηθοποιός

1949 - Αρσέν Βενγκέρ, Γάλλος ποδοσφαιριστής και προπονητής

1949 - Βασίλης Μαγγίνας, Έλληνας πολιτικός

1952 - Τζεφ Γκόλντμπλουμ, Αμερικανός ηθοποιός

1958 - Ελένη Αυλωνίτου, Ελληνίδα κολυμβήτρια και πολιτικός

1961 - Τζόυς Ευείδη, Ελληνίδα ηθοποιός

1964 - Ζουράμπ Νογκαϊντέλι, Γεωργιανός πολιτικός

1964 - Ντράζεν Πέτροβιτς, Κροάτης καλαθοσφαιριστής

1964 - TobyMac, Αμερικανός τραγουδιστής

1970 - Γουίνστον Μπογκάρντε, Ολλανδός ποδοσφαιριστής

1975 - Τζέσι Τάιλερ Φέργκουσον, Αμερικανός ηθοποιός

1984 - Άλεκς Μάριτς, Αυστραλός καλαθοσφαιριστής

1985 - Χαντισέ, Τουρκάλα τραγουδίστρια

1987 - Ντονάτας Μόντβιντας, Λιθουανός τραγουδιστής

Θάνατοι σαν σήμερα 22 Οκτωβρίου

741 - Κάρολος Μαρτέλος, Φράγκος στρατιωτικός και πολιτικός

1383 - Φερδινάνδος Α΄, βασιλιάς της Πορτογαλίας

1831 - Γεώργιος Μαυρομιχάλης, Έλληνας αγωνιστής

1880 - Αλφόνς Πενώ, Γάλλος εφευρέτης

1906 - Πωλ Σεζάν, Γάλλος ζωγράφος

1938 - Χρυσόστομος Α΄, αρχιεπίσκοπος Αθηνών

1947 - Φριτς Σούμπερτ, Γερμανός στρατιωτικός

1987 - Λίνο Βεντούρα, Ιταλός ηθοποιός

1990 - Λουί Αλτουσέρ, Γάλλος φιλόσοφος

1993 - Σαΐντ Μοχάμετ Τζαφάρ, πρόεδρος των Κομορών

2005 - Αρμάν Φερναντέζ, Γάλλος ζωγράφος

2007 - Εύα Κιουρί-Λαμπουίς, Γαλλίδα δημοσιογράφος και πιανίστρια

2014 - Δημήτρης Κοκκινάκης, Έλληνας ποδοσφαιριστής

2021-Πίτερ Σκολάρι Αμερικανός ηθοποιός,

2021-Όλγα Κράσινα Ρωσίδα ηθοποιός

2021 -Ούντο Τσίμερμαν Γερμανός συνθέτης, μουσικολόγος, σκηνοθέτης όπερας και μαέστρος

2021-Κυριάκος Κατζουράκης Έλληνας ζωγράφος, σκηνογράφος και συγγραφέας.