Ο Χρήστος Καπλάνης βάζει χρώμα στο παρελθόν

Πριν αρκετά χρόνια ο Χρήστος Καπλάνης αποφάσισε να δώσει «ζωή» σε παλιές ασπρόμαυρες ελληνικές φωτογραφίες. Πώς; Βάζοντάς τους χρώμα και θυμίζοντάς μας ότι και αυτές τραβήχτηκαν σε έναν έγχρωμο κόσμο σαν τον δικό μας. Μάλιστα, ο Χρήστος Καπλάνης έχει ξεκινήσει να μοιράζεται τις χρωματισμένες φωτογραφίες του μαζί μας, μέσα από τη σελίδα «Past in Color - Χρώμα στο Παρελθόν», με την οποία βλέπουμε ξανά με νέα ματιά σκηνές και πρόσωπα από την Αθήνα και την ελληνική επαρχία του παρελθόντος, αλλά και από όλο τον κόσμο.  

Πώς ξεκίνησε η ιδέα να χαρίσετε χρώμα σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες; 
Η ιδέα ξεκίνησε πριν αρκετά χρόνια, όταν σε μια επίσκεψη μου στο Παρίσι είδα έγχρωμες φωτογραφίες του 1913 από τη συλλογή του Albert Kahn. Ήταν πραγματικά εντυπωσιακό να βλέπεις με χρώμα ένα κόσμο που μέχρι τότε τον γνώριζες μόνο ασπρόμαυρο. Το παρελθόν «ζωντάνευε» μπροστά σου. Το χρώμα έδινε ζωή και έφερνε πιο κοντά ένα κόσμο γκρίζο και μακρινό. Σκέφτηκα ότι θα είχε ενδιαφέρον να μεταφέρω αυτή την αίσθηση μέσα από παλιές ελληνικές φωτογραφίες. 

Τι πιστεύετε ότι κερδίζει μία φωτογραφία τη στιγμή που αποκτά χρώμα; 
Το χρώμα «ζωντανεύει» μια ασπρόμαυρη φωτογραφία και είναι πιο κοντά στη σύγχρονη οπτική. Επίσης  πολλαπλασιάζει τη συγκίνηση κάνοντάς μας να νιώθουμε πιο κοντά στο γεγονός. Η απόσταση μικραίνει και γίνονται ευδιάκριτα (κατανοητά) περισσότερα πράγματα. 

Το χρώμα φανερώνει και αναδεικνύει στοιχεία που είναι δυσδιάκριτα σε ένα γκρίζο φόντο.  Αυτό βοηθά στον εμπλουτισμό της γνώσης για την περίοδο που τραβήχτηκε η φωτογραφία και ανοίγει νέες προοπτικές σε επίπεδο ιστορικής εκτίμησης. Ας μην ξεχνάμε ότι όλες οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες τραβήχτηκαν σε έναν κόσμο γεμάτο χρώματα. Κατά συνέπεια το χρώμα τις φέρνει πιο κοντά στη πραγματικότητα και αυτό προκαλεί μια ιδιαίτερη συγκίνηση. 

Με ποιο κριτήριο επιλέγετε τις φωτογραφίες που θα χρωματίσετε; 
Μια καθαρή φωτογραφία με υψηλή ανάλυση δίνει τη δυνατότητα να επεξεργαστείς και να αναδείξεις τις λεπτομέρειες. Το θέμα επίσης παίζει σημαντικό ρόλο κυρίως όταν προβάλλεται ένα ιστορικό γεγονός ή ένα ιστορικό πρόσωπο. Επίσης, στα κριτήρια επιλογής αρκετές φορές συμπεριλαμβάνεται και η εικαστική δυσκολία την οποία εκλαμβάνω ως πρόκληση.  

Ποια διαδικασία ακολουθείτε; Πώς διαλέγετε ποιο χρώμα θα μπει πού; 
Η εργασία μου χωρίζεται σε δυο κυρίως μέρη. Την έρευνα και την εκτέλεση. Στο πρώτο στάδιο συλλέγω πληροφορίες για τα πράγματα που βρίσκονται στη φωτογραφία. Σήμερα υπάρχουν τα πάντα στο διαδίκτυο αρκεί να ξέρεις πού να ψάξεις. Θεματικά μουσεία και συλλογές, δημόσιες ή ιδιωτικές, παρέχουν άφθονο υλικό. Μπορείς να βρεις ακόμη και τα πασουμάκια που φορούσαν οι Φαραώ. 

Στο δεύτερο στάδιο της εκτέλεσης, τον λόγο έχει η ψηφιακή τεχνολογία. Απαραίτητη η γνώση του photoshop. Επίσης βοηθά σημαντικά η εικαστική παιδεία κυρίως στη σύνθεση των χρωμάτων. Η διαδικασία είναι χρονοβόρος. Απαιτούνται δεκάδες επίπεδα χρώματος που πρέπει να συνδυαστούν αρμονικά. Χρησιμοποιώ τα εργαλεία του photoshop, (ψηφιακά πινέλα, χρώματα) και η εργασία γίνεται «στο χέρι». Δεν υπάρχει πρόγραμμα που να κάνει τον επιχρωματισμό αυτόματα. 

Υπάρχει κάποια εποχή, γεγονός ή πρόσωπο, με το οποίο προτιμάτε να καταπιάνεστε; 
Κάθε εποχή έχει το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της.  

Τι ανταπόκριση έχετε από τον κόσμο; 
Πρέπει να ομολογήσω ότι, όταν αποφάσιζα (με τη βοήθεια της τεχνολογίας) να δώσω χρώμα σε «δικές» μας παλιές ιστορικές φωτογραφίες και άρχιζα να παρουσιάζω τη δουλειά μου στη σελίδα «Past in Color - Χρώμα στο Παρελθόν» στο Facebook, δεν φανταζόμουν το μέγεθος απήχησης. 

Σήμερα υπάρχουν φωτογραφίες που συγκεντρώνουν πάνω από 20.000 likes η κάθε μια και έχουν απήχηση σε πάνω από 200.000 άτομα. Μερικές δε ξεπερνούν τις 1.000 κοινοποιήσεις. Επίσης φωτογραφίες μου που φιλοξενούνται σε διάσημες σελίδες του εξωτερικού, από τις πρώτες ώρες της δημοσίευσής τους, ξεπερνούν τα 5.000 likes. Ήδη οι φίλοι της σελίδας που την ακολουθούν ξεπέρασαν τις 45.000 και αυξάνονται καθημερινά με εντυπωσιακό ρυθμό.