- CITY GUIDE
- PODCAST
-
30°
Σχολιάζοντας έξι φωτογραφίες του Πάνου Κουτρουμπούση
Από το βιβλίο του Ηλία Πετρόπουλου «Ρεμπέτικα Τραγούδια»
![«Πέραμα, 1961. Ενώ χορεύουν στο κέντρο Η Μαρίδα» © Πάνος Κουτρουμπούσης «Πέραμα, 1961. Ενώ χορεύουν στο κέντρο Η Μαρίδα» © Πάνος Κουτρουμπούσης](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2019/03/21/011.jpg)
Ο Ηλίας Πετρόπουλος, στα «Ρεμπέτικα Τραγούδια» του (γ' έκδοση, «Κέδρος», 1983), μέσα στο λοιπό πλούσιο υλικό του, περιλαμβάνει μια ενότητα από 16 ασπρόμαυρες φωτογραφίες, στις οποίες προτάσσει τα εξής: «Το 1961 ο Πάνος Κουτρουμπούσης τράβηξε μια σειρά φωτογραφιών που σήμερα, ανέτως, μπορούν να χαρακτηριστούν ως ιστορικές. Εδώ πρωτοδημοσιεύουμε μερικές από τις φωτογραφίες του Πάνου Κουτρουμπούση».
![Ηλίας Πετρόπουλος, «Ρεμπέτικα Τραγούδια» του (γ' έκδοση, «Κέδρος», 1983) Ηλίας Πετρόπουλος, «Ρεμπέτικα Τραγούδια» του (γ' έκδοση, «Κέδρος», 1983)](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/cover-rempetika.jpg)
Εμείς με τη σειρά μας, επιλέγουμε 6 από τις 16, και, ξεκινώντας από τις ελάχιστες λεζάντες του Πετρόπουλου, επιχειρούμε ένα «λοξό» σχολιασμό, in memoriam του σημαντικού συγγραφέα και εικαστικού.
1. «Πέραμα, 1961. Ενώ χορεύουν στο κέντρο Η Μαρίδα», μας πληροφορεί ο Πετρόπουλος. Κρίνοντας από το διάκοσμο, θα πρέπει να είναι Απόκριες. Υπάρχει χαμηλό πάλκο, μικροφωνική και ντραμς (αυτό το τελευταίο δείχνει ότι πρόγραμμα δεν ήταν αμιγώς λαϊκό), ο ακορντεονίστας είναι γραβατωμένος, ενώ η χαμογελαστή τραγουδίστρια είναι αρκετά σεμνή, για τα μέτρα του επαγγέλματος και της εποχής. Είναι ασαφές τι χορό εκτελούν οι δυο λαϊκοί νεαροί, σίγουρα όχι χασάπικο, ζεϊμπέκικο ή χασαποσέρβικο, πιθανότερο μοιάζει καρσιλαμά ή ακόμα και τσιφτετέλι – ενίοτε το χόρευαν και άντρες. Το μαγαζί χαμηλοτάβανο. (Για την εξωτερική όψη του κέντρου, δες τη φωτό αρ. 6).
![«Πέραμα, 1961. Ενώ χορεύουν στο κέντρο Η Μαρίδα» © Πάνος Κουτρουμπούσης «Πέραμα, 1961. Ενώ χορεύουν στο κέντρο Η Μαρίδα» © Πάνος Κουτρουμπούσης](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/01_24.jpg)
2. Πετρόπουλος: «Πέραμα 1961. Σκηνή στο Μπλε τρεχαντίρι». Άλλο κλίμα: έντονα υπερυψωμένο πάλκο, οι κυρίες φοράνε τα καλά τους ενώ χορεύουν (τσιφτετέλι; Συρτό η μια μόνη της κι άλλη κρατάει ρυθμό; Ποιος ξέρει), το μαγαζί πιο ψηλοτάβανο.
![«Πέραμα 1961. Σκηνή στο Μπλε τρεχαντίρι» © Πάνος Κουτρουμπούσης «Πέραμα 1961. Σκηνή στο Μπλε τρεχαντίρι» © Πάνος Κουτρουμπούσης](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/02_39.jpg)
3. «Πέραμα 1961. Μια χορεύτρια στη Μαντουμπάλα του Αγγελόπουλου. Παλιά Κοκκινιά», λέει ο Πετρόπουλος. Η ονομασία του κέντρου από περιβόητο λαϊκό σουξέ του Καζαντζίδη, που γνώρισε πολλές επανεκτελέσεις. Μιχάλης Αγγελόπουλος ή Γύφτος ήταν λαϊκός βάρδος της εποχής, πρώτο όνομα στον καιρό του. Αποκριάτικη διακόσμηση και δω, αλλά με δωρική κολόνα. Όλα τα όργανα γραβατωμένα, η τραγουδίστρια με ζακέτα, φούστα πολύ κάτω απ' το γόνατο και «μοντέρνα» γυαλιά εποχής, τα μπουζούκια τετράχορδα, ντραμς πίσω αριστερά. Η χορεύτρια με κάτι μεταξύ φουρό και φορέματος, χαμηλό ντεκολτέ που δεν έχει και τίποτα το ιδιαίτερο να υπομνήσει κρύβοντάς το, κότσο, σταυρουδάκι και πολλά βραχιόλια.
![«Πέραμα 1961. Μια χορεύτρια στη Μαντουμπάλα του Αγγελόπουλου. Παλιά Κοκκινιά» © Πάνος Κουτρουμπούσης «Πέραμα 1961. Μια χορεύτρια στη Μαντουμπάλα του Αγγελόπουλου. Παλιά Κοκκινιά» © Πάνος Κουτρουμπούσης](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/04_32.jpg)
4. Πετρόπουλος: «Πέραμα 1961. Ένας κουλοχέρης χορεύει ζεϊμπέκικο». Η φωτογραφία τραβήχτηκε, προφανώς, με το τέλος του χορού, αλλά η λεζάντα του Κουτρουμπούση πάνω στην εκτύπωση φυλάει τη μνήμη της πρότερης πράξης. Ακόμα, η φωτογραφία δεν επιβεβαιώνει τη χωλότητα (ούτε όμως και την αποκλείει, επομένως βασιζόμαστε ξανά στο ετερόχρονο της λεζάντας). Ο νέας, αξύριστος λαϊκός άντρας με το τσιγάρο στο αφτί είναι, πιθανότατα, γύφτος. Στο βάθος πεδίου, αν ερμηνεύω σωστά το θαμπό πίσω θέμα, βλέπουμε ένα τζουκ μποξ.
![«Πέραμα 1961. Ένας κουλοχέρης χορεύει ζεϊμπέκικο» © Πάνος Κουτρουμπούσης «Πέραμα 1961. Ένας κουλοχέρης χορεύει ζεϊμπέκικο» © Πάνος Κουτρουμπούσης](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/05_33.jpg)
5. «Πέραμα 1961. Ο μπουζουξής Γιάννης Πολίτης και μια άγνωστη τραγουδίστρια, στο κέντρο Το κέφι», γράφει ο Πετρόπουλος. Παρατηρούμε μερικές εξαιρετικές λεπτομέρειες: δεν υπάρχει υπερυψωμένο πάλκο (το τραπέζι με το κρασοπότηρο δεξιά είναι στο ίδιο επίπεδο με την ορχήστρα), το μπουζούκι είναι τετράχορδο, στην ορχήστρα περιλαμβάνεται και ντραμς. Η κοπέλα, από την άλλη, χαρακτηριστική όμορφη νταρντάνα «ντιζέζα» εποχής (τέτοιο γυναικείο πρότυπο έχει από δεκαετίες εξαφανιστεί), με χαμηλό ντεκολτέ, παίζει κλακέτες και έχει τη γλώσσα εν μέρει έξω – δείγμα της προσπάθειας που καταβάλλει. Τα μικρόφωνα απουσιάζουν.
![«Πέραμα 1961. Ο μπουζουξής Γιάννης Πολίτης και μια άγνωστη τραγουδίστρια, στο κέντρο Το κέφι» © Πάνος Κουτρουμπούσης «Πέραμα 1961. Ο μπουζουξής Γιάννης Πολίτης και μια άγνωστη τραγουδίστρια, στο κέντρο Το κέφι» © Πάνος Κουτρουμπούσης](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/06_33.jpg)
6. «Από τα σκυλάδικα που υπήρχαν στο Πέραμα», λέει ο Πετρόπουλος. Σημειώνω την ταπεινότητα της Μαρίδας, τις χειρόγραφες πινακίδες, τα μικρά κλειστά παράθυρα που παραπέμπουν σε κρύο, χειμωνιάτικο λιμάνι. Αυτό επιβεβαιώνεται από τη χειμωνιάτικη στολή που φοράει ο ναύτης, αβέβαιος στο να μπει ή να μη μπει κι από ποια πόρτα. (Για το πώς ήταν μέσα το κέντρο, δες τη φωτό αρ. 1).
![«Από τα σκυλάδικα που υπήρχαν στο Πέραμα» © Πάνος Κουτρουμπούσης «Από τα σκυλάδικα που υπήρχαν στο Πέραμα» © Πάνος Κουτρουμπούσης](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/07_28.jpg)
Κατακλείδα: Το εντονότατο λαϊκό στοιχείο στο έργο του Κουτρουμπούση (περισσότερο στο πεζογραφικό, λιγότερο στο θεατρικό, εικαστικό ή μεταφραστικό) είχε, προφανέστατα, αντληθεί και από τέτοιες νυχτερινές τσάρκες που δεν ήταν ακριβώς συμβατές με το μέσο απόφοιτο του Αμερικάνικου Κολλεγίου.
Δείτε το μεγάλο αφιέρωμα της ATHENS VOICE στον Πάνο Κουτρουμπούση εδώ
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
![](/images/w400/3/jpg/files/2024-02-02/final-voice-choice4.jpg)
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μενέλαος Μυρίλλας, Neil Shape, Νίκος Αλιάγας, Τάσος Ανέστης, Κοσμάς Κουμιανός, Τάσος Βρεττός, Αντώνης Νικολόπουλος, Γιάννης Λάριος και Θοδωρής Τσεκούρας μοιράζονται φωτογραφίες του καλοκαιριού
Στη μετάβαση από τον παλιό κόσμο στον καινούργιο, τι από τον εαυτό μας θα παραμείνει ίδιο; Ο φωτογράφος απαντά μέσα από την έκθεσή του «ABSORBED (Damn, I miss snowboarding)»
Μέχρι πότε μπορούμε να δούμε τη μεγάλη έκθεση που πραγματοποείται με αφορμή τις δύο επετείους ορόσημα
Με αφορμή τις δύο επετείους: 80 χρόνια από την απελευθέρωση της Αθήνας 1944 και 50 χρόνια από την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας 1974
Ο Αμερικανός ντοκιμαντερίστας Jacob Moe μας μυεί στη ναυτική κουλτούρα πέντε νησιών του Αιγαίου. Τι θα δούμε στην έκθεση.
Μια συζήτηση για τη σχέση του με την τέχνη της φωτογραφίας με αφορμή την ατομική του έκθεση «Καταστροφή και Αναγέννηση»
Σύντομη συζήτηση της Σώτης Τριανταφύλλου με τον διευθυντή φωτογραφίας με αφορμή την αυτοβιογραφία του που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη
Η ιδέα γεννήθηκε από την προσωπική ανάγκη για μια ακαθόριστη περιπλάνηση, για μια διαρκή παρατήρηση της πόλης και των ανθρώπων της
Σπουδαία κλικ του 20ού και 21ου αιώνα σε μια έκθεση αφιερωμένη στην απαράμιλλη συλλογή του εκκεντρικού μουσικού και του συζύγου του στο V&A
35 χρόνια τολμηρής, επαναστατικής φωτογραφίας σε ένα άλμπουμ, με περισσότερες από 300 εικόνες
Η γκαλερί Stefanidou Tsoukala υποδέχεται τον γνωστό φωτογράφο
Οι εντυπωσιακές φωτογραφίες των φιναλίστ του διαγωνισμού
Η έκθεση της φωτογράφου, «Everything is the Same but Everything is Different», και θέμα τη θάλασσα, πρωταγωνιστεί μέχρι 20 Ιουνίου στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά
Περισσότερες από 100 φωτογραφίες της Αμερικανίδας διάσημης καλλιτέχνιδας στην πρώτη της μουσειακή έκθεση στην Ελλάδα
Ένα οδοιπορικό στην μεταπολεμική Ελλάδα μέσα από περίπου 100 εικόνες του γνωστού φωτογράφου
Θα εκθέσουν τις φωτογραφίες τους στις γκαλερί της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης από τις 3 έως και τις 23 Ιουνίου 2024
«UN1QUE»: Τι θα δούμε στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων
«Την καλύτερη εκπαίδευση της ζωής, την έχω αποκτήσει στα ταξίδια μου ανά τον κόσμο»
Έκθεση των μαθητών της Artshot Gallery σε επιμέλεια του Κώστα Μασσέρα
Τα παιδικά χρόνια, η εξέλιξή της ως φωτογράφος, ο πόλεμος και το μετατραυματικό στρες και η ταινία για τη ζωή της
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.