Φωτογραφία της Θεσσαλονίκης του 1860: Αμφιβολίες και συγχαρητήρια

Αμφιβολίες και ταυτόχρονα συγχαρητήρια εκφράζει ο γνωστός ιστορικός Δρ. Ευάγγελος Χεκίμογλου, σχετικά με τον αν η σημαντική φωτογραφία των αδερφών Αμπντουλάχ, που δημοσίευσε ο κ. Ζαχαρίας Σεμερτζίδης, στην ομάδα «Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης», με προέλευση τα Κρατικά Αρχεία της Ουγγαρίας, απεικονίζει πραγματικά τη συγκεκριμένη πόλη ή όχι.

Λεπτομερέστερα, ο καθηγητής Χεκίμογλου έκανε την εξής ανάρτηση σε γνωστό μέσο κοινωνικής δικτύωσης;

«Εξέτασα στην ιστοσελίδα των Κρατικών Αρχείων της Ουγγαρίας τη φωτογραφία που δημοσίευσε χτες η Ομάδα των Παλαιών Φωτογραφιών της Θεσσαλονίκης (κ. Σεμερτζίδης) και εκφράζω τις αμφιβολίες μου ότι πρόκειται για τη Θεσσαλονίκη, χωρίς να μπορώ να το αποκλείσω αυτή τη στιγμή.

Οι λόγοι που επικαλούμαι είναι καταρχάς δύο: α) Δεν υπάρχει ίχνος της Αγίας Σοφίας και του Kara Ali cami’i. β) Δεν έχουμε άλλες λήψεις των freres Αbdullah από τη Θεσσαλονίκη. Προτείνω ένα workshop για τη συζήτηση του θέματος. Σπεύδω να αποδομήσω εξ αρχής το επιχείρημα που προβλήθηκε για ομοιότητα με τον ζωγραφικό πίνακα Sulucca, ο οποίος δεν είναι φωτογραφία (ενδέχεται να περιέχει φανταστικά στοιχεία) και τον οποίον δεν έχει δει κανείς εν πρωτοτύπω.

Η δημόσια χρήση του (πέραν της δημοσιεύσεως σε οπισθόφυλλο ποιητικού βιβλίου) έγινε για πρώτη φορά το 1995, όχι όμως με την έννοια του αποδεικτικού στοιχείου. Τα συγχαρητήριά μου, όπως και νάχει, στην Ομάδα των Παλαιών Φωτογραφιών και τον κ. Σεμερτζίδη προσωπικά. Σημασία έχει η συσσωρευτική ερευνητική δουλειά κι όχι το συμπέρασμα, που αλλάζει ανάλογα με τις γνώσεις μας». 

Η φωτογραφία απεικονίζει τη Θεσσαλονίκη (ή ίσως άλλη πόλη) το 1860, λίγα χρόνια πριν την κατεδάφιση του παραλιακού τείχους της πόλης.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Σεμερτζίδης, αναρτώντας την, είχε γράψει σχετικά: «Η μοναδική μέχρι σήμερα φωτογραφική αποτύπωση της παραλίας της Θεσσαλονίκης πριν από την κατεδάφιση του παραθαλάσσιου τείχους. Χρονολογία κατά προσέγγιση στα μέσα της δεκαετίας του 1860, οπωσδήποτε πριν το 1867. Μια ιστορική λήψη για την οποία όλοι εμείς στις Παλιές Φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης αισθανόμαστε δικαιολογημένα υπερήφανοι που έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε να σχολιάσουμε και να την κάνουμε γνωστή στα μέλη μας και σε όλους όσους ενδιαφέρονται για το παρελθόν της πόλης μας». 

Η φωτογραφία περιλαμβάνεται σε άλμπουμ με τίτλο «Κωνσταντινούπολη», που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1860, αγοράστηκε από την αριστοκρατική οικογένεια Festetics και κατέληξε στα Εθνικά Αρχεία της Ουγγαρίας.