Σχεδόν αγνώριστες στο σκοτάδι, μερικές από την πιο διάσημες μητροπόλεις του κόσμου όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, το Μαϊάμι και η Αθήνα μεταμορφώνονται σε εκτενείς καμβάδες ανωνυμίας, όπου αμέτρητοι άνθρωποι έχουν επιλέξει να φτιάξουν το σπίτι τους χωρίς όμως αυτό να τους ενώνει, μπροστά από το φακό του αυτοδίδακτου καλλιτέχνη Αριστοτέλη Ρουφάνη. Αφετηρία του πρότζεκτ είναι το φαινόμενο της κοινωνικής αποξένωσης στα αστικά κέντρα, διαφαίνεται όμως μια επίγευση οπτιμισμού. Πρόσφατα μετακόμισε στο Λονδίνο, αφήνοντας πίσω του ένα άλλο πολυσύχναστο αστικό κέντρο, την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Αθήνα. Για τον καλλιτέχνη, τα μεμονωμένα φώτα της πόλης που λάμπουν την νύχτα συμβολίζουν ανθρώπους απομονωμένους στο σκοτεινό κενό ενός απόμακρου κόσμου. Βγάζοντας φωτογραφίες που μοιάζουν σαν να είναι τραβηγμένες τo σούρουπο και την αυγή, ο Αριστοτέλης Ρουφάνης δείχνει πού υπάρχει ζωή στη μεγάλη πόλη, φωτίζοντας μόνο μέρη που ζουν άνθρωποι. Ακόμη και σε φωτογραφίες όπου φαίνονται αναγνωρίσιμα ορόσημα, όπως στην περίπτωση του Παρισιού, ο φωτογράφος κυριολεκτικά αλλάζει την έμφαση από το δημόσιο στο ιδιωτικό, το οποίο με τη σειρά του φέρνει την προσοχή στην απόσταση ανάμεσα στα απομονωμένα φώτα στο σκοτάδι.
Για να κάνει ορατό το κάθε ένα μικρό φως μέσα στην αχανή αστική ζούγκλα, ο Αριστοτέλης Ρουφάνης έχει αναπτύξει μια τεχνική εξαιρετικά υψηλής ανάλυσης στην φωτογραφία, η οποία έπειτα συμπληρώνεται από λεπτομερή ψηφιακή επεξεργασία, η οποία μπορεί να διαρκέσει μέχρι και ένα μήνα για την κάθε φωτογραφία. Οι εικόνες για τη σειρά «Μόνοι Μαζί», όταν παρουσιάζονται υπό το πλαίσιο μια έκθεσης, εκτίθενται σε εκτυπώσεις εξαιρετικά υψηλής ανάλυσης από 160 cm μέχρι και 5 μέτρα πλάτος, με σκοπό να μεταφέρουν τη μέγιστη δυνατή λεπτομέρεια. Αυτό επιτρέπει στο θεατή να εξερευνήσει διαφορετικά μέρη της εικόνας, και ίσως να ταυτιστεί με κάποια από τα φώτα ή και τους ανθρώπους στις φωτογραφίες: η ανάλυση των φωτογραφιών είναι τόσο μεγάλη, που κάποιες φορές μπορούν να ειδωθούν μικροσκοπικές φιγούρες στα παράθυρα, που ίσως ατενίζουν την πόλη ή κάνουν καθημερινές δουλειές στο σπίτι.
Alone Together VI, 2017. Copyright Αριστοτέλης Ρουφάνης
Alone Together VIII, 2017. Copyright Αριστοτέλης Ρουφάνης
Ως απόφοιτος πολιτικός μηχανικός, ο Αριστοτέλης Ρουφάνης ήταν από πάντα γοητευμένος από την αρχιτεκτονική, και συγκεκριμένα από τα μοτίβα και την απόλυτη κλίμακα των μεγάλων πόλεων. Ενδιαφερόμενος για τις πολλές αντιθέσεις και το πόσες πληροφορίες μπορεί να συλλέξει κάποιος βλέποντας ένα αστικό τοπίο, ο καλλιτέχνης συχνά έχει στρέψει το φακό του στην αστική αρχιτεκτονική στο παρελθόν. Το «Μόνοι Μαζί» συνδυάζει πολλά θέματα που έχουν εμφανιστεί στη δουλειά του Αριστοτέλη Ρουφάνη μέχρι τώρα, αλλά τα ενώνει με έναν επιδέξιο και ραφινάτο τρόπο. Αυτό τον Σεπτέμβρη ο φωτογράφος πρόκειται να συμμετάσχει στην καταξιωμένη έκθεση σύγχρονης φωτογραφίας ZONAMACO FOTO στην πόλη του Μεξικό, καθώς και σε άλλες διοργανώσεις ανά τον κόσμο. Λίγο πριν τα εγκαίνια της έκθεσης μιλά για το φιλόδοξο project του στην AV.
Αριστοτέλη, για τις ανάγκες του project “Alone Together” φωτογράφισες σε διάφορες μεγαλουπόλεις του κόσμο. Εντόπισες διαφορές στο αντικείμενό σου ή σε κάθε πόλη οι άνθρωποι είναι το ίδιο απορροφημένοι στους φρενήρεις ρυθμούς της;
Παρότι υπάρχουν διαφορές στους ρυθμούς κάθε πόλης και λαού, με τη δύση του ήλιου μπορούμε να τραβήξουμε την προσοχή από την αρχιτεκτονική και να εστιάσουμε στους ρυθμούς της πόλης στη ζωή των πολιτών. Τότε όλες οι μεγάλες πόλεις μοιάζουν ίδιες. Προσωπικά το βλέπω σαν ακτινογραφία στη μοναξιά της πόλης. Το αίσθημα της μοναξιάς είναι το ίδιο ανεξάρτητα από τη γεωγραφική θέση. Το συμπέρασμα που έβγαλα από τη μελέτη μου για αυτή τη σειρά, και αυτό που κρατάω σαν μότο, είναι ότι «Όσο μεγαλύτερη η πόλη, τόσο πιο μόνοι νιώθουμε».
Μέσα από το φακό σου παρατήρησες ανθρώπους άγνωστους μεταξύ τους, τον καθένα «απομονωμένο» στο δικό του φωτισμένο παραθυράκι. Τους είδες σε μια στιγμή της καθημερινότητάς τους, που πίστευαν πως είναι μόνοι, παράλληλα, όμως, εσύ είχες τη δυνατότητα να δεις πολλές τέτοιες παρόμοιες εικόνες να διαδραματίζονται μπροστά σου. Μπορείς να ανακαλέσεις τα συναισθήματα που ένιωσες;
Τα συναισθήματα όταν βρίσκεσαι σε αυτή τη θέση είναι σίγουρα έντονα και ιδιαίτερα. Το γεγονός δε, ότι η κάθε λήψη κρατάει έως και 6-7 ώρες με συχνά δύσκολες συνθήκες, το κάνει ακόμα πιο έντονο. Από τη μία πλευρά βλέπεις τη μοναξιά διάχυτη και σε διαπερνά, από την άλλη βλέπεις το πλήθος των μοναχικών ανθρώπων και συνειδητοποιείς ότι με έναν περίεργο τρόπο τελικά κανείς μας δεν είναι μόνος. Μόλις λίγα «φωτάκια» παραπέρα, υπάρχει κάποιος που αισθάνεται το ίδιο και αυτό ίσως είναι αρκετό για να δούμε τα πράγματα πιο αισιόδοξα. Η μοναχικότητα δεν πρέπει να είναι συνώνυμη της αποξένωσης.
Alone Together IV, 2017. Copyright Αριστοτέλης Ρουφάνης
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το «Μόνοι Μαζί»;
Πριν κάποια χρόνια, λίγους μήνες μετά την επιστροφή μου στο Λονδίνο και παρόλο που ήμουν αρκετά τυχερός να έχω καλούς φίλους στην πόλη, ένιωθα αρκετή μοναξιά. Προσπαθώντας να αισθανθώ καλύτερα, άρχισα να αποδομώ αυτό το συναίσθημα, να το συζητάω με τους δικούς μου ανθρώπους αλλά και να παρατηρώ την πόλη γενικά. Αυτό που ακολούθησε, εξελίχθηκε σε μια προσωπική μελέτη στη μοναξιά των μεγαλουπόλεων και κατέληξε στο «Alone Together»
Είσαι ενθουσιασμένος για τη ZONAMACO FOTO;
Είμαι πολύ χαρούμενος με αυτό σίγουρα. Η δουλειά φαίνεται να έχει αγγίξει ιδιαίτερα το κοινό της Λατινικής Αμερικής και υπάρχει αρκετός κόσμος που περιμένει να την δει από κοντά και ανυπομονώ για αυτό. Πιο πολύ ανυπομονώ όμως να δω προσωπικά τα έργα από κοντά, μιας και αυτό θα κάνει για μένα την ιδέα που ξεκίνησε πριν λίγα χρόνια πραγματικότητα.
Υπάρχουν άλλα σχέδια για μετά την έκθεση;
Υπάρχουν ήδη σχέδια για δύο εκθέσεις στην Αμερική και αρκετές στην Ευρώπη. Αυτή την περίοδο όμως ο πιο σημαντικός μας στόχος είναι να παρουσιαστεί η πλήρης σειρά στην κλίμακα που ονειρεύομαι (έργα των 10 μέτρων) σε κάποιο μουσείο.
«Δεν ξέρω ποια γρανάζια κινούνται μέσα μας όταν κοιτάμε φωτογραφίες, ειδικά φωτογραφίες καλλιτεχνών όπως ο Cartier-Bresson, αλλά δεν είναι μόνο η όραση που δουλεύει, ούτε μονάχα η φαντασία»
3°
