Παύλου Μελά 38, τρίτος όροφος πληκτρολογώ στο καντράν του ασανσέρ, μικρό, κλειστοφοβικό, ευτυχώς γρήγορο, η προσωρινή αίσθηση κλειστοφοβίας που με περιλούζει εξαφανίζεται με το που μπαίνω στο χώρο. Ένα ψηλοτάβανο, μεγάλο και δαιδαλώδες διαμέρισμα είναι ο τόπος όπου φιλοξενούνται οι δράσεις και το έργο της ομάδας Ψυχολογία και Τέχνη. Η art therapist Έλενα Τονικίδη και η Δρ. Ιστορικός και Θεωρητικός Τέχνης Δωροθέα Κοντελετζίδου πίνουν καφέ και με υποδέχονται σε ένα χαλαρό κλίμα, λίγο παραπέρα, στην ευρύχωρη κουζίνα, αγόρια και κορίτσια ντοπάρονται επίσης με καφεΐνη και χυμούς, ώρα έξι το απόγευμα, έξω η Θεσσαλονίκη υποτροπιάζει σε άγχος, θόρυβο, τριπλοπαρκάρισμα και λοιπές αστικές νευρώσεις, συνηθισμένα πράγματα, Balkan metropolitan sickness as usual!
Περιμένουμε τον Poka Yio, θα καθίσει στο ανάκλινδρο, θα μας γνωρίσει και θα τον γνωρίσουμε, οι διοργανώτριες μας υποσχέθηκαν μια συζήτηση χαλαρού κώδικα και αμφίδρομου συντονισμού, στο πλαίσιο συνεδριών όπου γνωστοί καλλιτέχνες αποκαλύπτουν και αποκαλύπτονται. Το βιωματικό υλικό, η αφήγηση και εξιστόρηση δηλαδή πρωτογενών πλεονασμάτων και στιγμών της ζωής τους, χρόνων, φάσεων, προβληματισμών και σκέψεων που καθόρισαν την πορεία και το έργο τους, αποτελούν μια έξοχη σύλληψη από την πλευρά των διοργανωτριών, αφού κυριολεκτικά προσφέρουν «στο πιάτο» αξιοσημείωτους ανθρώπους και έργα.
Στην περίπτωση δε του Poka Yio, η έκφραση «πιάτο» πάει γάντι, αφού πέρα από τα εικαστικά, η μαγειρική είναι άλλο ένα από τα πεδία που εξερευνεί, όντας μάγειρας ο ίδιος και πρώην ιδιοκτήτης ρεστοράν, κάποτε στη άκρη του αθηναϊκού σύμπαντος. Σενάρια ζωής, αφηγήσεις συλλογικών αιτημάτων και ταυτόχρονη εσωτερική και επί του προσωπικού διήγηση. Σπάνιο χάπενιγκ και ίσως η πιο συνταρακτική δράση του φετινού χειμώνα, που ενώνει τέχνη με ψυχανάλυση, εξομολόγηση και κοινωνία, ανθρώπους, αντικείμενα, ιδέες και εκφραστικά μέσα, αυτός είναι ο κατάλογος και το «μενού» της συνεύρεσης. «Σήμερα στη χώρα του τσουρέκι- τσουρέκι» έγραψε στο χρονολόγιό του το τρομερό παιδί της ελληνικής τέχνης, εις εκ τους curators της Athens Biennale και προσωπικότητα πολύμορφη, πολυσχιδής, διαρκώς άγρυπνη και πάντα εν εξάρσει. Γκρι σουέτερ, κάζουαλ φιτ, Γιουλ Μπρίνερ κόμμωση, γυαλιά σαν φακοί επιστήμονα εντομολόγου, χαίρετε, ας περάσουμε στην αίθουσα, ξεκινάμε.
Και για τις επόμενες τρεις ώρες μια σπάνια επικοινωνία και μια μαγική σύνδεση διαμείφθηκε μεταξύ καλλιτέχνη και θεατών. Ίσως γιατί ο χαρισματικός συζητητής Poka Yio, εξοικειωμένος να ξεγυμνώνει την ψυχή του μέσα από τις κατά καιρούς performances αλλά και τη δεύτερη επαγγελματική ενασχόλησή του με το life coaching, θέλησε πραγματικά να συνομιλήσει, να μάθει και να γνωρίσει τους παριστάμενους, οι οποίοι με τη σειρά τους ήρθαν να γνωρίσουν αυτόν. Ίσως επειδή οι λέξεις και ο λόγος όχι απλώς δίνουν υπόσχεση, αλλά και χτίζουν σχέση.
Maybe this, maybe that, και επιτεύχθηκε το ζητούμενο: φύγαμε πλήρεις και ευτυχισμένοι από τη χαρά της γνωριμίας και της συζήτησης. Που έρρευσε σαν ποτάμι. Ή σαν σοκολάτα που ξεχύθηκε ζέστη μέσα από ιαματική γούρνα, δεδομένου πως η σοκολάτα αποτελεί και ένα από τα υλικά της τέχνης του. Εν τάχει: στα έξι του πήρε την απόφαση να γίνει ζωγράφος. Απομονώθηκε από το σχολικό περίγυρο, περιτειχίστηκε με χρώματα, καμβάδες, επιβραβεύσεις από το οικογενειακό περιβάλλον, χάραξε στόχους, Καλών Τεχνών, αποφοίτηση, έξοδος στον «πραγματικό κόσμο», έτσι όμως όπως ο ίδιος φρόντισε να ορίσει και να οριοθετήσει, θέτοντας τις κόκκινες γραμμές του. Που χρόνια μετά κατάλαβε πως δεν υπάρχουν, τα σύνορα που εμείς οι ίδιοι μερικές φορές ορίζουμε για ασφάλεια πολλές φορές μας καταπιέζουν και μας αποπροσανατολίζουν, κρισάρες, απογοητεύσεις, χαρές και διαψεύσεις, points of no return και επανεκκινήσεις. «Μπορούμε ανά πάσα στιγμή να ξαναγράψουμε το βιβλίο της ζωής μας, ανατρέχοντας στις παλιότερες σελίδες και με μπλάνκο διαγράφοντας σκηνές, λέξεις-κλειδιά και στιγμές να ξαναγράψουμε το σενάριο της νέας αρχής».
Τα Αρχέτυπα του Γιουνγκ, το Εγώ και το Υπερεγώ, οι πολλαπλές περσόνες που εφευρίσκουμε και καλλιεργούμε για να μην αποσυντεθούμε από τη γύμνια, η μισαλλοδοξία των καιρών, διογκωμένη λόγω της ψηφιακής εποχής και των παραμορφωτικών social media καθρεφτών, η σύνδεση ζωγραφικής και μαγειρικής, η δισυπόστατη ύπαρξη, επιβεβλημένη λόγω της ιδιότητάς του στην Biennale, αφενός να την οραματίζεται καλλιτεχνικά και ταυτόχρονα συνδιαλεγόμενος με χορηγούς και εμπόρους να της εξασφαλίσει οικονομικούς πόρους, ένας ανοιχτός άνθρωπος, μια ανοιχτή και χωρίς όρια συζήτηση. Με πισωγυρίσματα στο χρόνο αλλά και μελλοντικές προβολές. Με έρωτες, γεύσεις, αξιακούς κώδικες και ενθουσιασμό, πτώσεις, απογοητεύσεις και επανεκκινήσεις. Γλυκύτατος, ευγενής, «μου πήρε καιρό για να μάθω την αξία του τρόπου, των κατάλληλων λέξεων και του κώδικα επικοινωνίας μεταξύ αυτού που ζητά και εκείνου που καλείται να δώσει», περίεργος να μάθει για τη ζωή και τις σκέψεις των παρισταμένων, με αποτέλεσμα να διακόπτει τακτικά την αφήγησή του, βάζοντας τις αφηγήσεις των θεατών στο πρώτο πλάνο, ο Poka Yio, δεν το κρύβω, με συγκίνησε. Όπως και η διακριτικά παρεμβατική μαεστρία με την οποία οι Κοντελετζίδου και Τονικίδου συντόνισαν τη συζήτηση.
Το χιούμορ, το γέλιο, αλλά και η σοβαρότητα και η «μέθοδος» του καλλιτέχνη να εργάζεται, να σκέφτεται, να παίρνει αποστάσεις από τα πράγματα και την ίδια στιγμή, επιβεβλημένα θαρρείς από την εποχή, να βουτά χωρίς δίχτυ ασφαλείας στη ζωή, στους ανθρώπους, στο σύμπαν. Το Κεφάλαιο, ο καπιταλισμός, το περιθώριο και οι εμμονικές ψευδαισθήσεις δημιουργών και πλήθους, η δραματοποίηση ως απότοκο ενός «καταραμένου ρομαντισμού», που σε συνδυασμό με την ελληνική έφεση στο μελό οδηγούν σε παγιδεύσεις, διαψεύσεις και χωρίς λόγο αυτοαναφορικές απελπισίες, ο Βίτγκενσταϊν, τα ιδρύματα, το Bios και οι νέοι χάρτες της καλλιτεχνικής Αθήνας, το κέντρο, η περιφέρεια και τα cheese cakes του pastry chef του «Μακεδονία Παλλάς» ως νέα πρόκληση εξερεύνησης στο τοπίο της γεύσης, οι «εταιριάνθρωποι» που δεν δαγκώνουν, σε αντίθεση με την αριστερή αφήγηση, αλλά υπό συνθήκη μπορούν να αντιληφθούν και να προάγουν τα καλλιτεχνικά οικοσυστήματα σε άλλη διάσταση, ω, τι έξοχο απόγευμα και πόσο γρήγορα μεταλλάχθηκε σε νύχτα.
Αποχαιρετιστήκαμε εγκάρδια, επικοινωνήσαμε ουσιαστικά, φύγαμε όλοι κερδισμένοι. Το ζητούμενο πιστεύω αυτών των συναντήσεων από πλευράς διοργανωτών, επισκεπτών ομιλητών και παρισταμένων. Τσεκάρετε τον τόπο και τη δράση, όπως επίσης σπεύσατε όλοι όσοι επιθυμείτε συνευρέσεις και ανταλλαγές τέτοιας ποιότητας και ουσίας. Περπατώντας την Παύλου Μελά για το σπίτι, ένιωσα πραγματικά πλήρης, χαρούμενος και ευτυχής. Σπάνιο πράγμα, δεν μου συμβαίνει τακτικά τέτοιος ενθουσιασμός, μετά το πέρας ανάλογων εκδηλώσεων αποχωρώ συνήθως με ένα so what. Στην περίπτωσή μας όμως ένα τεράστιο χαμόγελο φέγγισε πάνω από τη νύχτα μου!
9°
